بقا بر جنابت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''بقا بر جنابت''' بهمعنای بهتأخیرانداختن [[غسل جنابت|غسل جِنابت]] تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] (طلوع فجر) است. به باور [[ | '''بقا بر جنابت''' بهمعنای بهتأخیرانداختن [[غسل جنابت|غسل جِنابت]] تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] (طلوع فجر) است. به باور [[فقیهان]] غسل جِنابت بهجهت [[روزه]] گرفتن [[واجب]] میشود و مُکلَّف نباید در شب [[رمضان|ماه رمضان]] یا هر شب دیگری که تصمیم دارد فردای آن، قضای روزهٔ ماه رمضان را بگیرد، تا از اذان صبح بر جنابت باقی بماند. فقیهان روزهٔ کسی را که در ماه رمضان و قضای آن - عمداً یا از روی فراموشی - تا اذان صبح بر [[جنابت]] باقی بماند، صحیح نمیدانند و معتقدند قضای آن را باید بهجا آورد. | ||
گفته شده بقای بر جنابت تا اذان صبح در روزههای مستحبی و سایر روزههای واجب همچون روزهٔ کفاره، موجب بطلان روزه نیست؛ اما بنا بر [[احتیاط واجب]]، نباید تا اذان صبح عمداً جُنُب ماند. | گفته شده بقای بر جنابت تا اذان صبح در روزههای مستحبی و سایر روزههای واجب همچون روزهٔ کفاره، موجب بطلان روزه نیست؛ اما بنا بر [[احتیاط واجب]]، نباید تا اذان صبح عمداً جُنُب ماند. | ||
به فتوای | به فتوای فقیهان کسی که در شب ماه رمضان جُنُب یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است و میداند اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، نباید بدون غسل بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است و قضا و [[کفاره روزه|کفاره]] دارد، اما اگر نیت کرده که بعداز بیداری، تا قبل از اذان صبح غسل کند، روزهاش صحیح است. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
بقا بر جنابت بهمعنای بهتأخیرانداختن [[غسل جنابت|غُسل جِنابَت]] در شب [[رمضان|ماه رمضان]] تا بعد از [[طلوع فجر|اذان صبح]] یا هر شبی دیگر است که [[تکلیف|مُکلَّف]] تصمیم دارد فردای آن را [[روزه]] بگیرد.<ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref> | بقا بر جنابت بهمعنای بهتأخیرانداختن [[غسل جنابت|غُسل جِنابَت]] در شب [[رمضان|ماه رمضان]] تا بعد از [[طلوع فجر|اذان صبح]] یا هر شبی دیگر است که [[تکلیف|مُکلَّف]] تصمیم دارد فردای آن را [[روزه]] بگیرد.<ref>مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref> غسل جِنابت بهجهت روزه گرفتن واجب میشود و اکثر فقیهان بر جُنب واجب میدانند که تا اذان صبح از باقیماندن بر جنابت خودداری کند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ موسوی عاملی، مدارک الاحکام، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۷؛</ref> مشهور فقیهان روزۀ کسی را که عمداً تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند، باطل میدانند و دلیلشان [[حدیث|روایات]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۳.</ref> و ادعای [[اجماع|اجماعی]] است که برخی آن را نقل یا به آن استدلال کردهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۷۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۴؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۲۸۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۸.</ref> | ||
غسل جِنابت بهجهت روزه گرفتن واجب میشود و اکثر | |||
==بقا بر جنابت در روزهٔ ماه رمضان و قضای آن== | ==بقا بر جنابت در روزهٔ ماه رمضان و قضای آن== | ||
خط ۱۶: | خط ۱۵: | ||
به گفته فقیهان اگر فرد جُنب، در ماه رمضان از روی فراموشی، یک یا چند روز بر جنابتش باقی بماند، روزهاش صحیح نیست و روزهایی که یقین دارد بدون غسل روزه گرفته را باید قضا کند.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۳.</ref> | به گفته فقیهان اگر فرد جُنب، در ماه رمضان از روی فراموشی، یک یا چند روز بر جنابتش باقی بماند، روزهاش صحیح نیست و روزهایی که یقین دارد بدون غسل روزه گرفته را باید قضا کند.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۳.</ref> | ||
همچنین در روزه قضای ماه رمضان، کسی که عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح، جنب بماند و غسل نکند صحیح نیست.<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰؛ شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۱۶۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> گفته شده این حکم منسوب به مشهور فقها<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref> و برگرفته از [[حدیث|روایات معصومان]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۷.</ref> | همچنین در روزه قضای ماه رمضان، کسی که عمداً یا از روی فراموشی تا اذان صبح، جنب بماند و غسل نکند صحیح نیست.<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰؛ شیخ طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۱۶۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (المحشّی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۸۰.</ref> گفته شده این حکم منسوب به [[شهرت فتوایی|مشهور]] فقها<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۳۸۸ق، ج۳، ص۳۹.</ref> و برگرفته از [[حدیث|روایات معصومان]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۶۷.</ref> | ||
==بقا بر جنابت در سایر روزههای واجب== | ==بقا بر جنابت در سایر روزههای واجب== | ||
خط ۲۸: | خط ۲۷: | ||
==حکم خواب بعد از جنب شدن یا احتلام== | ==حکم خواب بعد از جنب شدن یا احتلام== | ||
احکامی برای بقا بر جنابت بهدلیل خواب ماندن شخصی که در شب ماه رمضان [[جنابت|جنُب]] یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است، بیان شده است؛ از جمله: | احکامی برای بقا بر جنابت بهدلیل خواب ماندن شخصی که در شب ماه رمضان [[جنابت|جنُب]] یا [[احتلام|مُحتَلِم]] است، بیان شده است؛ از جمله: | ||
*فقیهان روزهٔ کسی که جنب شود و بدون | *فقیهان روزهٔ کسی که جنب شود و بدون نیتِ غسل تا صبح بخوابد را در حکم بقای عمدی بر جنابت دانستهاند (یعنی روزهاش باطل، قضا و کفاره واجب میشود)،<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> اما اگر نیت کرده که بعداز بیداری (تا قبل از اذان صبح) غسل کند روزهاش صحیح است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref> | ||
*کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۵.</ref> البته از نظر آیتالله سیستانی روزهاش را باید تمام کند، اما قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۶.</ref> | *کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۵.</ref> البته از نظر آیتالله سیستانی روزهاش را باید تمام کند، اما قضا و کفاره بر او واجب است.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۶.</ref> | ||
*اگر مکلف بعداز دوبار خواب و بیداری در خواب بماند، هرچند | *اگر مکلف بعداز دوبار خواب و بیداری در خواب بماند، هرچند نیتِ غسل داشته باشد، روزه او باطل است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۹۸ق، ج۱، ص۱۴۱؛ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> [[شیخ طوسی]] معتقد است کفاره نیز بر او واجب میشود.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۲۲.</ref> | ||
*به فتوای [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنابت|جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] بیدار نشود، تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفارهای بر گردنش نیست.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | *به فتوای [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] اگر شخصی در شب [[جنابت|جنب]] شود، سه مرتبه بیدار شود و بدون انجام غسل بخوابد و تا [[طلوع فجر|اذان صبح]] بیدار نشود، تنها قضای آن روز را باید بگیرد و کفارهای بر گردنش نیست.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۳۴۶.</ref> | ||
*از نظر امام خمینی مراد از خواب اول، خوابی است که مُحتلم پس از بیدار شدن، دوباره بخوابد، اما [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] (زاده: [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]])، خوابی که در آن احتلام صورت گرفته است را خواب اول میداند.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۹.</ref> | *از نظر امام خمینی مراد از خواب اول، خوابی است که مُحتلم پس از بیدار شدن، دوباره بخوابد، اما [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] (زاده: [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹ش]])، خوابی که در آن احتلام صورت گرفته است را خواب اول میداند.<ref>بنیهاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۴۹.</ref> |