دعا: تفاوت میان نسخه‌ها

این متکلمان با استناد به صفاتی چون جود، حکمت و علم الهی چنین استدلال می‌کنند که خداوند با علم به مصالح و نیازهای بندگان، مصلحت و نیاز آنها را برآورده می‌کند و از سویی خواستن آنچه به صلاح بندگان نیست، جایز نیست؛ بنابراین بر دعا فایده‌ای مترتب نخواهد بود.<ref>فخررازی، شرح اسماء الحسنی، ۱۳۶۴ش، ص۸۳؛ ابن فهد حلی، عده الداعی، قم، ص۲۲.</ref> بر اساس نظر آنان در نظام آفرینش پدیده‌هایی به حکم قضای پیشین الهی، وقوعشان معلوم است که پدید می‌آیند؛ و پدیده‌هایی که وقوعشان ممتنع است، وجود نمی‌یابند؛ پس در هر دو حالت، دعا نقشی در وقوع یا عدم وقوع پدیده‌ها نخواهد داشت.<ref>فخررازی، شرح اسماء الحسنی، ۱۳۶۴ش، ص۸۳؛ فخر رازی، المطالب العالیه، ۱۴۰۷، ص۲۶۹.</ref>

دیگر متکلمان این ادله را به نقد گذاشته و معتقدند پیش شرط دعا این است که داعی بداند مطلوب او برای خداوند مقدور است و صفات قدرت و حکمت او را بشناسد و دیگر اینکه آنچه درخواست می‌شود امری نیکو باشد.<ref>علم الهدی، ۱۴۱۱، ص۶۰۵.</ref> بر این اساس مقصود از دعا اظهار عبودیت، فقر، انقطاع از دنیا و رجوع کلی به خدا است و به همین دلیل، دعا فی نفسه –فارغ از اجابت یا عدم آن- عبادت به شمار می‌رود و جایی برای ادله اخلاقی و کلامی نفی دعا باقی نمی‌ماند.<ref>فخررازی، شرح اسماء الحسنی، ۱۳۶۴ش، ص۸۷؛ ابن فهد حلی، عده الداعی، قم، ص۲۲.</ref>

[[محمد غزالی|غزالی]] نیز معتقد است همانگونه که [[خدا]] شر را تقدیر کرده، دفع آن را نبز به سببی، از جمله دعا، مقدر کرده است.<ref>غزالی، احیاء العلوم، ۱۴۰۶، ج۴، صص۳۷۰-۳۷۳.</ref>