دعا: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابوالقاسم قشیری]] ضمن گنجانیدن دعا در زمره «‌مقامات»، تصویر نسبتاً جامعی از دیدگاه‌های صوفیه در این باب عرضه کرده که در سخن و آثار بعد از او کم و بیش تکرار شده و بسط و تعمیق یافته است. او دیدگاه‌های صوفیه را در باب اینکه دعا کردن بهتر است یا سکوت اختیار کردن به چهار گونه تقسیم کرده است:

#دعا، فارغ از اینکه اجابت شود یا نه، نوعی عبادت محسوب می‌شود و به جا آوردنش بهتر از ترک آن است.<ref>قشیری، الرساله، ۱۳۷۴ش، ص۳۸۰؛ ابن عطاءالله اسکندری، الحکم العطائیه، ۱۴۱۷ق، ص۱۲۰.</ref>

#گروهی هم این دو نظر را باهم جمع کرده و دعا کردن را منافی با رضایت قلبی به مقدرات خداوند نداسته‌اند.<ref>قشیری، الرساله، ۱۳۷۴ش، ص۳۸۰.</ref>

#گروهی هم دعا را با مفهوم عرفانی وقت پیوند داده و دعا کردن یا خاموشی گزیدن را ناظر به وقتِ دعاکننده دانسته و معتقدند که این وقت است که تعیین می‌کند بنده لب به دعا بگشاید یا سکوت پیشه کند.<ref>قشیری، الرساله، ۱۳۷۴ش، ص۳۸۰؛ عزالدین کاشانی، صص۳۲۶-۳۲۷.</ref>

[[ابن‌عربی|ابن‌ عربی]] در باب مفهوم و سازوکار اجابت دعا معتقد است که اجابت دعا و درخواست بندگان در واقع نوعی منت نهادن خداوند در حق ایشان است و چون نزدیکی خدا به بندگان از قبیل نزدیکی انسان به خودش است، هیچ فاصله زمانی میان دعا و اجابت آن وجود ندارد<ref>ابن عربی، الفتوحات المکیة، بیروت، ج۴، ص۲۵۵، ۱۷۷؛ صدرالدین قونوی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref> و چون بر اساس آیه ۱۸۶ [[سوره بقره]]، خداود اجابت دعای بندگان را تضمین کرده است، بندگان بهتر است در عرضه نوع خواست خود احتیاط و مراقبت کنند و ترجیحاً آن را معین نکنند و اگر معین کردند آن چیزی را بخواهند که خیر و سلامت در آن است.<ref>ابن عربی، الفتوحات المکیة، بیروت، ج۴، ص۱۷۷؛ صدرالدین قونیوی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref>

'''آداب دعا در نظر صوفیه'''

#رعایت ادب زبانی و استفاده از زبان فقر و خاکساری و نه زبان تحکمی.<ref>رکـ: مولوی، مثنوی معنوی، دفتر۲، بیت۲۵۰۶-۲۵۰۷، دفتر۵، بیت۷۷۳-۷۷۹.</ref>