قصیده کوثریه: تفاوت میان نسخه‌ها

  | عنوان      = قصیده کوثریه

  | عرض        =  

  |مرتبط        =

}}

==اهمیت و جایگاه==

در کتاب چکامه کوثریه، که توسط مؤسسه طور چاپ شده است، سه ترجمه منظوم{{یاد|به شعر درآمده (دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه منظوم).}} به زبان فارسی،<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۴۷-۶۱.</ref> نُه اِستِقبال،{{یاد|سرودن شعری به وزن و قافیۀ شعر شاعر دیگر (عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه استقبال).}}<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۶۲-۹۴.</ref> یک تَشطِیر،{{یاد|هریک از مصراع‌های بیت دو قسمت شده و در هر قسمت قافیه‌ای آورده شود (عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه تشطیر).}}<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۹۵-۱۰۰.</ref> و دو تَخمِیس{{یاد|افزودن سه مصراع به یک بیت، که هر بیت تبدیل به پنج مصراع خواهد شد (دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه تخمیس).}}<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۱۰۱-۱۱۷.</ref> که توسط شاعران و ناظر به این قصیده سروده شده را جمع‌آوری نموده است. قصیده کوثریه را مشهورترین شعر این شاعر و زیباترین آنها از نظر سبک و وزن و محتوا دانسته‌اند.<ref>نشر مجمع جهانی اهل بیت، «مقدمه» در القصیدة الکوثریة، ص۸.</ref> به جهت ذکر [[آیه]] اول [[سوره کوثر]] در بیت دوم، این شعر به قصیده کوثریه نام‌گذاری شده است.<ref> خاقانی، «مقدمه» در الکوثریة الخالدة، ۱۴۱۴، ص۱۶.</ref>{{یاد|نام‍گذاری قصائد معمولا بر اساس موضوع آن مانند: قرآنیه، شکوائیة، دماوندية، یا بر اساس حرف رَوِی آن چون تائیة، لامیه، هائيه و ... و یا بر اساس نام شاعر مانند أَزریه صورت می‌گیرد (مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۱۹).}}  

====علت سرودن====

==سراینده==

{{اصلی|سید رضا هندی}}

==مضمون قصیده==

در مورد مخاطبِ ۲۴ بیت ابتدای قصیده دو نظر وجود دارد. دیدگاه اول آن است که شاعر، همه خوبی را در پیکره علی(ع) خلاصه می‌بیند و از ابتدا با او به گفتگو می‌پردازد و دلیل این ادعا را اجماع بالاتفاق شعرشناسان ذکر می‌کنند.<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۳۰.</ref> اما [[سید محمدحسین حسینی طهرانی|حسینی طهرانی]]، از عالمان شیعه، ضمن رد این ادعا، ادله‌ای اقامه می‌کند بر این که ۲۴ بیت ابتدایی قصیده در شأن رسول خدا(ص) است. او با اشاره به بیت اول، فاصله‌دار بودن دندان‌های رسول خدا و با اشاره به بیت دوم، نزول آیه اول سوره کوثر در شأن رسول خدا(ص) و با اشاره به بیت ۱۲، که سخن از ایمان آوردن به نبوت ممدوح می‌کند را به عنوان دلیل مدعایش ذکر می‌کند. همچنین سرخ شدن صورت از روی حیا را از حالات رسول خدا(ص) شمرده که در بیت ۱۶ از آن سخن به میان آمده. او پس از این ادله بیان می‌دارد سایر ابیات نیز، تناسب بیشتری با رسول خدا(ص) دارند.<ref>مطلع الانوار، ۱۴۳۳، ج۹، ص۱۲۵.</ref>

قصیده کوثریه در بحر مُتدارِک مُثَمَّن مَخْبُون و بر وزن فَعِلُن فَعِلُن فَعِلُن فَعْلُن است که به بحر قَطْرُ المِیزاب،{{یاد|قطره‌های ناودان؛ تداعی کننده صدای چکه قطره‌های باران از ناودان}} رَکْضُ الخَیْل{{یاد|به معنی دویدن اسب، یادآور موسیقی موزون صدای پای اسب در هنگام دویدن است و با روحیه دلاور و جنگجوی عرب سازگار است.}} یا صَوْتُ النّاقُوس{{یاد|شبیه صدای زنگ کلیساها}} معروف است.{{یاد|روایاتی از امام علی(ع) در تفسیر ناقوس کلیساها وارد شده است. مثلا در روایتی این گونه تفسیر شده است: يَا ابْنَ الدُّنْيَا مَهْلًا مَهْلًا ... تَفْنَى الدُّنْيَا قَرْناً قَرْناً ... قَدْ ضَيَّعْنَا دَاراً تَبْقَى وَ اسْتَوْطَنَّا دَاراً تَفْنَى‏؛ اى فرزند دنيا آرام آرام، دنيا قرن به قرن نابود می‌شود. خانه ابدی را ضایع کردیم و خانه خراب شدنی را وطن قرار دادیم... (شیخ صدوق، أمالی الصدوق، ۱۴۱۸؛ الحافظ البرسي، مشارق الأنوار، ۱۴۲۲، ص ۱۲۷؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار،۱۴۰۳، ج۱۴، ص۳۳۴). وزن الفاظ این روایات نیز مشابه همین وزن است (مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۲۲-۲۴).}} این وزن بیشتر در اشعار عربی کاربرد دارد.<ref>مؤسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۲۱-۲۲.</ref>

==نسخه‌ها==

==پانوشت==

{{پانوشت}}

{{یادداشت}}