پرش به محتوا

انجیل: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
{| class="infobox" style="text-align: center; font-size:۱۰۰٪;"
{| class="infobox" style="text-align: center; font-size:۱۰۰٪;"
|style="text-align: center;"|'''انجیل'''
| style="text-align: center;" |'''انجیل'''
|-
|-
|style="text-align: center;"|[[پرونده:Bible Persian Manuscript 14th century.jpg|وسط|200px]]
| style="text-align: center;" |[[پرونده:Bible Persian Manuscript 14th century.jpg|وسط|200px]]
|- align=right
|- align="right"
|<center><small>آیات نخستین انجیل متّی، به خط نسخ، متعلق به قرن چهاردهم میلادی{{سخ}} یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی کتاب مقدس به زبان فارسی </small></center>
|<center><small>آیات نخستین انجیل متّی، به خط نسخ، متعلق به قرن چهاردهم میلادی{{سخ}} یکی از قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی کتاب مقدس به زبان فارسی </small></center>
----
----
خط ۴۰: خط ۴۰:
این محققان کتابی را که براساس آیات قرآن به عیسی عطا شده، به معنای وحی و احکام تشریعی دانسته‌اند<ref>نگاه کنید به: نقوی، «تدوین تورات و انجیل از دیدگاه آیات قرآن»، ص۲۱؛ مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۰.</ref> و معتقدند قرآن در هیچ آیه‌ای، انجیل را کتاب عیسی(ع) معرفی نمی‌کند؛ بلکه انجیل را مشتمل بر وحی نازل شده بر او می‌داند.<ref>مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۲.</ref> همچنین گفته‌اند قرآن از باب جدال احسن، نام انجیل را که بر کتاب‌هایی که شامل تعالیم شفاهی نازل شده بر عیسی(ع) بود،‌ برگزید.<ref>مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۰.</ref>
این محققان کتابی را که براساس آیات قرآن به عیسی عطا شده، به معنای وحی و احکام تشریعی دانسته‌اند<ref>نگاه کنید به: نقوی، «تدوین تورات و انجیل از دیدگاه آیات قرآن»، ص۲۱؛ مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۰.</ref> و معتقدند قرآن در هیچ آیه‌ای، انجیل را کتاب عیسی(ع) معرفی نمی‌کند؛ بلکه انجیل را مشتمل بر وحی نازل شده بر او می‌داند.<ref>مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۲.</ref> همچنین گفته‌اند قرآن از باب جدال احسن، نام انجیل را که بر کتاب‌هایی که شامل تعالیم شفاهی نازل شده بر عیسی(ع) بود،‌ برگزید.<ref>مؤدب و خبازیان، «بررسی فرهنگی تاریخی کاربرد انجیل در قرآن»، ص۱۱۰.</ref>


== ویژگی‌های انجیل در قرآن و روایات ==
==ویژگی‌های انجیل در قرآن و روایات==
واژه انجیل در آیات قرآن ۱۲ بار<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سوره آل عمران، آیه ۳، ۴۸ و ۶۵؛ سوره مائده، آیه ۴۶ و ۴۷، ۶۶، ۶۸و ۱۱۰؛ سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref> به صورت مفرد به کار رفته است<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۳۹۱.</ref> و وجود چندین انجیل رد شده است.<ref>اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۳۱.</ref> در این آیات، بر وحیانی بودن انجیل، گواهی آن بر حقانیت [[تورات]]، بشارت انجیل درباره [[بعثت|بعثت حضرت محمد(ص)]] و فراگیر شدن دعوت او اشاره شده است.<ref>رضوی، «انجیل»، ص۸۳؛ اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۳۱ـ۳۷.</ref> طبق آیه ۴۶ [[سوره مائده]]، انجیل دربردارنده «هدایت» و «نور» و «موعظه» برای [[تقوا|اهل‌تقوا]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۹۶.</ref> همچنین در آیاتی همچون آیه ۱۷۱ [[سوره نساء]] بر انسان و پیامبر بودن عیسی(ع) تأکید و آموزه تثلیث و الوهیت عیسی(ع) باطل شمرده شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>
واژه انجیل در آیات قرآن ۱۲ بار<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سوره آل عمران، آیه ۳، ۴۸ و ۶۵؛ سوره مائده، آیه ۴۶ و ۴۷، ۶۶، ۶۸و ۱۱۰؛ سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref> به صورت مفرد به کار رفته است<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۳۹۱.</ref> و وجود چندین انجیل رد شده است.<ref>اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۳۱.</ref> در این آیات، بر وحیانی بودن انجیل، گواهی آن بر حقانیت [[تورات]]، بشارت انجیل درباره [[بعثت|بعثت حضرت محمد(ص)]] و فراگیر شدن دعوت او اشاره شده است.<ref>رضوی، «انجیل»، ص۸۳؛ اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۳۱ـ۳۷.</ref> طبق آیه ۴۶ [[سوره مائده]]، انجیل دربردارنده «هدایت» و «نور» و «موعظه» برای [[تقوا|اهل‌تقوا]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۹۶.</ref> همچنین در آیاتی همچون آیه ۱۷۱ [[سوره نساء]] بر انسان و پیامبر بودن عیسی(ع) تأکید و آموزه تثلیث و الوهیت عیسی(ع) باطل شمرده شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۲۲۱-۲۲۴.</ref>


براساس حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، انجیل در [[۱۲ رمضان|شب دوازدهم]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۵۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> یا شب [[۱۳ رمضان|سیزدهم ماه رمضان]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲۹.</ref> بر عیسی(ع) نازل شد. گفته شده انجیل به صورت یکباره و دفعی نازل شد. برپایه روایات متعدد، انجیل و دیگر کتاب‌های آسمانی نزد [[امامان شیعه]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۲۵، ۲۲۷؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۳۲-۱۴۱.</ref>
براساس حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، انجیل در [[۱۲ رمضان|شب دوازدهم]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۵۷؛ شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref> یا شب [[۱۳ رمضان|سیزدهم ماه رمضان]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲۹.</ref> بر عیسی(ع) نازل شد. گفته شده انجیل به صورت یکباره و دفعی نازل شد. برپایه روایات متعدد، انجیل و دیگر کتاب‌های آسمانی نزد [[امامان شیعه]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۲۵، ۲۲۷؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۳۲-۱۴۱.</ref>


== دیدگاه عالمان مسلمان ==
==دیدگاه عالمان مسلمان==
عالمان مسلمان درباره انجیل‌های موجود دو احتمال داده‌اند:  
عالمان مسلمان درباره انجیل‌های موجود دو احتمال داده‌اند:  
* احتمال نخست: بسیاری از قسمت‌های انجیل اصلی توسط نویسندگان بعدی اناجیل حذف شده و خرافات زیادی به آن افروده شده است؛
*احتمال نخست: بسیاری از قسمت‌های انجیل اصلی توسط نویسندگان بعدی اناجیل حذف شده و خرافات زیادی به آن افروده شده است؛
* احتمال دوم: انجیل اصلی به‌کلی فراموش و کنار گذاشته شده و به جای آن، کتاب‌های دیگری نوشته شده است.<ref>رضوی، «انجیل»، ص۸۴ و ۸۵.</ref>
*احتمال دوم: انجیل اصلی به‌کلی فراموش و کنار گذاشته شده و به جای آن، کتاب‌های دیگری نوشته شده است.<ref>رضوی، «انجیل»، ص۸۴ و ۸۵.</ref>


برخی از محققان معتقدند آنچه در روایات شیعه درباره محتوای انجیل آمده، اشتراکاتی با محتوای انجیل‌های چهارگانه (مَتّی، مَرْقُس، لوقا و یُوحَنّا) دارد که نشانه این است که انجیل‌های موجود مشترکات زیادی با انجیلی دارند که ائمه(ع) یا اصحاب آنها از آن سخن گفته‌اند.<ref>حیدری و خسروی، «درون‌مایه انجیل در روایات شیعی»، ص ۱۲۲.</ref> برخی از مشترکات چنین بیان شده است: نهی از عیب‌جویی، ذم [[ریا|ریاکار]]، پرهیز از دروغ‌گویان، تقدم [[حق‌الناس]] بر [[حق الله]]، پاسخ‌گویی در [[قیامت]] و توصیه به مدارا.<ref>نگاه کنید به: حیدری و خسروی، «درون‌مایه انجیل در روایات شیعی»، ص۱۰۸-۱۱۶.</ref>
برخی از محققان معتقدند آنچه در روایات شیعه درباره محتوای انجیل آمده، اشتراکاتی با محتوای انجیل‌های چهارگانه (مَتّی، مَرْقُس، لوقا و یُوحَنّا) دارد که نشانه این است که انجیل‌های موجود مشترکات زیادی با انجیلی دارند که ائمه(ع) یا اصحاب آنها از آن سخن گفته‌اند.<ref>حیدری و خسروی، «درون‌مایه انجیل در روایات شیعی»، ص ۱۲۲.</ref> برخی از مشترکات چنین بیان شده است: نهی از عیب‌جویی، ذم [[ریا|ریاکار]]، پرهیز از دروغ‌گویان، تقدم [[حق‌الناس]] بر [[حق الله]]، پاسخ‌گویی در [[قیامت]] و توصیه به مدارا.<ref>نگاه کنید به: حیدری و خسروی، «درون‌مایه انجیل در روایات شیعی»، ص۱۰۸-۱۱۶.</ref>
[[پرونده:نسخه خطی انجیل.jpg|بندانگشتی|300px|«انجیل رسولان» قدیمی‌ترین نسخه خطی موجود از اناجیل که به زبان سریانی قدیم (آشوری) بر روی پوست ماهی نوشته شده و در کتابخانه مرکزی [[تبریز]] نگهداری می‌شود.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/115650 قدیمی‌ترین انجیل جهان در تبریز]»، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.</ref>]]
[[پرونده:نسخه خطی انجیل.jpg|بندانگشتی|361x361px|«انجیل رسولان» قدیمی‌ترین نسخه خطی موجود از اناجیل که به زبان سریانی قدیم (آشوری) بر روی پوست ماهی نوشته شده و در کتابخانه مرکزی [[تبریز]] نگهداری می‌شود.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/115650 قدیمی‌ترین انجیل جهان در تبریز]»، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.</ref>]]
==انجیل نزد مسیحیان ==
==انجیل نزد مسیحیان==
در [[مسیحیت]]، انجیل به هر یک از چهار کتاب اول عهد جدید{{یاد|عهد جدید مجموع ۲۷ کتابِ موردقبول همه مسیحیان است و از نظر موضوعی، به چهار بخش تقسیم می‌شود: اناجیل، اعمال رسولان، نامه‌های رسولان و مکاشفه. عهد جدید در مقابل عهد عتیق قرار دارد. عهد عتیق کتاب‌های مقدس یهودیان است که مسیحیان نیز برای آنها احترام قائل‌اند (توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۸-۱۷۰).}} گفته می‌شود که عبارت‌اند از: مَتّی، مَرْقُس،{{یاد|مرقس هم با فتحهٔ روی میم (مَرقُس) و هم با ضمه (مُرقُس) ضبط شده است.}} لوقا و یوحَنّا.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.</ref> در کتاب‌های تاریخ ادیان به ویژه مسیحیت، انجیل به کتاب‌هایی گفته می‌شود که در سده‌های نخست مسیحیت برای ثبت سخنان و رفتارهای عیسی(ع) نگارش شدند.<ref name=":1">رضوی، «انجیل»، ص۷۷.</ref>
در [[مسیحیت]]، انجیل به هر یک از چهار کتاب اول عهد جدید{{یاد|عهد جدید مجموع ۲۷ کتابِ موردقبول همه مسیحیان است و از نظر موضوعی، به چهار بخش تقسیم می‌شود: اناجیل، اعمال رسولان، نامه‌های رسولان و مکاشفه. عهد جدید در مقابل عهد عتیق قرار دارد. عهد عتیق کتاب‌های مقدس یهودیان است که مسیحیان نیز برای آنها احترام قائل‌اند (توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۸-۱۷۰).}} گفته می‌شود که عبارت‌اند از: مَتّی، مَرْقُس،{{یاد|مرقس هم با فتحهٔ روی میم (مَرقُس) و هم با ضمه (مُرقُس) ضبط شده است.}} لوقا و یوحَنّا.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.</ref> در کتاب‌های تاریخ ادیان به ویژه مسیحیت، انجیل به کتاب‌هایی گفته می‌شود که در سده‌های نخست مسیحیت برای ثبت سخنان و رفتارهای عیسی(ع) نگارش شدند.<ref name=":1">رضوی، «انجیل»، ص۷۷.</ref>


خط ۶۰: خط ۶۰:


انجیل‌ها زندگی، [[معجزه|معجزات]]، تعالیم، سیره و سخنان حضرت عیسی(ع) را گزارش کرده‌اند.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳؛ اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۲۷.</ref>
انجیل‌ها زندگی، [[معجزه|معجزات]]، تعالیم، سیره و سخنان حضرت عیسی(ع) را گزارش کرده‌اند.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳؛ اسدی، «انجیلِ قرآن»، ص۲۷.</ref>
== مفهوم‌شناسی ==
==مفهوم‌شناسی==
{{جعبه نقل قول
{{جعبه نقل قول
  |عنوان=
  |عنوان=
خط ۹۱: خط ۹۱:
درباره نویسندگان چهار انجیل تردیدهایی وجود دارد و انتساب آنها را مسلم و قطعی نمی‌دانند.<ref>سلیمانی اردستانی،‌ سیری در ادیان زنده جهان، ‌۱۳۸۷ش، ص۲۱۸ و ۲۱۹.</ref> حسین توفیقی در کتاب آشنایی با ادیان بزرگ می‌نویسد مسیحیان معتقدند چهار انجیل را [[حواریون]] یا شاگردان حواریون، سال‌ها پس از عیسی(ع) نگاشته‌اند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۴.</ref> به گفته توماس میشل، مسیحیان نویسندگان عهد جدید را پیامبر نمی‌دانند؛ بلکه معتقدند آنها از پیروان عیسی(ع) بودند و آن کتاب‌ها را با الهام الهی نوشته‌اند.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.</ref> می‌گویند زبان انجیل‌های چهارگانه، ابتدا یونانی بوده است.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، درآمدی بر عهد جدید، ص۶۴؛ میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۲.</ref>
درباره نویسندگان چهار انجیل تردیدهایی وجود دارد و انتساب آنها را مسلم و قطعی نمی‌دانند.<ref>سلیمانی اردستانی،‌ سیری در ادیان زنده جهان، ‌۱۳۸۷ش، ص۲۱۸ و ۲۱۹.</ref> حسین توفیقی در کتاب آشنایی با ادیان بزرگ می‌نویسد مسیحیان معتقدند چهار انجیل را [[حواریون]] یا شاگردان حواریون، سال‌ها پس از عیسی(ع) نگاشته‌اند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۴.</ref> به گفته توماس میشل، مسیحیان نویسندگان عهد جدید را پیامبر نمی‌دانند؛ بلکه معتقدند آنها از پیروان عیسی(ع) بودند و آن کتاب‌ها را با الهام الهی نوشته‌اند.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.</ref> می‌گویند زبان انجیل‌های چهارگانه، ابتدا یونانی بوده است.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، درآمدی بر عهد جدید، ص۶۴؛ میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۴۲.</ref>


=== انجیل‌های ‌هم‌نوا ===
===انجیل‌های ‌هم‌نوا===
سه انجیل مَتّی، مَرقُس و لوقا به علت شباهت و هماهنگی میان آنها در زبان نگارش و محتوا، انجیل‌های ‌هم‌نوا، هم‌نظر یا نظیر نامیده می‌شوند.<ref>نگاه کنید به: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل‌های نظیر، ص۸۵؛ محمدیان، دایره‌المعا‌رف‌ کتا‌ب‌ مقدس‌، ۱۳۸۱ش، ص۲۵۹؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰.</ref> مشخصه‌هایی که موجب تفاوت انجیل یوحنا از انجیل‌های دیگر شده، به این صورت بیان شده است: شامل معجزاتی است که در سایر انجیل‌ها نیامده است؛ مانند معجزه تبدیل شدن آب به شراب در قانا یا زنده شدن فردی به نام لَعازَر؛ وجود خطابه‌های طولانی در آن؛ مسیح‌شناسی خاص این انجیل که در آن بر الوهیت عیسی(ع) تأکید شده است.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل و رساله‌های یوحنّا، ص۴۵۱.</ref> انجیل‌های همنوا را متأثر از ادبیات یهودی و انجیل یوحنّا را متأثر از فلسفه یونان دانسته‌اند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۴۶؛ سلیمانی اردستانی،‌ سیری در ادیان زنده جهان، ‌۱۳۸۷ش، ص۲۱۴ و ۲۱۵.</ref>
سه انجیل مَتّی، مَرقُس و لوقا به علت شباهت و هماهنگی میان آنها در زبان نگارش و محتوا، انجیل‌های ‌هم‌نوا، هم‌نظر یا نظیر نامیده می‌شوند.<ref>نگاه کنید به: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل‌های نظیر، ص۸۵؛ محمدیان، دایره‌المعا‌رف‌ کتا‌ب‌ مقدس‌، ۱۳۸۱ش، ص۲۵۹؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰.</ref> مشخصه‌هایی که موجب تفاوت انجیل یوحنا از انجیل‌های دیگر شده، به این صورت بیان شده است: شامل معجزاتی است که در سایر انجیل‌ها نیامده است؛ مانند معجزه تبدیل شدن آب به شراب در قانا یا زنده شدن فردی به نام لَعازَر؛ وجود خطابه‌های طولانی در آن؛ مسیح‌شناسی خاص این انجیل که در آن بر الوهیت عیسی(ع) تأکید شده است.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل و رساله‌های یوحنّا، ص۴۵۱.</ref> انجیل‌های همنوا را متأثر از ادبیات یهودی و انجیل یوحنّا را متأثر از فلسفه یونان دانسته‌اند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۴۶؛ سلیمانی اردستانی،‌ سیری در ادیان زنده جهان، ‌۱۳۸۷ش، ص۲۱۴ و ۲۱۵.</ref>


خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:
در مقدمه انجیل یوحنّا در کتاب عهد جدید، ترجمه پیروز سیار آمده است که درباره نویسنده این انجیل به دلیل وجود تناقضات و ابهامات در آن، تردید وجود دارد. احتمال داده‌اند که برخی از محتوای آن، توسط شاگردان یوحنّا و پس از مرگ وی افزوده شده باشد. همچنین محتمل دانسته‌اند این انجیل در مراحل متوالی شکل یافته و نگارش شده باشد. به گفته نویسنده مقدمه، نام کسی که تحریر و نگارش نهایی این انجیل به دست او صورت گرفته، ناشناخته است.<ref>نگاه کنید به: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل و رساله‌های یوحنّا، ص۴۵۹- ۴۶۲.</ref>
در مقدمه انجیل یوحنّا در کتاب عهد جدید، ترجمه پیروز سیار آمده است که درباره نویسنده این انجیل به دلیل وجود تناقضات و ابهامات در آن، تردید وجود دارد. احتمال داده‌اند که برخی از محتوای آن، توسط شاگردان یوحنّا و پس از مرگ وی افزوده شده باشد. همچنین محتمل دانسته‌اند این انجیل در مراحل متوالی شکل یافته و نگارش شده باشد. به گفته نویسنده مقدمه، نام کسی که تحریر و نگارش نهایی این انجیل به دست او صورت گرفته، ناشناخته است.<ref>نگاه کنید به: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، مقدمه انجیل و رساله‌های یوحنّا، ص۴۵۹- ۴۶۲.</ref>


== انجیل‌های غیررسمی ==
==انجیل‌های غیررسمی==
افزون بر انجیل‌های چهارگانه، انجیل‌های دیگری نیز وجود دارد که به همراه برخی کتاب‌های غیررسمی دیگر، به «آپُوکْریفا» یا کتاب‌های جعلی عهد جدید شهرت دارند و کلیسا آنها را به رسمیت نمی‌شناسد.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۵۱.</ref> انجیل عبرانیان، انجیل مصریان، انجیل پطرس، انجیل توما، انجیل فیلپُّس (یا فیلیپوس) و انجیل کودکی از جمله انجیل‌های غیررسمی به شمار می‌روند.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، درآمدی بر عهد جدید، ص۶۳؛ میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۵۱ و ۵۲.</ref>
افزون بر انجیل‌های چهارگانه، انجیل‌های دیگری نیز وجود دارد که به همراه برخی کتاب‌های غیررسمی دیگر، به «آپُوکْریفا» یا کتاب‌های جعلی عهد جدید شهرت دارند و کلیسا آنها را به رسمیت نمی‌شناسد.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۵۱.</ref> انجیل عبرانیان، انجیل مصریان، انجیل پطرس، انجیل توما، انجیل فیلپُّس (یا فیلیپوس) و انجیل کودکی از جمله انجیل‌های غیررسمی به شمار می‌روند.<ref>عهد جدید، ۱۳۹۴ش، درآمدی بر عهد جدید، ص۶۳؛ میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۵۱ و ۵۲.</ref>


{{جعبه نقل قول | عنوان =انجیل بَرنابا:| نقل‌قول = به‌تحقیق که پیغمبران، همه ایشان آمدند، مگر رسول‌الله؛ آن‌که زود است بعد از من بیاید؛ زیرا خدای می‌خواهد تا که من مهیا سازم راه او را.|ترجمه=|تاریخ بایگانی |
{{جعبه نقل قول | عنوان =انجیل بَرنابا:| نقل‌قول = به‌تحقیق که پیغمبران، همه ایشان آمدند، مگر رسول‌الله؛ آن‌که زود است بعد از من بیاید؛ زیرا خدای می‌خواهد تا که من مهیا سازم راه او را.|ترجمه=|تاریخ بایگانی |
| منبع = <small>انجیل برنابا، باب ۳۶، آیه ۶.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه=#f8c9bd | گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
| منبع = <small>انجیل برنابا، باب ۳۶، آیه ۶.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه=#f8c9bd | گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
=== انجیل بَرنابا ===
===انجیل بَرنابا===
[[انجیل برنابا|انجیل بَرْنابا]]، از اناجیل غیررسمی است که موردتوجه [[مسلمان|مسلمانان]] قرار گرفته است؛ اما مسیحیان آن را جعلی می‌دانند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰.</ref> می‌گویند این انجیل با سیصد انجیل دیگر در شورای نیقیه (نخستین شورای کلیسایی جهانی) در سال ۳۲۵م،<ref>الهامی و نادری، «برنابا»، ص۲۱۳.</ref> غیررسمی شناخته و از بین برده شد. پس از آن نیز پاپ‌ها آن را جزو کتاب‌های ممنوعه اعلام کردند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۲ و ۱۶۳.</ref> علت ممنوعیت و غیررسمی بودن این انجیل، ناسازگاری محتوای آن با اعتقادات رسمی کلیسا دانسته شده است. همچنین در این کتاب، مخالفت‌هایی با پولُس رسول و اعتقادات وی یافت می‌شود.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۴.</ref>
[[انجیل برنابا|انجیل بَرْنابا]]، از اناجیل غیررسمی است که موردتوجه [[مسلمان|مسلمانان]] قرار گرفته است؛ اما مسیحیان آن را جعلی می‌دانند.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰.</ref> می‌گویند این انجیل با سیصد انجیل دیگر در شورای نیقیه (نخستین شورای کلیسایی جهانی) در سال ۳۲۵م،<ref>الهامی و نادری، «برنابا»، ص۲۱۳.</ref> غیررسمی شناخته و از بین برده شد. پس از آن نیز پاپ‌ها آن را جزو کتاب‌های ممنوعه اعلام کردند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۲ و ۱۶۳.</ref> علت ممنوعیت و غیررسمی بودن این انجیل، ناسازگاری محتوای آن با اعتقادات رسمی کلیسا دانسته شده است. همچنین در این کتاب، مخالفت‌هایی با پولُس رسول و اعتقادات وی یافت می‌شود.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۴.</ref>


انجیل برنابا در چند مورد با انجیل‌های چهارگانه متفاوت است:  
انجیل برنابا در چند مورد با انجیل‌های چهارگانه متفاوت است:  
* الوهیت و پسر خدا بودن عیسی(ع) را رد کرده است.<ref>انجیل برنابا، باب ۵۲، آیه ۱۲ـ۱۵ و باب ۵۳، آیه ۳۵.</ref>  
*الوهیت و پسر خدا بودن عیسی(ع) را رد کرده است.<ref>انجیل برنابا، باب ۵۲، آیه ۱۲ـ۱۵ و باب ۵۳، آیه ۳۵.</ref>
* در انجیل برنابا چند بار، از زبان عیسی(ع) به مسیح بودن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] بشارت داده شده است.<ref>نگاه کنید به: انجیل برنابا، باب ۴۳، آیه ۳۰ و باب ۸۲، آیه ۹ـ۱۹.</ref>  
*در انجیل برنابا چند بار، از زبان عیسی(ع) به مسیح بودن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] بشارت داده شده است.<ref>نگاه کنید به: انجیل برنابا، باب ۴۳، آیه ۳۰ و باب ۸۲، آیه ۹ـ۱۹.</ref>
* براساس این انجیل، به جای عیسی(ع)،‌ یکی از حواریون او به نام یهودای اسخریوطی که شبیه عیسی(ع) شده بود، به صلیب کشیده شد.<ref>معتمدی، «برنابا»، ص۱۹؛ الهامی و نادری، «برنابا»، ص۲۱۴.</ref>
*براساس این انجیل، به جای عیسی(ع)،‌ یکی از حواریون او به نام یهودای اسخریوطی که شبیه عیسی(ع) شده بود، به صلیب کشیده شد.<ref>معتمدی، «برنابا»، ص۱۹؛ الهامی و نادری، «برنابا»، ص۲۱۴.</ref>
انجیل برنابا تعارض‌هایی با [[قرآن]] و باورهای [[مسلمان|مسلمانان]] نیز دارد. از جمله طبق آن، انسان‌ها فرزند خدا و ذاتاً گناه‌کارند، [[پیامبران]] به‌جز عیسی(ع)، مانند [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[هارون (پیامبر)|هارون]] و [[ایوب (پیامبر)|ایوب(ع)]] گناه و محبت شرک‌آمیز داشته‌اند.<ref>نگاه کنید به: حیدری و دیگران، «انجیل برنابا در تعارض با قرآن کریم»، ص۷ـ۲۸.</ref>
انجیل برنابا تعارض‌هایی با [[قرآن]] و باورهای [[مسلمان|مسلمانان]] نیز دارد. از جمله طبق آن، انسان‌ها فرزند خدا و ذاتاً گناه‌کارند، [[پیامبران]] به‌جز عیسی(ع)، مانند [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]]، [[هارون (پیامبر)|هارون]] و [[ایوب (پیامبر)|ایوب(ع)]] گناه و محبت شرک‌آمیز داشته‌اند.<ref>نگاه کنید به: حیدری و دیگران، «انجیل برنابا در تعارض با قرآن کریم»، ص۷ـ۲۸.</ref>


خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:


در خصوص نویسنده این انجیل هم اختلاف وجود دارد. برخی، بَرنابا را لقب یکی از مبلغان [[مسیحیت|مسیحی]] به نام یوسف دانسته‌اند که اهل قبرس و از خانواده‌ای [[یهودیت|یهودی]] و از دودمان لاوی پسر [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب نبی]] بود<ref>معتمدی، «برنابا»، ص۱۷.</ref> که به جهت کوشش فراوان در تبلیغ مسیحیت، او را برنابا به معنای مبلغ توانا نامیدند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۱.</ref> او مورداعتماد حواریون<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۱.</ref> و براساس عهد جدید، شخصی صالح و با ایمان بود.<ref>عهد جدید، اعمال رسولان، باب ۱۱،‌ آیه ۲۲-۲۵.</ref> در مقابل، برخی از متکلمان مسیحی، نویسنده این انجیل را یک مسیحی اسپانیولی در قرن شانزدهم میلادی می‌دانند که به [[اسلام]] گرویده بود.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱، ص۵۳.</ref>
در خصوص نویسنده این انجیل هم اختلاف وجود دارد. برخی، بَرنابا را لقب یکی از مبلغان [[مسیحیت|مسیحی]] به نام یوسف دانسته‌اند که اهل قبرس و از خانواده‌ای [[یهودیت|یهودی]] و از دودمان لاوی پسر [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب نبی]] بود<ref>معتمدی، «برنابا»، ص۱۷.</ref> که به جهت کوشش فراوان در تبلیغ مسیحیت، او را برنابا به معنای مبلغ توانا نامیدند.<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۱.</ref> او مورداعتماد حواریون<ref>زیبایی‌نژاد، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۱.</ref> و براساس عهد جدید، شخصی صالح و با ایمان بود.<ref>عهد جدید، اعمال رسولان، باب ۱۱،‌ آیه ۲۲-۲۵.</ref> در مقابل، برخی از متکلمان مسیحی، نویسنده این انجیل را یک مسیحی اسپانیولی در قرن شانزدهم میلادی می‌دانند که به [[اسلام]] گرویده بود.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱، ص۵۳.</ref>
== انتقادات به انجیل‌ها ==
==انتقادات به انجیل‌ها==
منتقدان به انجیل‌های چهارگانه و به طور کلی عهد جدید انتقاداتی وارد کرده‌اند؛ از جمله:
منتقدان به انجیل‌های چهارگانه و به طور کلی عهد جدید انتقاداتی وارد کرده‌اند؛ از جمله:
* '''فقدان اعتبار نویسندگان''': گفته‌اند به تصریح همه مسیحیان، نویسندگان اناجیل پیامبر نبودند و از اشتباه و گناه مصونیت نداشتند؛ بلکه آنها انسان‌های معمولی بودند که به عیسی(ع) ایمان داشتند. در اناجیل، به صراحت به برخی از حواریون و شاگردان عیسی(ع)، بی‌ایمانی، انکار مسیح و سخنانش و ناسازگاری با یکدیگر نسبت داده شده است. ازاین‌رو نمی‌توان به این کتاب‌ها به عنوان منبع اصلی آموزه‌های حضرت عیسی(ع) اعتماد کرد.<ref>نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۳-۱۰۹.</ref> توماس میشل که از متکلمان مسیحی است، تصریح کرده است که بسیاری از مسیحیان عصمت لفظی کتاب مقدس را نمی‌پذیرند. همه مسیحیان معتقدند که اصل پیام از طرف خداست؛ ولی شکل و ساختار آن از طرف بشر است که مانند دیگر مردم در معرض خطاست. ازاین‌رو ممکن است نویسنده بشریِ این کتاب‌ها و پیام‌ها، نظریات غلط و اشتباه خود را در آن کتاب‌ها گنجانده و باقی مانده باشد.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۲۷.</ref>
*'''فقدان اعتبار نویسندگان''': گفته‌اند به تصریح همه مسیحیان، نویسندگان اناجیل پیامبر نبودند و از اشتباه و گناه مصونیت نداشتند؛ بلکه آنها انسان‌های معمولی بودند که به عیسی(ع) ایمان داشتند. در اناجیل، به صراحت به برخی از حواریون و شاگردان عیسی(ع)، بی‌ایمانی، انکار مسیح و سخنانش و ناسازگاری با یکدیگر نسبت داده شده است. ازاین‌رو نمی‌توان به این کتاب‌ها به عنوان منبع اصلی آموزه‌های حضرت عیسی(ع) اعتماد کرد.<ref>نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۳-۱۰۹.</ref> توماس میشل که از متکلمان مسیحی است، تصریح کرده است که بسیاری از مسیحیان عصمت لفظی کتاب مقدس را نمی‌پذیرند. همه مسیحیان معتقدند که اصل پیام از طرف خداست؛ ولی شکل و ساختار آن از طرف بشر است که مانند دیگر مردم در معرض خطاست. ازاین‌رو ممکن است نویسنده بشریِ این کتاب‌ها و پیام‌ها، نظریات غلط و اشتباه خود را در آن کتاب‌ها گنجانده و باقی مانده باشد.<ref>میشل، کلام مسیحی، ۱۳۸۱ش، ص۲۷.</ref>
* '''تناقضات انجیل‌ها''': برخی از تناقضات و ناسازگاری‌هایی که در انجیل‌ها وجود دارد، دلیل بر معتبر نبودن آنها دانسته شده است.<ref>نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۹.</ref> برای نمونه میان انجیل متی و لوقا و مرقس در نسب‌نامه عیسی(ع) اختلاف شدید وجود دارد. در انجیل متی<ref>انجیل متی، باب ۱، آیه ۱ و باب ۲۰، آیه ۳۰.</ref> و لوقا<ref>انجیل لوقا، باب ۱، آیه ۲۷ و باب ۳، آیه ۳۱.</ref> عیسی(ع) از نسل داوود معرفی شده؛ اما در مرقس<ref>انجیل مرقس، باب ۱۲، آیه ۳۶ و ۳۷.</ref> گفته شده داوود، عیسی را خدای خود می‌دانست. پس چطور می‌شود عیسی پسر او باشد؟ از دیگر ناسازگاری‌های بیان شده، نحوه دستگیری عیسی(ع)، علامت شاگرد خیانتکار عیسی (یهودا اسخریوطی)، ماجرای زنده شدن عیسی و برخاستن او از قبر است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۹-۱۴۰.</ref>
*'''تناقضات انجیل‌ها''': برخی از تناقضات و ناسازگاری‌هایی که در انجیل‌ها وجود دارد، دلیل بر معتبر نبودن آنها دانسته شده است.<ref>نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۹.</ref> برای نمونه میان انجیل متی و لوقا و مرقس در نسب‌نامه عیسی(ع) اختلاف شدید وجود دارد. در انجیل متی<ref>انجیل متی، باب ۱، آیه ۱ و باب ۲۰، آیه ۳۰.</ref> و لوقا<ref>انجیل لوقا، باب ۱، آیه ۲۷ و باب ۳، آیه ۳۱.</ref> عیسی(ع) از نسل داوود معرفی شده؛ اما در مرقس<ref>انجیل مرقس، باب ۱۲، آیه ۳۶ و ۳۷.</ref> گفته شده داوود، عیسی را خدای خود می‌دانست. پس چطور می‌شود عیسی پسر او باشد؟ از دیگر ناسازگاری‌های بیان شده، نحوه دستگیری عیسی(ع)، علامت شاگرد خیانتکار عیسی (یهودا اسخریوطی)، ماجرای زنده شدن عیسی و برخاستن او از قبر است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۹-۱۴۰.</ref>
* '''اشتباهات و خرافات اناجیل''': آموزه تثلیث، آموزه فدا (عیسی(ع) با قربانی شدن خود موجب نجات بشر و آمرزش گناهان شد)، آمرزنش گناهان توسط روحانیت کلیسا از جمله خرافات انجیل‌ها شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۰-۱۴۹.</ref> اشتباهاتی نیز به انجیل‌ها نسبت داده شده است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۹-۱۶۰.</ref>
*'''اشتباهات و خرافات اناجیل''': آموزه تثلیث، آموزه فدا (عیسی(ع) با قربانی شدن خود موجب نجات بشر و آمرزش گناهان شد)، آمرزنش گناهان توسط روحانیت کلیسا از جمله خرافات انجیل‌ها شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۰-۱۴۹.</ref> اشتباهاتی نیز به انجیل‌ها نسبت داده شده است.<ref>نگاه کنید به: نیکزاد، نقد و بررسی کتاب مقدس، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۹-۱۶۰.</ref>


== کتاب‌شناسی ==
==کتاب‌شناسی==
درباره انجیل کتاب‌های متعددی به زبان فارسی و عربی نگارش شده است که برخی از آنها عبارت‌اند از:
درباره انجیل کتاب‌های متعددی به زبان فارسی و عربی نگارش شده است که برخی از آنها عبارت‌اند از:
* ''التَّوضیح فی بیانِ ما هو الانجیل و مَن هو المسیح''، تألیف [[محمدحسین کاشف‌الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]] (۱۲۵۶ ـ [[سال ۱۳۳۳ هجری شمسی|۱۳۳۳ش]])، از مراجع تقلید در نجف. مؤلف در این کتاب مبانی انجیل و اعتقادات مسیحیت را با استناد به کتاب مقدس تشریح کرده است. این کتاب را [[سید هادی خسروشاهی]] با عنوان «پژوهشی درباره انجیل و مسیح»، به فارسی ترجمه کرده و انتشارات بوستان کتاب نشر داده است.
*''التَّوضیح فی بیانِ ما هو الانجیل و مَن هو المسیح''، تألیف [[محمدحسین کاشف‌الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]] (۱۲۵۶ ـ [[سال ۱۳۳۳ هجری شمسی|۱۳۳۳ش]])، از مراجع تقلید در نجف. مؤلف در این کتاب مبانی انجیل و اعتقادات مسیحیت را با استناد به کتاب مقدس تشریح کرده است. این کتاب را [[سید هادی خسروشاهی]] با عنوان «پژوهشی درباره انجیل و مسیح»، به فارسی ترجمه کرده و انتشارات بوستان کتاب نشر داده است.
* ''انجیل یوحنا فی المیزان''، کتابی به زبان عربی به قلم محمدعلی زهران که به بررسی محتوایی، تاریخی و شخصیت نویسنده می‌پردازد. این کتاب را انتشارات دارالاَرقم منتشر کرده است.
*''انجیل یوحنا فی المیزان''، کتابی به زبان عربی به قلم محمدعلی زهران که به بررسی محتوایی، تاریخی و شخصیت نویسنده می‌پردازد. این کتاب را انتشارات دارالاَرقم منتشر کرده است.
* ''سیر تاریخی انجیل برنابا''، اثر حسین توفیقی. این کتابِ کم‌حجم درباره سیر تاریخی انجیل برنابا و مختصری از محتوای آن و پاسخ به برخی شبهات درباره آن نگارش و توسط [[مؤسسه در راه حق]]، در سال ‌۱۳۶۱ش منتشر شده است.<ref>توفیقی، سیر تاریخی انجیل برنابا، ۱۳۶۱ش، ص۵.</ref>
*''سیر تاریخی انجیل برنابا''، اثر حسین توفیقی. این کتابِ کم‌حجم درباره سیر تاریخی انجیل برنابا و مختصری از محتوای آن و پاسخ به برخی شبهات درباره آن نگارش و توسط [[مؤسسه در راه حق]]، در سال ‌۱۳۶۱ش منتشر شده است.<ref>توفیقی، سیر تاریخی انجیل برنابا، ۱۳۶۱ش، ص۵.</ref>
* ''تَطَوُّرُ الاِنجیل؛ المسیحُ ابنُ الله اَم مَلِکٌ مِن نَسلِ داود؟ دِراسةٌ نقدیةٌ و ترجمةٌ جدیدةٌ لِاَقدَمِ الاَناجیل تَکشِفُ مفاهیمَ مُثیره''، اصل این کتاب به زبان انگلیسی و تألیف اینوک پاول است که احمد ایبش آن را به عربی ترجمه کرده است. این کتاب را نخستین بار انتشارات دار قتیبة در بیروت منتشر کرد.
*''تَطَوُّرُ الاِنجیل؛ المسیحُ ابنُ الله اَم مَلِکٌ مِن نَسلِ داود؟ دِراسةٌ نقدیةٌ و ترجمةٌ جدیدةٌ لِاَقدَمِ الاَناجیل تَکشِفُ مفاهیمَ مُثیره''، اصل این کتاب به زبان انگلیسی و تألیف اینوک پاول است که احمد ایبش آن را به عربی ترجمه کرده است. این کتاب را نخستین بار انتشارات دار قتیبة در بیروت منتشر کرد.
== جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
{{ستون|2}}
{{ستون|2}}
* [[قرآن]]
* [[قرآن]]
خط ۱۵۳: خط ۱۵۳:
* [[مناظره امام رضا با جاثلیق]]
* [[مناظره امام رضا با جاثلیق]]
{{پایان}}
{{پایان}}
== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


خط ۱۸۹: خط ۱۸۹:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* «[https://pfk.qom.ac.ir/article_322.html انجیل با دو قرائت]».
*«[https://pfk.qom.ac.ir/article_322.html انجیل با دو قرائت]».
{{پیامبران در قرآن}}
{{پیامبران در قرآن}}
{{نبوت}}
{{نبوت}}