پرش به محتوا

غسل جنابت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
==جنابت==
==جنابت==
{{اصلی|جنابت}}
{{اصلی|جنابت}}
انسان به سبب خارج شدن [[منی]] (در خواب یا بیداری) یا [[آمیزش]] (حتی اگر منی خارج نشود) جنب می‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۶۹-۴۷۱.</ref> در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]] آن، ۳۹۷ روایت در موضوع جنابت و غسل آن نقل شده است.{{مدرک}} از نظر فقها، انجام برخی از اعمال عبادی بر جنب، مکروه یا حرام است و با انجام غسل جنابت حرمت و کراهت آنها برداشته می‌شود. به عنوان نمونه نمازخواندن، توقف در مساجد، خواندن سوره‌های سجده‌دار و لمس خطوط قرآن و اسامی ائمه بر جنب حرام است. همچنین خوردن و آشامیدن، قرائت بیش از هفت آیه از قرآن و حضور نزد محتضر قبل از غسل جنابت بر جنب مکروه است.{{مدرک}}
انسان به سبب خارج شدن [[منی]] (در خواب یا بیداری) یا [[آمیزش]] (حتی اگر منی خارج نشود) جنب می‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۶۹-۴۷۱.</ref> در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]] آن، ۳۹۷ روایت در موضوع جنابت و غسل آن نقل شده است.{{مدرک}} از نظر فقها، انجام برخی از اعمال عبادی بر جنب، مکروه یا حرام است و با انجام غسل جنابت حرمت و کراهت آنها برداشته می‌شود.<ref>نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ص۵۰۷.</ref> به عنوان نمونه نمازخواندن، توقف در مساجد، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و لمس خطوط قرآن و اسامی ائمه بر جنب حرام است.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ص۵۰۷-۵۰۹.</ref> همچنین خوردن و آشامیدن، قرائت بیش از هفت آیه از قرآن، لمس جلد قرآن، حضور نزد محتضر و... بر جنب مکروه است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۰.</ref> البته در مواردی کراهت این موارد، با وضو نیز برطرف می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۰.</ref>


==آیا بلافاصله پس از جنابت باید غسل کرد؟==
==آیا بلافاصله پس از جنابت باید غسل کرد؟==
به‌فتوای فقیهان، غسل جنابت وجوب غیری دارد؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۶.</ref> یعنی به‌خودی‌خود واجب نیست اما برای انجام عمل واجبِ مشروط به [[طهارت]] مانند [[طواف |طواف واجب]] و [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب روزانه]] یا [[روزه]]، [[واجب]] می‌شود. همچنین از نظر فقیهان می‌توان غسل جنابت را تا زمان انجام واجب به تأخیر انداخت با این حال مستحب است هر چه زودتر انجام شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۲.</ref>
به‌فتوای فقیهان، غسل جنابت وجوب غیری دارد؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۶.</ref> یعنی به‌خودی‌خود واجب مستحب است نه واجب.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۱.</ref> اما برای انجام عمل واجبِ مشروط به [[طهارت]] مانند [[طواف |طواف واجب]] و [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب روزانه]] یا [[روزه]]، [[واجب]] می‌شود. همچنین از نظر فقیهان می‌توان غسل جنابت را تا زمان انجام واجب به تأخیر انداخت با این حال مستحب است هر چه زودتر انجام شود.


===صحت روزه جنب متوقف بر غسل جنابت===
===صحت روزه جنب متوقف بر غسل جنابت===
{{اصلی|بقا بر جنابت}}
{{اصلی|بقا بر جنابت}}
کسی که در ماه رمضان جنب است، باید قبل از اذان صبح غسل جنابت کند؛ اگر عمدا تا قبل از [[اذان]] صبح غسل نکند، روزه‌اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و [[کفاره|کفّاره]] هم بپردازد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۶۳.</ref>
کسی که در ماه رمضان جنب است، باید قبل از اذان صبح غسل جنابت کند؛ اگر عمدا تا قبل از اذان صبح غسل نکند، روزه‌اش باطل است و باید قضای آن را بگیرد و [[کفاره|کفّاره]] هم بپردازد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۶۳.</ref>
==چگونگی انجام غسل جنابت==
==چگونگی انجام غسل جنابت==
{{اصلی|غسل}}
{{اصلی|غسل}}
غسل جنابت مانند غسل‌های دیگر به صورت [[غسل|ترتیبی]] و [[غسل|ارتماسی]] انجام می‌گیرد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۹۴.</ref> در شیوه ترتیبی ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و بعد سمت چپ بدن شسته می‌شود.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۷۹.</ref> در غسل ارتماسی یکباره تمام بدن را در آب فرو می‌برند؛ البته در ارتماسی باید تمام بدن در یک لحظه زیر آب قرار گیرد.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۸۵-۸۶.</ref>
غسل جنابت مانند غسل‌های دیگر به صورت [[غسل|ترتیبی]] و [[غسل|ارتماسی]] انجام می‌گیرد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۲۲-۵۲۳.</ref> در شیوه ترتیبی ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و بعد سمت چپ بدن شسته می‌شود.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۷۹.</ref> در غسل ارتماسی یکباره تمام بدن را در آب فرو می‌برند؛ البته در ارتماسی باید تمام بدن در یک لحظه زیر آب قرار گیرد.<ref>حکیم، مستمسک العروه، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۸۵-۸۶.</ref>
===آداب غسل جنابت===
===آداب غسل جنابت===
*در صورتی که جنابت به سبب خروج [[منی]] باشد، به فتوای فقیهان، قبل از انجام غسل، [[استبراء]] مستحب است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۳، ص۱۰۸.</ref>
*در صورتی که جنابت به سبب خروج [[منی]] باشد، به فتوای فقیهان، قبل از انجام غسل، بول و [[استبراء]] مستحب است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص۱۰۸.</ref>
*شستن دست‌ها، [[مضمضه]] و [[استنشاق]] قبل از غسل و گفتن «[[بسم الله الرحمن الرحیم|بسم‌اللّه]]» و خواندن [[دعا|دعاهای]] واردشده هنگام غسل مستحب است.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۱۲-۵۱۳.</ref>
*شستن دست‌ها، [[مضمضه]] و [[استنشاق]] قبل از غسل و گفتن [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسم‌اللّه]] و خواندن [[دعا|دعاهای]] واردشده هنگام غسل مستحب است.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۱۲-۵۱۳.</ref>
==کفایت غسل جنابت از وضو==
==کفایت غسل جنابت از وضو==
به نظر [[مجتهد|فقهای شیعه]] غسل جنابت از وضو کفایت می‌کند.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسه نشر اسلامی، ج۱، ص۱۳۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> مشهور فقها با انجام غسل جنابت، وضوگرفتن را نامشروع می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام،۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> البته [[شیخ طوسی]] به استحباب وضو همراه با غسل جنابت فتوا داده است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref>{{منبع بهتر}} به‌فتوای بیشتر فقیهان، غسل‌های دیگر از وضو کفایت نمی‌کند.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref>
به نظر [[مجتهد|فقهای شیعه]] غسل جنابت از وضو کفایت می‌کند.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسه نشر اسلامی، ج۱، ص۱۳۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> مشهور فقها با انجام غسل جنابت، وضوگرفتن را نامشروع می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref> البته [[شیخ طوسی]] به استحباب وضو همراه با غسل جنابت فتوا داده است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref>{{منبع بهتر}} به‌فتوای بیشتر فقیهان، غسل‌های دیگر از وضو کفایت نمی‌کند.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰.</ref>


==دیگر احکام غسل جنابت==
==دیگر احکام غسل جنابت==
*اگر هنگام انجام غسل جنابت [[حدث اصغر]] مانند ادرار و باد معده از انسان سر بزند میان فقیهان در بطلان غسل اختلاف‌نظر وجود دارد؛ در صورت صحّت غسل، در وجوب وضو برای نماز نیز اختلاف است.{{مدرک}}
*اگر هنگام انجام غسل جنابت [[حدث اصغر]] مانند ادرار و باد معده از انسان سر بزند فقیهان در اینکه غسل باطل است یا صحیح اختلاف‌نظر دارند؛ در صورت صحّت غسل، در وجوب وضو برای نماز نیز اختلاف است.{{مدرک}}
*[[آمیزش]] با همسر حتی اگر قادر بر غسل کردن نباشد و وقت [[نماز]] نیز داخل شده باشد جایز است و برای نماز [[تیمم|تیمّم]] می‌کند؛ ولی با عدم توانایی بر [[تیمم|تیمّم]]، جایز نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۷۸.</ref>
*[[آمیزش]] با همسر حتی اگر قادر بر غسل کردن نباشد و وقت [[نماز]] نیز داخل شده باشد جایز است و برای نماز [[تیمم|تیمّم]] می‌کند؛ ولی با عدم توانایی بر [[تیمم|تیمّم]]، جایز نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۴۷۸.</ref>


خط ۳۵: خط ۳۵:
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بی‌تا.
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بی‌تا.
*طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق.
*طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق.
*علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، به کوشش مرکزالابحاث والدراسات الاسلامیة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
*علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی احکام الشریعه، به کوشش مرکزالابحاث والدراسات الاسلامیة، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.
*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
{{پایان}}
{{پایان}}