پرش به محتوا

سخاوت: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
(ویکی سازی)
خط ۱: خط ۱:


'''سَخاوَت'''، '''جود''' و '''کَرَم''' در مقابل [[بخل|بُخل]]، به معنی بخشندگی است. سخاوت را از مشهورترین صفات [[پیامبران]] دانسته‌اند، که نزد هر انسانی ارزشمند است. در منابع حدیثی، سخاوت ستون [[ایمان]] و نتیجه [[عقل]]، زیرکی و [[قناعت]] شمرده شده و شجاعترینِ مردم را سخاوتمندترین آنها دانسته‌اند. سخاوت بر دو قسم است؛ یکی [[واجب]] مانند تأمین [[نفقه|مخارج خانواده]] و دیگری [[مستحب]] که عبارت‌است از هر بخششی که انسان پس از پرداخت واجبات داشته باشد.<br>
'''سَخاوَت'''، '''جود''' و '''کَرَم''' در مقابل [[بخل|بُخل]]، به معنی بخشندگی است. سخاوت را از مشهورترین صفات [[پیامبران]] دانسته‌اند، که نزد هر انسانی ارزشمند است. در منابع حدیثی، سخاوت ستون [[ایمان]] و نتیجه [[عقل]]، زیرکی و [[قناعت]] شمرده شده و شجاعترینِ مردم را سخاوتمندترین آنها دانسته‌اند. سخاوت بر دو قسم است؛ یکی [[واجب]] مانند تأمین [[نفقه|مخارج خانواده]] و دیگری [[مستحب]] که عبارت‌است از هر بخششی که انسان پس از پرداخت واجبات داشته باشد.<br>
ایجاد محبت، حفظ آبرو، ازدیاد خِرد، افزایش ایمان، آمرزش گناهان و افزایش پیوندهای اجتماعی از آثار سخاوت شمرده شده است. سخاوت را صفتی دانسته‌اند که تفریط در آن، موجب بُخل و اِفراط در آن موجب [[اسراف]] می‌گردد. برخی در تبیین حدّ سخاوت به این آیه از قرآن اشاره کرده‌اند که در انفاق کردن، بخیل نباش و از طرفی هم طوری گشاده‌دستی نکن تا در امور زندگی درمانده شوی. برخی عُلما راه‌هایی همچون تعلیم، تمرین، تربیت و تفکر در آثار سخاوت را برای کسب فضیلت سخاوت نام برده‌اند.
ایجاد محبت، حفظ آبرو، ازدیاد خِرد، افزایش ایمان، [[آمرزش گناه|آمرزش گناهان]] و افزایش پیوندهای اجتماعی از آثار سخاوت شمرده شده است. سخاوت را صفتی دانسته‌اند که تفریط در آن، موجب [[بخل|بُخل]] و اِفراط در آن موجب [[اسراف]] می‌گردد. برخی در تبیین حدّ سخاوت به این آیه از [[قرآن]] اشاره کرده‌اند که در انفاق کردن، بخیل نباش و از طرفی هم طوری گشاده‌دستی نکن تا در امور زندگی درمانده شوی. برخی عُلما راه‌هایی همچون تعلیم، تمرین، تربیت و تفکر در آثار سخاوت را برای کسب فضیلت سخاوت نام برده‌اند.
{{اخلاق-عمودی}}
{{اخلاق-عمودی}}
==ارزش و جایگاه سخاوت==
==ارزش و جایگاه سخاوت==
سخاوت را از مشهورترین صفات [[پیامبران]] و معروف‌ترین اخلاق اولیای الهی دانسته‌اند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۸ق، ص۴۰۷.</ref> این صفت نه تنها به لحاظ اسلامی بلکه ارزش انسانی دارد و زیبایی آن را در نزد عقل بدیهی شمرده‌اند.<ref>مشکینی، «اخلاق در اسلام: سخاوت»، ص۱۱.</ref>
سخاوت را از مشهورترین صفات [[پیامبران]] و معروف‌ترین [[اخلاق]] اولیای الهی دانسته‌اند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۸ق، ص۴۰۷.</ref> این صفت نه تنها به لحاظ اسلامی بلکه ارزش انسانی دارد و زیبایی آن را در نزد عقل بدیهی شمرده‌اند.<ref>مشکینی، «اخلاق در اسلام: سخاوت»، ص۱۱.</ref>
به گفتهٔ برخی پژوهش‌گران، در [[قرآن]] واژهٔ سخاوت نیامده، ولی با تعبیرهایی دربارهٔ ترک [[بخل|بُخل]] و ستایش انفاق به این معنا اشاره شده است.<ref>عبدوس، بیست و پنج اصل از اصول اخلاقی امامان(ع)، ۱۳۷۷ش، ص۵۵.</ref>  
به گفتهٔ برخی پژوهش‌گران، در [[قرآن]] واژهٔ سخاوت نیامده، ولی با تعبیرهایی دربارهٔ ترک [[بخل|بُخل]] و ستایش انفاق به این معنا اشاره شده است.<ref>عبدوس، بیست و پنج اصل از اصول اخلاقی امامان(ع)، ۱۳۷۷ش، ص۵۵.</ref>  


در منابع حدیثی [[حدیث|روایات]] متعددی از [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] درباره فضیلت و ارزش سخاوت به چشم می‌خورد.<ref>ورام، مجموعة ورام، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۰.</ref> در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] سخاوت درختی از درختان [[بهشت]] دانسته شده که شاخه‌های آن در دنیا آویزان است و فرد سخاوتمند با چنگ زدن به این شاخه‌ها خود را به بهشت می‌رساند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۷۵.</ref>
در منابع حدیثی [[حدیث|روایات]] متعددی از [[چهارده معصوم]] درباره فضیلت و ارزش سخاوت به چشم می‌خورد.<ref>ورام، مجموعة ورام، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۷۰.</ref> در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] سخاوت درختی از درختان [[بهشت]] دانسته شده که شاخه‌های آن در دنیا آویزان است و فرد سخاوتمند با چنگ زدن به این شاخه‌ها خود را به بهشت می‌رساند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۷۵.</ref>
همچنین در روایات شجاعترینِ مردم سخاوتمندترین آنها<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۱۸۸.</ref> و سخاوت را ستون ایمان<ref>منسوب به امام صادق(ع)، مصباح الشریعه، ۱۴۰۰ق، ص۸۲.</ref> و نتیجه [[عقل]]، زیرکی و [[قناعت]] انسان دانسته‌اند.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۴.</ref>
همچنین در روایات شجاعترینِ مردم سخاوتمندترین آنها<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۱۸۸.</ref> و سخاوت را ستون ایمان<ref>منسوب به امام صادق(ع)، مصباح الشریعه، ۱۴۰۰ق، ص۸۲.</ref> و نتیجه [[عقل]]، زیرکی و [[قناعت]] انسان دانسته‌اند.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۴.</ref>


در [[الکافی (کتاب)|کتاب کافی]] روایتی نقل شده که خداوند به [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] [[وحی]] کرد که [[سامری|سامری]] (از مفسدانِ [[بنی‌اسرائیل]]) را به قتل نرسان؛ زیرا او مرد سخاوت‌مندی بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۱.</ref>
در [[الکافی (کتاب)|کتاب کافی]] روایتی نقل شده که خداوند به [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] [[وحی]] کرد که [[سامری|سامری]] (از مفسدانِ [[بنی‌اسرائیل]]) را به قتل نرسان؛ زیرا او مرد سخاوت‌مندی بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۱.</ref>
همچنین [[شیخ مفید]] در [[الاختصاص (کتاب)|کتاب اختصاص]] آورده است: رسول خدا(ص) به فرزند [[حاتم طائی]] (که در [[جاهلیت|دوره جاهلیت]] به بخشندگی معروف بود) فرمود: عذاب شدید از پدرت به خاطر سخاوتش برداشته شد.<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۵۳.</ref>
همچنین [[شیخ مفید]] در [[الاختصاص (کتاب)|کتاب اختصاص]] آورده است: [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] به فرزند [[حاتم طائی]] (که در [[جاهلیت|دوره جاهلیت]] به بخشندگی معروف بود) فرمود: عذاب شدید از پدرت به خاطر سخاوتش برداشته شد.<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۵۳.</ref>


==مفهوم و اقسام سخاوت==
==مفهوم و اقسام سخاوت==
خط ۳۷: خط ۳۷:


==راه کسب سخاوت==
==راه کسب سخاوت==
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]]:| نقل‌قول = سخاوتمندِ خوش‌اخلاق در حفاظت و حمایت خداست. خدا به او توجه دارد تا وی را به [[بهشت]] وارد کند. خداوند [[پیامبران|پیامبری]] را برنیانگیخت جز آن که سخاوتمند بود و همواره پدرم مرا به سخاوت و خوش‌رفتاری سفارش می‌نمود تا اینکه درگذشت.| منبع = کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۹.| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]]:| نقل‌قول = سخاوتمندِ [[حسن خلق|خوش‌اخلاق]] در حفاظت و حمایت خداست. خدا به او توجه دارد تا وی را به [[بهشت]] وارد کند. خداوند [[پیامبران|پیامبری]] را برنیانگیخت جز آن که سخاوتمند بود و همواره پدرم مرا به سخاوت و خوش‌رفتاری سفارش می‌نمود تا اینکه درگذشت.| منبع = کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۹.| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


سخاوت فضیلتی است که با تعلیم، تربیت، تمرین و اندیشه در آن، قابل دسترسی است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۴۰۹.</ref> آیت‌الله مکارم برای رسیدن به سخاوت راه‌هایی را نام می‌برد:
سخاوت فضیلتی است که با تعلیم، تربیت، تمرین و اندیشه در آن، قابل دسترسی است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۴۰۹.</ref> آیت‌الله مکارم برای رسیدن به سخاوت راه‌هایی را نام می‌برد:
confirmed، templateeditor
۱۰٬۶۱۸

ویرایش