تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

{|class="wikitable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;"

! ردیف !! جمعیت !! مسلمانان !! شیعیان !! درصد شیعیان !! زمان سرشماری !! منبع

| ۱|| ۸,۱۵۰,۰۰۰|| ۶,۲۸۰,۰۰۰|| ۴۳۰,۰۰۰|| ۸/۸۴||۲۰۱۴م||[https://www.cia.gov/library سايت CIA]

| ۲|| ۸,۱۷۶,۰۰۰|| ۶,۰۰۰,۰۰۰|| ۵۰۰,۰۰۰|| ۹/۶||۲۰۱۴م||[http://www.nationmaster.com/country-info/profiles سايت Nation Master]

| ۳|| ۸,۰۸۰,۰۰۰|| ۶,۴۵۰,۰۰۰|| ۴۸۰,۰۰۰|| ۹/۱۲||۲۰۱۵م||[http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/religiousfreedom/ سايت religious freedom]

| ۴|| ۸,۰۰۰,۰۰۰|| ۶,۱۰۰,۰۰۰|| ۳۵۰,۰۰۰|| ۸/۱۲||۲۰۱۴م||[http://www.religiousintelligence.co.uk سايت religiousintelligence]

| ۵||۸,۳۰۰,۰۰۰|| ۵,۸۰۰,۰۰۰|| ۴۳۰,۰۰۰|| ۹/۵۲||۲۰۱۴م||[http://www.swivel.com سايت swivel]

| ۶|| ۸,۲۸۰,۰۰۰|| ۶,۵۰۰,۰۰۰|| ۴۷۰,۰۰۰|| ۹/۱۲||۲۰۱۵م||[http://www.pewforum.orginewasseti سايت Pewforum]

اسماعیلی‌ها در منطقه بدخشان تاجیکستان، [[ماه محرم]] و [[صفر]] را «شدّه» یا «عشورا» می‌نامند و در این مدت سوگواری و عزاداری می‌کنند، لباس سیاه به تن می‌کنند. بیشتر مردان در این دو ماه محاسن خود را نمی‌تراشند و در خانه‌ها عزاداری و سینه‌زنی برپا می‌کنند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2413891 آداب و رسوم عاشورایی مردم دنیا]</ref> {{یاد|سفیر سابق ایران در تاجیکستان:«در زمان حضورم در تاجیکستان، یکی از دوستان تاجیک می‌گفت ما خیلی امام حسین(ع) را دوست داریم و در ایام دهه عاشورا وقتی می‌خواستیم مجلس عزاداری برپا کنیم، به زیرزمین‌هایی می‌رفتیم و یک نفر را جلو پله‌های زیرزمین به نگهبانی می‌گماشتیم. اگر آن فرد نگهبان علامت می‌داد و متوجه می‌شدیم که ماموران KGB آمده‌اند، به سرعت مقابلمان ورق می‌گذاشتیم و وقتی ماموران می‌آمدند ما را در حالی می‌دیدند که گویی در حال ورق بازی کردن هستیم.»<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2249593 تاجیک‌ها در عزاداری ماه محرم KGB را فریب می‌دادند]</ref>}}

# حدود ۴۰۰ خانوار شیعه در دوشنبه

# حدود ۵۰۰ خانوار در اطراف دوشنبه (قرقان تپه، کولاب و وحدت)

# بیش از ۵۰۰ خانوار در شمال تاجیکستان در  ولایت سغد که مرکز آن خجند است<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3262A53149.html ره آورد سفر به تاجیکستان]</ref>

# حضور پرشور در مساجد، کنار گذاشتن کدورت‌های گذشته، بخشش یکدیگر، آشتی کردن و هدیه دادن به خویشاوندان و همسایگان از رسم‌های تاجیکان در این ماه است.

# [[نماز تراویح]] هر شب در ماه مبارک رمضان در همه مساجد تاجیکستان و یا در خانه‌ها به صورت گروهی اقامه می‌شود.

# در بیشتر مساجد تاجیکستان هر شب هنگام به جای آوردن نماز تراویح، یک جزء [[قرآن مجید]] قرائت می‌شود تا نمازگزاران بتوانند تا پایان ماه مبارک، قرآن را ختم کنند.

# حافظان قرآن مجید که وظیفه [[تلاوت قرآن|قرائت]] آیات قرآن در [[نماز تراویح]] را دارند و نماز به امامت آنان برگزار می‌شود‌، گاه یک یا دو ماه پیش از ماه رمضان به اصطلاح تاجیکان چله می‌نشینند و محفوظات خود را دوره می‌کنند.

# [[رمضان|ماه رمضان]] از منظر مسلمانان تاجیک بستر اصلی دینداری، [[عبادت]] و ارتباط با خداست و بر این اساس آنان سعی می‌کنند با قرائت قرآن، برگزاری [[نماز تراویح]] و سرودن اشعار ویژه، جلوه‌های ماه مبارک رمضان را حفظ و به کودکان خود و نسل آینده منتقل کنند.

# جمله «رمضان مبارک» تا آخر این ماه بین تاجیکان رد و بدل می‌شود و آیین موسوم به «رب من» از معروف‌ترین و رایج‌ترین شعائر تاجیکان در این ماه است که تا حد زیادی توانسته در ۸۰ سال حاکمیت کمونیست که مخالف هر گونه شعائر دینی بود، سنت‌های رمضان را حفظ کند. مراسم «رب من»خوانی در گذشته در تمام مناطق فارسی‌زبان آسیای مرکزی نظیر [[بخارا]]، [[سمرقند]]، خجند، پنجکنت، اوراتپه، قشقه دریا، سرخان، حصار، قراتگین، درواز، ختلان و بدخشان با تفاوت‌های لهجه‌ای وجود داشت. اگرچه این سنت دیرین اکنون در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان کمتر به چشم می‌آید اما در روستا‌ها و مناطق کوهستانی آن همچنان پابرجاست. مراسم «رب من»خوانی بعد از ضیافت افطار برگزار می‌شود و کودکان در گروه‌های چند نفره با یک سرگروه که صدای بهتر دارد در کوچه‌ها به راه می‌افتند و به در خانه‌ها می‌روند.

# کودکان پس از تبریک ماه رمضان به صاحبخانه همزمان شروع به همخوانی اشعار «رب من» با مضمون حمد و سپاس خدا و طلب بخشش و برکت از درگاه او می‌کنند و صاحبخانه نیز به آن‌ها هدیه می‌دهد.

# مردم تاجیکستان در ماه رمضان سفره‌های خود را که «دسترخوان» گفته می‌شود برای پذیرایی از میهمانان روزه‌دار خود با انواع خوردنی‌ها اعم از نان، شیرینی، آجیل و میوه و غذاهای گرم پهن می‌کنند. خوراکی‌ها و شیرینی‌های محلی موسوم به نشالا، حلوا کنجدی و شیرچای، شوربا و‌ آش پلو معمولا در ضیافت‌های [[افطار]] به چشم می‌خورد.

# مردم تاجیک قبل از [[افطار]]، در مساجد قرآن کریم تلاوت می‌کنند و بعد از اقامه [[نماز مغرب]] به سفره‌های ضیافت افطار می‌روند.

# [[افطاری|افطاری دادن]] در بین تاجیکان بسیار زیاد است و پذیرایی از میهمانان و [[اطعام]] مستمندان در این ماه، فراوان دیده می‌شود.

# تاجیکان در ماه رمضان به دادن [[زکات]] و دستگیری افراد نیازمند هم اهمیت زیاد می‌دهند و سعی می‌کنند فقرای محله خود را در این ماه کمک کنند.

# مردم مسلمان تاجیکستان همچنین [[عید فطر]] را از بزرگ‌ترین اعیاد خود می‌دانند و در این روز به دیدار همدیگر شتافته و عید را تبریک گفته و از خداوند طلب قبولی طاعات و عبادات ماه رمضان را می‌کنند.<ref>[http://jomhourieslami.net/paper/c1/11787-آداب-ماه-مبارک-رمضان-در-تاجیکستان.html آداب ماه مبارک در تاجیکستان]</ref>

# منع [[حجاب]] در دانشگاه‌ها<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=40467 منع حجاب در تاجیكستان]</ref>

# ممنوعیت [[نماز]] خواندن افراد زیر ۱۸ سال در [[مسجد|مساجد]]

# بستن تعداد زيادی از مساجد به بهانه عدم ثبت رسمی

# ممنوعيت نامگذاری فرزندان به نام‌های اسلامی مانند محمد

# ممنوعيت ريش گذاشتن براي مردان زير ۴۰ سال

# فراخواندن کسانی که برای تحصیل به کشورهای اسلامی رفته‌اند<ref>[http://www.abna24.com/persian/service/asia-center/archive/1390/05/10/257106/story.html واكنش احتمالی مراجع عظام تقليد نسبت به وقايع اخير تاجيكستان]</ref>

# مجازات تدریس غیرمجاز احکام و معارف دینی

# ممنوعیت سرمایه‌گذاری در موسسات آموزشی مذهبی<ref>[http://www.abna24.com/persian/service/asia-center/archive/2011/06/18/247867/story.html تشديد مجازات آموزش غير‌ رسمی علوم ديني در تاجيكستان]</ref>

# '''آرامگاه رودکی''': آرامگاه [[ابوعبدالله رودکی]] در روستای پنجرود در مرز سمرقند قرار دارد. ساختمان کنونی آن در سال ۱۹۵۸م با حضور نمایندگان ۳۸ کشور گشایش یافت.

# '''آرامگاه علاءالدین''': آرامگاه علاءالدین محمد از آثار تاریخی تاجیکستان به شمار می‌رود که در جنوب روستای ده نو قرار دارد.

# '''آرامگاه سید علی همدانی''': آرامگاه [[میر سید علی همدانی]] در کنار خیابان اصلی شهر کولاب، در فاصله حدود ۱۹۰ کیلومتری شهر دوشنبه قرار دارد. بنای آرامگاه را در سال‌های اخیر تعمیر کرده‌اند.

# '''آرامگاه ابواسحاق ختلانی''': آرامگاه [[ابواسحاق ختلانی]] در ۱۵ کیلومتری شهر کولاب قرار دارد و مورد احترام بسیار مردم است. آرامگاه دارای ایوان بلند و آجری می‌باشد. خواجه اسحاق سر سلسله شیخ‌های [[ذهبیه]] بوده است که سه تن از پیشوایان این سلسله و بازماندگان خواجه اسحاق در [[مشهد]] و پیرامون آن مدفون‌اند: سید عبدالله برزش آبادی در برزش آباد، شیخ محمد المقتدی کارندهی مشهور به پیر پالان‌دوز و شیخ محمد مومن عارف.<ref>افشار، جغرافیای تاریخی تاجیکستان، ۱۳۸۳ش، ص ۱۰۳-۱۰۵</ref>

== پانویس ==

== یادداشت ==

== منابع ==

* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3259A4983.html آمار شیعیان تاجيكستان].

* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3262A43205.html نگاهی به موقعیت مسلمانان تاجیکستان]

* [http://www.abna24.com/persian/service/asia-center/archive/2014/09/27/640619/story.html داشتن ریش در تاجیکستان ممنوع اعلام شد]

* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3261A102669.html ممنوعيت پخش اذان در مساجد تاجيكستان]

* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=7177&&searchText دانشنامه جهان اسلام]

* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=7176&&searchText دانشنامه جهان اسلام تاجیک]