اراده تکوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

# تعریف به [[علم الهی]]: [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] در [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]، اراده تکوینی را علم به نظام احسن جهان تعریف کرده است.<ref>خراسانی، کفایة‌الاصول، مؤسسه آل البیت(ع)، ص۶۷.</ref> برخی آن را [[علم خدا|علم خداوند]] به مصلحت موجود در افعال خود همچون آفرینش، رزق دادن و میراندن معنا کرده‌اند که [[خدا|خداوند]] براساس آن عالَم را می‌آفریند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵؛ محمدی، شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۱۳۰.</ref> این تعریف را به مشهور [[فلسفه|فلاسفه]] نسبت داده‌اند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵.</ref>

# تعریف به ایجاد فعل: برخی همچون [[علی‌اکبر فیض مشکینی|آیت الله مشکینی]] و [[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]]، اراده تکوینی را به معنای ایجاد چیزی در خارج تعریف کرده‌اند مانند اراده خداوند به آفرینش عالَم یا اراده انسان به خوردن و آشامیدن.<ref>مشکینی، اصطلاحات الاصول، ۱۳۷۱ش، ص۲۹؛ سبحانی، الاهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز با تقسیم اراده به ذاتی و فعلی، اراده تکوینی را از صفات فعل و عین ایجاد و آفرینش دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶۷ - ۱۶۹.</ref>

گفته شده اراده تکوینی، به خداوند اختصاص ندارد و بلکه انسان‌ها نیز دارای اراده تکوینی هستند مانند سرباز اسلحه به دستی که می‌خواهد تیر پرتاپ کند.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۳۶۱.</ref>[[ملاصدرا]] در [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] تصریح کرده است که چنان‌چه برای علم الهی مراتب مختلفی هست برای اراده او نیز چنین است. و همانگونه که موجودات خارجی آخرین مرتبه علم خدا هستند که هویت و ذاتشان  مرتبط به حق هستند؛ هم علوم او  و هم معلومات او محسوب می‌شوند و هیچ حجابی میان آنها و خداوند نیست؛ همین گونه اراده الهی دارای مراتبی است و آخرین مرتبه اراده الهی وجود خارجی موجودات هستند که مرادِ ذات حق هستند. <ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه فی الاسفارالاربعة العقلیه، ۱۹۸۱م، ج۶، ص۳۵۴.

</ref>