زبور: تفاوت میان نسخه‌ها

 

به باور برخی پژوهشگران، مزامیر موجود در عهد عتیق، همان زبور حضرت داوود است، که از تحریف در امان نمانده است. مزامیر تورات از معتبرترین منابع دینی و فرهنگی یهود به‌شمار می‌آید و در مجموع پنج کتاب و ۱۵۰ مزمور دارد که ۷۳ مزمور آن را به حضرت داوود نسبت داده‌اند. گفته شده مضمون آیه ۱۰۵ سوره انبیاء تنهاترین نقل قول مستقیم قرآن از تورات است که اکنون نیز در مزامیر وجود دارد.

بر اساس برخی روایات، زبور (در لغت به معنای «نوشته شده»<ref>اسدی، «زبور»، ص۲۸۸.</ref>) یکی از ۱۰۴ صحیفه آسمانی است<ref>نگاه کنید به: شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۴.</ref> که در [[۱۸ رمضان]] بر [[داوود (پیامبر)|حضرت داود(ع)]] نازل شد.<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۵۷.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]]، مؤلف [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، محتوای زبور، نصیحت‌ها، دعاها و مناجات بود، اما احکام و شریعت تازه‌ای نداشت.<ref>مکارم شیرازی و دیگران، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۳۴۸.</ref> بر پایه برخی از روایات، زبور یکی از [[ودایع امامت]] است و در [[جفر#جفرهای دیگر|جَفْر اَبیَض]] نگهداری می‌شود.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶.</ref>  

بر اساس روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]]، نام پیامبر اسلام در زبور با عنوان «ماحی» (: محو‌کننده زمین از بت‌پرستی) ذکر شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۲۸.</ref> در بعضی از احادیث نیز از ذکر شدن نام [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در زبور سخن به میان آمده است.<ref>نگاه کنید به: شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۵۹؛ ابن‌شاذان قمی، الفضائل، ۱۳۶۳ش، ص۱۷۵.</ref> در برخی احادیث آمده است خداوند به جای زبور، [[سوره‌های مثانی]] را به پیامبر اسلام داده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۰۱.</ref> برخی کتاب‌ها و شعرها (مانند [[صحیفه سجادیه]] و برخی مثنوی‌های عطار نیشابوری) به دلیل داشتن مضامین نیایشی و زیبا، زبور نامیده شده‌اند.<ref>ایزانلو، و خندق‌آبادی، «زبور»، ص۲۵۴.</ref>

کلمه زبور سه‌بار در قرآن ذکر شده و در آیات [[آیه ۱۶۳ سوره نساء|۱۶۳ سوره نساء]] و [[آیه ۵۵ سوره اسراء|۵۵ سوره اسراء]] به عنوان موهبتی برای حضرت داوود معرفی شده است.<ref>نگاه کنید به: سوره نساء، آیه ۱۶۳؛ و سوره اسراء آیه ۵۵.</ref> [[محمدحسین طباطبایی]] مؤلف المیزان، با استناد به آیه ۱۶۳ سوره نساء، بر این باور است که علت برتری حضرت داوود بر برخی پیامبران، نازل شدن زبور بر وی بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۲۰.</ref> در آیه ۱۹۶ سوره اسراء، زبور به صورت جمع (زُبُر) آمده و از آن کتاب‌های آسمانی که بر پیامبران گذشته نازل شده (و نه خصوص کتاب نازل شده بر حضرت داوود) اراده شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۳۲۰.</ref>

در آیه ۱۰۵ سوره انبیاء نیز اگر چه کلمه «زبور» ذکر شده، اما احتمال‌های مختلفی درباره آن مطرح شده است؛ ولی طباطبایی با استناد به آیات دیگر آن را همان کتاب حضرت داوود می‌داند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۲۹.</ref> برخی محققان، مضمون [[آیه ۱۰۵ سوره انبیاء]] را تنهاترین نقل قول مستقیم قرآن از عهد قدیم دانسته‌اند.<ref>ایزانلو، و خندق‌آبادی، «زبور»، ص۲۵۱.</ref> صادقی تهرانی و مکارم شیرازی با بررسی مزامیر تورات، بر این باورند که مضمون این آیه در مزامیر تورات نیز وجود دارد.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۱۹، ص۳۷۹-۳۸۲؛ مکارم شیرازی،‌ تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۶.</ref>

برخی مفسران مانند [[ناصر مکارم شیرازی]] و [[محمد صادقی تهرانی]]، زبور حضرت داوود را بر بخش‌هایی از [[تورات]] (مزامیر تورات) تطبیق کرده‌، اما معتقدند در این بخش از تورات نیز تحریف‌هایی صورت گرفته است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۳، ص۵۲۰؛ صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۲۳۰.</ref> البته صادقی تهرانی بر این باور است که بعد از قرآن، هیچ کتابی آسمانی، مانند زبور از تحریف مصون نمانده و تحریفات صورت‌گرفته در آن بسیار ناچیز است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۵ش، ج۱۷، ص۲۳۰.</ref> به گفته برخی پژوهش‌گران بین قرآن و مزامیر، مشابهت‌هایی وجود دارد (مانند برخی تمثیل‌های یکسان و یا برخی کلمات یا حروف مبهم) که از منبع واحد آن‌دو حکایت دارد.<ref>خزائلی، اعلام قرآن، ۱۳۷۱ش، ص۳۴۶.</ref> مزمور ۴۵ درباره پیامبر اسلام و اصحاب او سخن گفته است.<ref>بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۳۷۵.</ref>

مزامیر در مجموع پنج کتاب<ref>مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۱۳۷۷ش، ص۷۹۶.</ref> و ۱۵۰ مزمور دارد<ref>بلاغی، قصص قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۳۷۵.</ref> که ۷۳ مزمور آن به حضرت داوود،<ref>خزائلی، اعلام قرآن، ۱۳۷۱ش، ص۳۴۷.</ref> بعضی مزمورها به حضرت سلیمان و برخی از آنها به افراد شناخته شده یا ناشناس دیگر نسبت داده شده است.<ref>مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۱۳۷۷ش، ص۷۹۷.</ref> مزامیر تورات ساختاری شعر گونه دارد<ref>ایزانلو، و خندق‌آبادی، «زبور»، ص۲۴۹.</ref> و از معتبرترین منابع دینی و فرهنگی یهود به‌شمار می‌آید و بخش بسیاری از دعاهای روزانه، هفتگی، اعیاد و مراسم دیگر یهودیان از این کتاب است.<ref>اسدی، «زبور»، ص۲۹۱.</ref> هیچیک از اسفار الهامی (به جز اناجیل) به اندازه مزامیر خوانده نمی‌شوند.<ref>مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۱۳۷۷ش، ص۷۹۹.</ref>