ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) عبارتی برگرفته از روایت نبوی(ص) است.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa32251 «آیا عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» حدیث و یا برگرفته از حدیث است؟»]، سایت اسلام کوئیست.</ref> [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحرانی]] (درگذشت: ۱۱۰۷ق) این عبارت را در [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کتاب مدينة معاجز الائمة الاثنی‌عشر]] از پیامبر(ص) نقل کرده است<ref>بحرانی، مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۵۲.</ref> گفته شده این نقل به احتمال زیاد [[نقل به معنا]] بوده است و به این شکل در منابع متقدم حدیثی وجود ندارد.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa32251 «آیا عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» حدیث و یا برگرفته از حدیث است؟»]، سایت اسلام کوئیست.</ref> {{یاد|احتمال دارد که متن این حدیث را با توجه به این که تقریباً مضمونش در روایت آمده است برخی افراد مانند محدث بحرانی کنار هم قرار داده و یک متن یکدست تنظیم کرده باشند یعنی دو فراز از یک حدیث را یعنی عبارت«إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ» و عبارت «مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَةُ نَجَاةٍ» را تدوین کرده و به صورت عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» در آورده‌اند.این کار می تواند نقل به معنی باشد. {{مدرک}} }} | اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة به معنای (همانا حسین چراغ هدایت و کشتی نجات است) عبارتی برگرفته از روایت نبوی(ص) است.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa32251 «آیا عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» حدیث و یا برگرفته از حدیث است؟»]، سایت اسلام کوئیست.</ref> [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحرانی]] (درگذشت: ۱۱۰۷ق) این عبارت را در [[مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر (کتاب)|کتاب مدينة معاجز الائمة الاثنی‌عشر]] از پیامبر(ص) نقل کرده است<ref>بحرانی، مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۵۲.</ref> گفته شده این نقل به احتمال زیاد [[نقل به معنا]] بوده است و به این شکل در منابع متقدم حدیثی وجود ندارد.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/fa32251 «آیا عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» حدیث و یا برگرفته از حدیث است؟»]، سایت اسلام کوئیست.</ref> {{یاد|احتمال دارد که متن این حدیث را با توجه به این که تقریباً مضمونش در روایت آمده است برخی افراد مانند محدث بحرانی کنار هم قرار داده و یک متن یکدست تنظیم کرده باشند یعنی دو فراز از یک حدیث را یعنی عبارت«إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ» و عبارت «مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَةُ نَجَاةٍ» را تدوین کرده و به صورت عبارت «إنّ الحسین مصباح الهدى و سفینة النجاة» در آورده‌اند.این کار می تواند نقل به معنی باشد. {{مدرک}} }} | ||
این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 رباعی‌های سفینة النجاتی]، سایت کرب و بلا؛</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 خوشنویسی/اِنَّ الْحُسين مِصباحُ الْهُدي...]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-2 ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref> در [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|سال ۱۳۹۹ش]] شعار مراسم اربعین، «الحسین سفینة النجاة» برگرفته از متن این روایت انتخاب شده بود.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> علت این انتخاب تأکید بر جایگاه امام حسین(ع) در جهت برون رفت جوامع اسلامی از مشکلاتی همچون [[شیوع ویروس کرونای ۲۰۱۹|بیماری کرونا]]، استعمارگری آمریکا و ... عنوان شده است.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> همچنین در رویداد آیینی شهر تهران که در ایام اربعین ۱۴۰۲ش برگزار گردید، یک کشتی به نماد کشتی نجات‌بودن امام حسین(ع) در میدان آزادی تهران نصب شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14020514000713 «کشتی «سفینه النجاة» حسینی در میدان آزادی نصب شد»]، خبرگزاری فارس.</ref> | این روایت، الهام‌بخش هنرمندان آئینی شیعه در عرصه‌های مختلف هنری، از جمله شعر،<ref>زیلابی و دیگران، «تحلیل سبک شناسی اشعار آیینی شاعران پس از انقلاب»، ص۳۲؛ رضایی اردانی و صادقی، «چشم‌انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعۀ موردی شاعران عاشورایی یزد)»، ص۱۰؛ [https://www.karbobala.com/articles/info/1783 رباعی‌های سفینة النجاتی]، سایت کرب و بلا؛</ref> خوشنویسی،<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/52983 خوشنویسی/اِنَّ الْحُسين مِصباحُ الْهُدي...]، سایت عقیق.</ref> مداحی<ref>[https://www.aparat.com/v/l4BfL «امیر عباسی - ان الحسین مصباح الهدی»]، سایت آپارات؛ [https://navaapp.com/nava/%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-2 ان الحسین مصباح الهدی]، سایت نوا.</ref> و نماهنگ<ref>[https://artyazd.ir/fa/pages/News-detail/162527 «همزمان با اربعین حسینی؛ «امانت عشق» با صدای محمد اصفهانی منتشر شد»]، سایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان یزد.</ref> بوده است. همچنین این روایت در [[ضریح امام حسین(ع)]] قلم‌زنی شده است.<ref>ذاکری و حسینی موحد، گوهر ناب در حریم آفتاب، ۱۳۹۱ش، ص۲۹-۳۰.</ref> در [[سال ۱۳۹۹ هجری شمسی|سال ۱۳۹۹ش]] شعار مراسم اربعین، «الحسین سفینة النجاة» برگرفته از متن این روایت انتخاب شده بود.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> علت این انتخاب تأکید بر جایگاه امام حسین(ع) در جهت برون رفت جوامع اسلامی از مشکلاتی همچون [[شیوع ویروس کرونای ۲۰۱۹|بیماری کرونا]]، استعمارگری آمریکا و ... عنوان شده است.<ref>[https://hajj.ir/fa/101455 «الحسین سفینه النجاه» شعار اربعین ۱۳۹۹»]، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.</ref> همچنین در رویداد آیینی شهر تهران که در ایام اربعین ۱۴۰۲ش برگزار گردید، یک کشتی به نماد کشتی نجات‌بودن امام حسین(ع) در میدان آزادی تهران نصب شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14020514000713 «کشتی «سفینه النجاة» حسینی در میدان آزادی نصب شد»]، خبرگزاری فارس.</ref> | ||
== تأیید عبارت با روایت‌های دیگر == | == تأیید عبارت با روایت‌های دیگر == | ||
مضمون عبارت اِنَّ الحسینَ مِصباحُ الهُدی و سَفینةُ النَّجاة با روایات دیگر تایید می‌شود: | |||
=== تأیید با روایت هم‌مضمون === | === تأیید با روایت هم‌مضمون === | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
=== اعتبار راویان روایات‌های هم‌مضمون === | === اعتبار راویان روایات‌های هم‌مضمون === | ||
در سلسله سند، روایاتی که به این مضمون در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]] و کمال‌الدین نقل شده است از راویانی همچون علی بن ثابت، محمد بن علی عبدالصمد کوفی، علی بن عاصم<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۵۹.</ref> و محمد بن فضل | در سلسله سند، روایاتی که به این مضمون در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]] و کمال‌الدین نقل شده است از راویانی همچون علی بن ثابت، احمد بن ثابت، محمد بن علی عبدالصمد کوفی، علی بن عاصم<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۵۹.</ref> و محمد بن فضل نحوی<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۱،ص۲۶۵.</ref> نام برده شده است. رجالیان درباره این روایان گفته‌اند: | ||
* علی بن ثابت<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۸۱؛ خدامیان آرانی، فهارس الشیعة، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۱۴۲.</ref> یا احمد بن ثابت<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۵، ص۳۵۱؛ نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۱، | * علی بن ثابت<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۸۱؛ خدامیان آرانی، فهارس الشیعة، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۱۱۴۲.</ref> یا احمد بن ثابت<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۵، ص۳۵۱؛ نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۲۶۷.</ref> را از مشایخ صدوق دانسته و [[ثقه|توثیق]] کرده‌اند. | ||
* درباره محمد بن فضل نحوی مطلبی در منابع رجالی نیست | * درباره محمد بن فضل نحوی مطلبی در منابع رجالی نیست.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۸۶؛ عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱۰، ص۴۲؛ مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | ||
* محمد بن علی بن عبدالصمد کوفی مجهول است.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۳۶؛ مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | * محمد بن علی بن عبدالصمد کوفی مجهول است.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۳۶؛ مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | ||
* علی بن عاصم به عنوان شیخ شیعه معرفی شده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۲۹۴.</ref> به عقیده [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] اگرچه در جلالت و بزرگی وی تردیدی نیست امّا وثاقت او ثابت نشده است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۳، ص۷۱؛ مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | * علی بن عاصم به عنوان شیخ شیعه معرفی شده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۲۹۴.</ref> به عقیده [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] اگرچه در جلالت و بزرگی وی تردیدی نیست امّا وثاقت او ثابت نشده است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۳، ص۷۱؛ مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | ||
[[موسی عباسی زنجانی|عباسی زنجانی]] براین باور است که نقل این روایت نشان‌دهنده عقیده صحیح همه راویان آن است.<ref>عباسی زنجانی، الجامع فی الرجال، ۱۴۳۶ق، ج۱۰، ص۴۲.</ref> همچنین [[نجم الدین مروجی طبسی|مروجی طبسی]] معتقد است این روایت از نظر سندی مشکل دارد، امّا به دلیل قوت متن نیازی به بررسی سندی ندارد.<ref>مروجی طبسی، [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/tabasi/mahdaviat/97/970828/ «درس مهدویت استاد طبسی»]، مدرسه فقاهت.</ref> | |||
=== تأیید با حدیث سفینه === | === تأیید با حدیث سفینه === | ||