پرش به محتوا

آیه اعتداء: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۳۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:


==متن آیه==
==متن آیه==
{{گفت و گو
{{گفت و گو
|عرض=۱۰۰
| تراز = وسط
|شکل بندی عنوان=line-height:200%; font-size:125%; font-weight: normal
| عنوان =
|شکل بندی ستون راست=text-align:center; line-height:170%|شکل بندی آدرس=font-size:75%
|{{قرآن جدید|بقره|۱۹۴}}
|تورفتگی=۰
|{{قرآن جدید|بقره|۱۹۴|نوع=ترجمه فولادوند|منبع=نه}}
|تراز=وسط
|آدرس= سوره بقره: آیه ۱۹۴
|عنوان={{عربی
|اندازه=۱۰۰%
|
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ ۚ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ(۱۹۴)
}}
|ماه‌های حرام را در مقابل ماه‌های حرام قرار دهید، که اگر حرمت آن را نگاه نداشته و با شما قتال کنند شما نیز قصاص کنید. هر که به ستم بر شما دست دراز کند او را از پای در آورید به قدر ستمی که به شما رسانده است، و از خدا پروا کنید و بدانید که خدا با پرهیزکاران است.
}}
}}
==مفهوم‌شناسی==
واژه اعتداء برگرفته از کلمه عدو به‌معنای تجاوزگری به انگیزه سیطره‌یافتن معنا شده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربیة المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۴۷۲.</ref>
آیه اعتداء آیه ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره مشروع بودن تقابل با دشمن تجاوزگر در [[ماه‌های حرام|ماه‎های حرام]] است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، الاعلمی، ج۲، ص۶۳.</ref>
ماه‌های حرام به چهار [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، [[رجب]]، [[ذی‌القعده|ذی القعده]] و [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] گفته‌اند که جنگیدن در آن [[حرام]] دانسته شده،<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۳۰</ref> اما جنگ دفاعی در این چند ماه بنابر این آیه جایز و مشروع دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۵۲.</ref>


==مفهوم‌شناسی==
واژه اعتداء برگرفته از کلمه عدو به‌معنای تجاوزگری به انگیزه سیطره‌یافتن معنا شده است.<ref>مختار عمر، معجم اللغة العربیة المعاصرة، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۴۷۲.</ref><br />
آیه اعتداء آیه ۱۹۴ [[سوره بقره]] درباره مشروع بودن تقابل با دشمن تجاوزگر در [[ماه‌های حرام|ماه‎های حرام]] است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، الاعلمی، ج۲، ص۶۳.</ref><br />
ماه‌های حرام به چهار [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، [[رجب]]، [[ذی‌القعده|ذی القعده]] و [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] گفته‌اند که جنگیدن در آن [[حرام]] دانسته شده،<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۳۰</ref> اما جنگ دفاعی در این چند ماه بنابر این آیه جایز و مشروع دانسته شده است.<ref>برجی، ترور و دفاع مشروع، ۱۳۸۶ش، ص۵۲.</ref><br />
آیه به این نکته اشاره دارد که شکستن حرمت هر چیزی که در دین حرمت دارد از جمله ماه حرام، خانه خدا، جان، آبرو باعث می‎شود قصاص و تلافی کردن مشروع باشد.<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref>
آیه به این نکته اشاره دارد که شکستن حرمت هر چیزی که در دین حرمت دارد از جمله ماه حرام، خانه خدا، جان، آبرو باعث می‎شود قصاص و تلافی کردن مشروع باشد.<ref>مشکینی، تفسیر روان، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref>


خط ۴۵: خط ۴۰:


==قاعده فقهی==
==قاعده فقهی==
آیه اعتدا در ابواب متعدد فقهی از جمله [[حج]]، [[جهاد]]، [[قصاص]]، [[غصب]] و [[بیع]] مورد استناد قرار گرفته است.<ref>حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۴۴۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۱، ص۳۲؛ طوسی، الخلاف، نشر اسلامی، ج۵، ص۱۹۳؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۰.</ref> از این آیه قاعده فقهی [[اعتداء]] برداشت شده است.<ref>کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة (کتاب المکاسب)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۲۴.</ref><br />
آیه اعتدا در ابواب متعدد فقهی از جمله [[حج]]، [[جهاد]]، [[قصاص]]، [[غصب]] و [[بیع]] مورد استناد قرار گرفته است.<ref>حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۴۴۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۱، ص۳۲؛ طوسی، الخلاف، نشر اسلامی، ج۵، ص۱۹۳؛ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۰.</ref> از این آیه قاعده فقهی [[اعتداء]] برداشت شده است.<ref>کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة (کتاب المکاسب)، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۲۴.</ref>
 
این قاعده در مسأله حج بدین‌گونه است که اگر کسی در مسجدالحرام، مرتکب جنایتی شود در همان‌جا قصاص می‎شود، ولی اگر در بیرون از [[مسجدالحرام]] مرتکب جنایت شود و به خانه خدا پناه ببرد، تا وقتی از مسجد بیرون نیاید، قصاص نمی‎شود.<ref>حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۴۴۱.</ref>
این قاعده در مسأله حج بدین‌گونه است که اگر کسی در مسجدالحرام، مرتکب جنایتی شود در همان‌جا قصاص می‎شود، ولی اگر در بیرون از [[مسجدالحرام]] مرتکب جنایت شود و به خانه خدا پناه ببرد، تا وقتی از مسجد بیرون نیاید، قصاص نمی‎شود.<ref>حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۴۴۱.</ref>


خط ۵۱: خط ۴۷:
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
{{یادداشت‌ها}}
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
خط ۶۶: خط ۶۰:
{{پایان}}
{{پایان}}
{{آیات مشهور قرآن}}
{{آیات مشهور قرآن}}


<onlyinclude>{{درجه‌بندی
<onlyinclude>{{درجه‌بندی