پرش به محتوا

آیه امانت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
'''آیه امانت''' ([[سوره احزاب|احزاب]]: ۷۲) دربارهٔ امانتی سخن می‌گوید که خدا در اختیار انسان گذاشته است. طبق این آیه، خدا ابتدا این امانت را به آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کرد و آن‌ها نپذیرفتند؛ ولی انسان آن را برعهده گرفت. مفسران مسلمان، در خصوص این‌که این امانت چیست و چرا آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها آن را قبول نکرده‌اند و انسان پذیرفته، بسیار بحث کرده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند.
'''آیه امانت''' ([[سوره احزاب|احزاب]]: ۷۲) دربارهٔ امانتی سخن می‌گوید که خدا در اختیار انسان گذاشته است. طبق این آیه، خدا ابتدا این امانت را به آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کرد و آن‌ها نپذیرفتند؛ ولی انسان آن را برعهده گرفت. مفسران مسلمان، در خصوص این‌که این امانت چیست و چرا آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها آن را قبول نکرده‌اند و انسان پذیرفته، بسیار بحث کرده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند.


بنابر تفاسیر روایی شیعی، منظور از امانت ولایت و امامت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] است؛ اما مفسران [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] می‌گویند مراد از آن تکالیف دینی است. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] معتقد است امانت همان ولایت الهی است که از بین موجودات، تنها انسان استحقاق آن را دارد؛ زیرا تنها، انسان استعداد آن را دارد که به بالاترین مرتبه کمال برسد.
بنابر تفاسیر روایی شیعی، منظور از امانت، ولایت و امامت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] است؛ اما مفسران [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] می‌گویند مراد از آن تکالیف دینی است. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] معتقد است امانت همان ولایت الهی است که از بین موجودات، تنها انسان استحقاق آن را دارد؛ زیرا تنها، انسان استعداد آن را دارد که به بالاترین مرتبه کمال برسد.


==شهرت آیه در فرهنگ اسلامی==
==شهرت آیه در فرهنگ اسلامی==
آیه ۷۲ سوره احزاب، بسیار موردتوجه [[تفسیر قرآن|مفسران]] مسلمان قرار گرفته است. مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، ذیل این آیه، از این‌که این امانت چیست و چرا آسمان‌ها و زمین آن را نپذیرفته‌اند و انسان قبول کرده بسیار بحث کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۴۸-۳۴۹؛ طبرسی، مجمع‌البیان، ۱۳۷۲ش، ۵۸۴-۵۸۶؛ به فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۵، ص۱۸۷-۱۸۹؛ آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۲۷۰-۲۷۱.</ref> در [[حدیث|احادیث]] نیز در خصوص این مسئله سخن گفته شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۱۳؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱ص۱۸۳-۱۸۴؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۹۸.</ref>
آیه ۷۲ سوره احزاب، بسیار موردتوجه [[تفسیر قرآن|مفسران]] مسلمان قرار گرفته است. مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، ذیل این آیه، از این‌که این امانت چیست و چرا آسمان‌ها و زمین آن را نپذیرفته‌اند و انسان قبول کرده بسیار بحث کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۴۸-۳۴۹؛ طبرسی، مجمع‌البیان، ۱۳۷۲ش، ۵۸۴-۵۸۶؛ به فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۵، ص۱۸۷-۱۸۹؛ آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۱، ص۲۷۰-۲۷۱.</ref> در [[حدیث|احادیث]] نیز در خصوص این مسئله سخن گفته شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۱۳؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱ص۱۸۳-۱۸۴؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۹۸.</ref>


افزون بر این، در ادبیات عرفانی هم عارفان و شاعرانی چون [[حافظ شیرازی|حافظ]] و [[مولوی]] و [[خواجه عبدالله انصاری]] به آن اشاره کرده‌اند.
افزون بر این، در ادبیات عرفانی هم عارفان و شاعرانی چون [[حافظ شیرازی|حافظ]] و [[مولوی]] و [[خواجه عبدالله انصاری]] به آن اشاره کرده‌اند.
خط ۳۰: خط ۳۰:
{{شعر۲|عرض=۷۰
{{شعر۲|عرض=۷۰
| نپذیرفت آسمان بار امانت| که عاشق بود و ترسید از خطایی<ref>مولوی، کلیات شمس، ۱۳۶۷ش، ص۹۹۳، غزل شمارهٔ ۲۶۷۴.</ref>}}
| نپذیرفت آسمان بار امانت| که عاشق بود و ترسید از خطایی<ref>مولوی، کلیات شمس، ۱۳۶۷ش، ص۹۹۳، غزل شمارهٔ ۲۶۷۴.</ref>}}
خواجه عبدالله انصاری نیز در مناجاتی به درگاه خداوند می‌گوید: «الهی اگر نه امانت را امینم، آن زمان که امانت می‌نهادی، دانستی که چنینم.»<ref>خواجه عبدالله انصاری، رساله دل و جان، ۱۳۸۲ش، ص۳.</ref>
خواجه عبدالله انصاری نیز در مناجاتی به درگاه خداوند می‌گوید: «الهی اگر نه امانت را امینم، آن زمان که امانت می‌نهادی، دانستی که چنینم.»<ref>خواجه عبدالله انصاری، رساله دل و جان، ۱۳۸۲ش، ص۳.</ref>


== متن و ترجمه آیه ==
== متن و ترجمه آیه ==
خط ۴۹: خط ۴۹:
به باور [[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]]، نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، منظور از امانت ولایت الهی است که بر دوش انسان قرار داده شده است و این به جهت آن است که از بین موجودات، او می تواند با اعتقادات درست و عمل صالح، راه کمال را طی کند و به بالاترین رتبه‌ای برسد که هیچ موجودی نمی‌تواند به آن دست یابد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۴۹.</ref>   
به باور [[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]]، نویسنده [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، منظور از امانت ولایت الهی است که بر دوش انسان قرار داده شده است و این به جهت آن است که از بین موجودات، او می تواند با اعتقادات درست و عمل صالح، راه کمال را طی کند و به بالاترین رتبه‌ای برسد که هیچ موجودی نمی‌تواند به آن دست یابد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۴۹.</ref>   


وی با ذکر حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] که در آن منظور از امانت [[ولایت امام علی(ع)]] بیان شده،<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref> ولایت اهل‌بیت را یکی از مصادیق ولایت الهی انسان شمرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷، ج۱۶، ص۳۵۴.</ref>
وی با ذکر حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] که در آن منظور از امانت [[ولایت امام علی(ع)]] بیان شده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref> ولایت اهل‌بیت را یکی از مصادیق ولایت الهی انسان شمرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷، ج۱۶، ص۳۵۴.</ref>
== عرضه بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها ==
== عرضه بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها ==
یکی از پرسش‌های مفسران دربارهٔ آیه امانت این است که منظور از «عرضهٔ» امانت به آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها چیست. در این زمینه، دیدگاه‌ها متفاوت است: برخی از مفسران معنای حقیقی برداشت کرده‌اند و جمعی گفته‌اند عرضه معنایی مجازی دارد:
یکی از پرسش‌های مفسران دربارهٔ آیه امانت این است که منظور از «عرضهٔ» امانت به آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها چیست. در این زمینه، دیدگاه‌ها متفاوت است: برخی از مفسران معنای حقیقی برداشت کرده‌اند و جمعی گفته‌اند عرضه معنایی مجازی دارد:
خط ۷۹: خط ۷۹:
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
* فرات کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق و تصحیح محمد کاظم، تهران، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‏، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
* فرات کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق و تصحیح محمد کاظم، تهران، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‏، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
* قمی مشهدی، محمد کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق حسین درگاهی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.
* قمی مشهدی، محمد، کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق حسین درگاهی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیرالقمی، تحقیق طیب موسوی جزایری، قم دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیرالقمی، تحقیق طیب موسوی جزایری، قم دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق‏.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق‏.
خط ۹۰: خط ۹۰:
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:آیات نامدار سوره احزاب]]
[[رده:آیات نامدار سوره احزاب]]
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| توضیحات =
}}</onlyinclude>