پرش به محتوا

حکمای اربعه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
(ویکی سازی)
 
خط ۴۲: خط ۴۲:
حکیم‌ و عارف‌ معاصرِ آقاعلی‌، آقامحمدرضا فرزند شیخ‌ ابوالقاسم‌ قمشه‌ای‌، متخلص‌ به‌ صهبا، در واقع‌ مکمل‌ آقاعلی‌ در حوزه‌ تهران‌ بود و می‌توان‌ او و آقاعلی‌ و حاجی‌ سبزواری‌ را بزرگترین‌ فلاسفه‌ اسلامی‌ قرن‌ سیزدهم‌ دانست‌.
حکیم‌ و عارف‌ معاصرِ آقاعلی‌، آقامحمدرضا فرزند شیخ‌ ابوالقاسم‌ قمشه‌ای‌، متخلص‌ به‌ صهبا، در واقع‌ مکمل‌ آقاعلی‌ در حوزه‌ تهران‌ بود و می‌توان‌ او و آقاعلی‌ و حاجی‌ سبزواری‌ را بزرگترین‌ فلاسفه‌ اسلامی‌ قرن‌ سیزدهم‌ دانست‌.


وی‌ در ۱۲۴۱ق در قمشه‌ اصفهان‌ متولد شد و در همان‌ شهر مقدّمات‌ علوم‌ دینی‌ را فرا گرفت‌. سپس‌ به‌ اصفهان‌ رفت‌ و در محضر استادانی‌ همچون‌ ملامحمدجعفر لاهیجی‌ (متوفی‌ بعد از ۱۲۵۵) شارح‌ مشاعر ملاصدرا، میرزاحسن‌ نوری‌ فرزند ملاعلی‌ نوری‌، و آقا سیدرضی‌ مازندرانی‌ که‌ استاد اصلی‌ او در عرفان‌ بود، به‌ تحصیل‌ پرداخت‌<ref>عبرت‌ نائینی‌، ج‌۲، ص‌۶۷۵؛ صدوقی‌سها، ص‌۴۵ - ۴۶</ref>. وی‌ در اصفهان‌ زندگی‌ ساده‌ای‌ داشت‌ و بیشتر اموال‌ خود را صرف‌ فقرا می‌کرد و از اصحاب‌ قدرت‌ گله‌مند بود. بعد از ۱۲۸۸، اصفهان‌ را ترک‌ کرد و در تهران‌ اقامت‌ گزید.<ref>صدرالدین‌ شیرازی‌، مقدمه‌ آشتیانی‌، ص‌ صد و بیست‌ و هفت‌؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۴۹</ref> آقامحمدرضا تا پایان‌ عمر در تهران‌ به‌ تدریس‌ عرفان‌ و متونی‌ مانند [[فصوص الحکم]]، [[فتوحات مکیه]] و [[مصباح الانس]] پرداخت‌، گرچه‌ [[حکمت متعالیه]] را نیز تدریس‌ می‌کرد و به‌ [[حکمت اشراق|حکمت‌ اشراق‌]] هم‌ علاقه‌ داشت‌. در عرفان‌ آنچنان‌ بود که‌ برخی‌ او را ابن‌عربی‌ دوران‌ جدید نامیده‌اند. گویا به‌ عرفان‌ عملی‌ نیز توجه‌ داشت‌ و مرید یکی‌ از پیران‌ [[ذهبیه|طریقه ذهبیه]] بود. خود نیز درویشانه‌ می‌زیست‌ و گاهی‌ با طالبان‌ درک‌ محضرش‌، در خرابه‌های‌ اطراف‌ شهر ملاقات‌ می‌کرد. به‌ حسن‌ اخلاق‌ و تخلق‌ به‌ صفات‌ نیک‌ اشتهار داشت‌.<ref>معصوم‌علیشاه‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۰۸؛ صدوقی‌سها، ص‌۵۸</ref>
وی‌ در ۱۲۴۱ق در قمشه‌ [[اصفهان]] متولد شد و در همان‌ شهر مقدّمات‌ علوم‌ دینی‌ را فرا گرفت‌. سپس‌ به‌ اصفهان‌ رفت‌ و در محضر استادانی‌ همچون‌ ملامحمدجعفر لاهیجی‌ (متوفی‌ بعد از ۱۲۵۵) شارح‌ مشاعر ملاصدرا، میرزاحسن‌ نوری‌ فرزند ملاعلی‌ نوری‌، و آقا سیدرضی‌ مازندرانی‌ که‌ استاد اصلی‌ او در عرفان‌ بود، به‌ تحصیل‌ پرداخت‌<ref>عبرت‌ نائینی‌، ج‌۲، ص‌۶۷۵؛ صدوقی‌سها، ص‌۴۵ - ۴۶</ref>. وی‌ در اصفهان‌ زندگی‌ ساده‌ای‌ داشت‌ و بیشتر اموال‌ خود را صرف‌ فقرا می‌کرد و از اصحاب‌ قدرت‌ گله‌مند بود. بعد از ۱۲۸۸، اصفهان‌ را ترک‌ کرد و در تهران‌ اقامت‌ گزید.<ref>صدرالدین‌ شیرازی‌، مقدمه‌ آشتیانی‌، ص‌ صد و بیست‌ و هفت‌؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۴۹</ref> آقامحمدرضا تا پایان‌ عمر در تهران‌ به‌ تدریس‌ عرفان‌ و متونی‌ مانند [[فصوص الحکم]]، [[فتوحات مکیه]] و [[مصباح الانس]] پرداخت‌، گرچه‌ [[حکمت متعالیه]] را نیز تدریس‌ می‌کرد و به‌ [[حکمت اشراق|حکمت‌ اشراق‌]] هم‌ علاقه‌ داشت‌. در عرفان‌ آنچنان‌ بود که‌ برخی‌ او را ابن‌عربی‌ دوران‌ جدید نامیده‌اند. گویا به‌ عرفان‌ عملی‌ نیز توجه‌ داشت‌ و مرید یکی‌ از پیران‌ [[ذهبیه|طریقه ذهبیه]] بود. خود نیز درویشانه‌ می‌زیست‌ و گاهی‌ با طالبان‌ درک‌ محضرش‌، در خرابه‌های‌ اطراف‌ شهر ملاقات‌ می‌کرد. به‌ حسن‌ اخلاق‌ و تخلق‌ به‌ صفات‌ نیک‌ اشتهار داشت‌.<ref>معصوم‌علیشاه‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۰۸؛ صدوقی‌سها، ص‌۵۸</ref>


با کسی‌ مبارزه‌ و عناد نداشت‌. [[میرزا ابوالحسن جلوه]] که‌ به‌ تسلط‌ بر فلسفه‌ مشائی‌ معروف‌ بود خواست‌ با او در فلسفه‌ معارضه‌ کند. آقا محمدرضا بخوبی‌ از عهده‌ تدریس‌ فلسفه‌ مشاء بر آمد، ولی‌ جلوه‌ نتوانست‌ فصوص‌الحکم‌ و مفاتیح‌الغیب‌ را تدریس‌ کند. با اینهمه‌، آقا محمدرضا نخواست‌ هیچگونه‌ استفاده‌ شخصی‌ از این‌ امر کند و خود را معارض‌ با هیچکس‌ نمی‌دانست‌.<ref> رجوع کنید به لاهیجی‌، مقدمه‌ آشتیانی‌، ص‌ ۷۲؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۵۸ ۵۹</ref>
با کسی‌ مبارزه‌ و عناد نداشت‌. [[میرزا ابوالحسن جلوه]] که‌ به‌ تسلط‌ بر فلسفه‌ مشائی‌ معروف‌ بود خواست‌ با او در فلسفه‌ معارضه‌ کند. آقا محمدرضا بخوبی‌ از عهده‌ تدریس‌ فلسفه‌ مشاء بر آمد، ولی‌ جلوه‌ نتوانست‌ فصوص‌الحکم‌ و مفاتیح‌الغیب‌ را تدریس‌ کند. با اینهمه‌، آقا محمدرضا نخواست‌ هیچگونه‌ استفاده‌ شخصی‌ از این‌ امر کند و خود را معارض‌ با هیچکس‌ نمی‌دانست‌.<ref> رجوع کنید به لاهیجی‌، مقدمه‌ آشتیانی‌، ص‌ ۷۲؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۵۸ ۵۹</ref>


این‌ عارف‌ بزرگ‌ در [[۱ صفر]] [[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶ق]]<ref>حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۸۶.</ref> در تهران‌ درگذشت‌ و در [[قبرستان ابن‌بابویه]] [[دفن]] شد.<ref>معصوم‌علیشاه‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۰۸ ۵۰۹؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۱۰۷</ref>
این‌ عارف‌ بزرگ‌ در [[۱ صفر]] [[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶ق]]<ref>حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۸۶.</ref> در [[تهران|تهران‌]] درگذشت‌ و در [[قبرستان ابن‌بابویه]] [[دفن]] شد.<ref>معصوم‌علیشاه‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۰۸ ۵۰۹؛ صدوقی‌سها، ص‌ ۱۰۷</ref>


=== آثار ===
=== آثار ===
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵

ویرایش