پرش به محتوا

دلائل الصدق لنهج الحق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

ویکی سازی
(تمیزکاری)
(ویکی سازی)
خط ۳۱: خط ۳۱:
== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
{{اصلی|محمد حسن مظفر}}
{{اصلی|محمد حسن مظفر}}
محمدحسن بن محمد بن عبدالله بن محمد بن احمد مظفر صیمری نجفی، متکلم، شاعر و عالم [[شیعه]] (۱۲ [[صفر]] ۱۳۰۱ق-۲۳ [[ربیع الاول]] ۱۳۷۵ق) در نجف تحصیل کرد و از اساتیدی چون شیخ [[ محمدکاظم خراسانی]]، [[شیخ‌الشریعه اصفهانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]] و شیخ علی بن شیخ باقر جواهری بهره برد.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> علما او را به صداقت، پاکی نفس و راستگویی ستوده‌اند.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> وی به جز یک بار که در سال ۱۳۶۸ق برای [[زیارت]] [[امام رضا]] به ایران مسافرت کرد، از عراق خارج نشد.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> از او آثار قلمی بسیاری به جا مانده است.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref>
محمدحسن بن محمد بن عبدالله بن محمد بن احمد مظفر صیمری نجفی، [[متکلم]]، شاعر و عالم [[شیعه]] ([[۱۲ صفر]] ۱۳۰۱ق- [[۲۳ ربیع الاول]] ۱۳۷۵ق) در [[نجف]] تحصیل کرد و از اساتیدی چون [[محمدکاظم خراسانی]]، [[فتح‌الله غروی اصفهانی|شیخ‌الشریعه اصفهانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] و شیخ علی بن شیخ باقر جواهری بهره برد.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> علما او را به صداقت، پاکی نفس و راستگویی ستوده‌اند.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> وی به جز یک بار که در سال ۱۳۶۸ق برای [[زیارت]] [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] به [[ایران]] مسافرت کرد، از [[عراق]] خارج نشد.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref> از او آثار قلمی بسیاری به جا مانده است.<ref>مردی، «دلائل الصدق: از آیةالله محمدحسن مظفر (۱۳۷۶ق)»، ص۲۷۵.</ref>


== تاریخ نگارش و انگیزه تألیف ==
== تاریخ نگارش و انگیزه تألیف ==
خط ۳۷: خط ۳۷:


== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==
در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران [[مؤسسه آل البیت]] بر کتاب نگاشته شده، ابتدا به معرفی سه کتاب [[اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان]]، نوشته [[سید علی میلانی]]، [[نهج الحق و کشف الصدق (کتاب)|نهج الحق و کشف الصدق]] [[علامه حلی]] و [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] ابن‌روزبهان پرداخته شده و در رابطه با روش‌های بحث وی در خصوص مساله [[امامت]] مطالبی بیان گردیده است.
در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران [[مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث|مؤسسه آل البیت]] بر کتاب نگاشته شده، ابتدا به معرفی سه کتاب [[اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان]]، نوشته [[سید علی میلانی]]، [[نهج الحق و کشف الصدق (کتاب)|نهج الحق و کشف الصدق]] [[علامه حلی]] و [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] ابن‌روزبهان پرداخته شده و در رابطه با روش‌های بحث وی در خصوص مساله [[امامت]] مطالبی بیان گردیده است.


به گفته محقق، صفحات قابل ملاحظه‌ای از کتاب ابن‌روزبهان به سبّ و شتم علامه حلی و شیعیان اختصاص یافته است. همچنین وی علی‌رغم محبتی که به [[امام علی(ع)]] و [[اهل بیت(ع)]] ابراز می‌دارد، در بسیاری موارد با [[بنی امیه|بنی‌امیه]] و دشمنان علی بن ابی‌طالب، هم‌کلام و هم‌جهت شده و به دفاع از آنان می‌پردازد. فضل بن روزبهان همچنین در مواردی که علامه حلی به روایاتی از عالمان [[اهل سنت]] درباره فضائل اهل بیت استناد می‌کند، وی را مورد طعن قرار داده و روایات آنها را ضعیف می‌شمارد. وی همچنین در بسیاری موارد دچار تناقض شده و در مواردی از بحث خارج شده و به موضوع دیگری پرداخته است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ص۵۴ به بعد.</ref><ref>امینی، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، ۱۳۷۸ش.</ref>
به گفته محقق، صفحات قابل ملاحظه‌ای از کتاب ابن‌روزبهان به سبّ و شتم علامه حلی و شیعیان اختصاص یافته است. همچنین وی علی‌رغم محبتی که به [[امام علی(ع)]] و [[اهل بیت(ع)]] ابراز می‌دارد، در بسیاری موارد با [[بنی امیه]] و دشمنان علی بن ابی‌طالب، هم‌کلام و هم‌جهت شده و به دفاع از آنان می‌پردازد. فضل بن روزبهان همچنین در مواردی که علامه حلی به روایاتی از عالمان [[اهل سنت]] درباره فضائل اهل بیت استناد می‌کند، وی را مورد طعن قرار داده و روایات آنها را ضعیف می‌شمارد. وی همچنین در بسیاری موارد دچار تناقض شده و در مواردی از بحث خارج شده و به موضوع دیگری پرداخته است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ص۵۴ به بعد.</ref><ref>امینی، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، ۱۳۷۸ش.</ref>


در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی علامه حلی، فضل بن روزبهان، قاضی نورالله شوشتری و محمدحسن مظفر پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق دربرگیرنده سه نوشته مربوط به هم است که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است:
در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی [[علامه حلی]]، فضل بن روزبهان، [[سید نورالله حسینی شوشتری]] و [[محمدحسن مظفر]] پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق دربرگیرنده سه نوشته مربوط به هم است که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است:


=== نهج الحق ===
=== نهج الحق ===
* نهج الحق و کشف الصدق، نوشته علامه حلی که آن را به درخواست سلطان [[اولجایتو]]، محمد خدابنده، نوشته است و هشت مسئله را دربرمی‌گیرد:
* نهج الحق و کشف الصدق، نوشته [[علامه حلی]] که آن را به درخواست سلطان [[اولجایتو]]، نوشته است و هشت مسئله را دربرمی‌گیرد:
{{ستون-شروع|2|جداساز=10|عرض=10}}
{{ستون-شروع|2|جداساز=10|عرض=10}}
# محسوسات اصل اعتقادات؛
# محسوسات اصل اعتقادات؛
خط ۵۸: خط ۵۸:
=== ابطال الباطل ===
=== ابطال الباطل ===
* [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصاراً ابطال الباطل نامیده می‌شود، نوشته فضل‌الله بن روزبهان خنجی است. وی ردّ خود را در سال ۹۰۹ق در کاشان به پایان برده و در آن تمام کتاب علامه را رد کرده است. تاکنون دو بار از سوی عالمان مکتب اهل بیت بر نوشته فضل ردّیه نگاشته شده است:
* [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصاراً ابطال الباطل نامیده می‌شود، نوشته فضل‌الله بن روزبهان خنجی است. وی ردّ خود را در سال ۹۰۹ق در کاشان به پایان برده و در آن تمام کتاب علامه را رد کرده است. تاکنون دو بار از سوی عالمان مکتب اهل بیت بر نوشته فضل ردّیه نگاشته شده است:
# [[سید نورالله شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] که احقاق الحق را با تفصیل تمام در ردّ وی نوشت.
# [[سید نورالله حسینی شوشتری]] که [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|احقاق الحق]] را با تفصیل تمام در ردّ وی نوشت.
# [[محمدحسن مظفر]] که دلائل الصدق را در رد ابطال الباطل فضل بن روزبهان نگاشت. مظفر در ردّ خود، به مطالب مربوط به [[اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم می‌گوید: «در همین‌جا دست از نگارش برمی‌داریم؛ چرا که اساس، اصول دین است. پس اگر خدای متعال خواننده این کتاب را به پیروی از حق موفق گرداند، همانا که از بحث اصول فقه و فروع آن بی‌نیاز خواهد بود وگرنه از جاده هدایت به دور است. شاید اگر فرصتی به ما دست دهد کتاب را تمام کنیم».
# [[محمدحسن مظفر]] که دلائل الصدق را در رد ابطال الباطل فضل بن روزبهان نگاشت. مظفر در ردّ خود، به مطالب مربوط به [[اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم می‌گوید: «در همین‌جا دست از نگارش برمی‌داریم؛ چرا که اساس، اصول دین است. پس اگر خدای متعال خواننده این کتاب را به پیروی از حق موفق گرداند، همانا که از بحث اصول فقه و فروع آن بی‌نیاز خواهد بود وگرنه از جاده هدایت به دور است. شاید اگر فرصتی به ما دست دهد کتاب را تمام کنیم».


=== دلائل الصدق ===
=== دلائل الصدق ===
* فضائل امیرالمؤمنین و امامته من دلائل الصدق، کتابی است نوشته محمدحسن مظفر که در [[ربیع الاول]] ۱۳۵۰ق از نگارش آن فراغت یافته است. محمدحسن مظفر با نگاهی به سه کتاب یاد شده، این کتاب را با بیانی جدید و نیز نقل و رد برخی از سخنان [[ابن تیمیه]] نگاشته است. او در هر مبحث ابتدا سخنان علامه حلی را با عبارت «قال المصنف» آورده، آنگاه گفته‌های فضل بن روزبهان را با عبارت «و قال الفضل» ذکر کرده و سپس خود مطالبی در توضیح و تبیین بیشتر مسأله افزوده است.
* فضائل امیرالمؤمنین و امامته من دلائل الصدق، کتابی است نوشته [[محمدحسن مظفر]] که در [[ربیع الاول]] ۱۳۵۰ق از نگارش آن فراغت یافته است. محمدحسن مظفر با نگاهی به سه کتاب یاد شده، این کتاب را با بیانی جدید و نیز نقل و رد برخی از سخنان [[ابن تیمیه]] نگاشته است. او در هر مبحث ابتدا سخنان علامه حلی را با عبارت «قال المصنف» آورده، آنگاه گفته‌های فضل بن روزبهان را با عبارت «و قال الفضل» ذکر کرده و سپس خود مطالبی در توضیح و تبیین بیشتر مسأله افزوده است.


مظفر در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای نسبتاً مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی [[صحاح سته]] اهل سنت پرداخته است. وی با یادآوری این نکته که مناقشه اهل سنت در سند روایات وارده در مناقب اهل بیت(ع) دارای اشکال است، از چهار جهت در روایات صحاح سته مناقشه می‌کند که این جهات عبارتند از:
مظفر در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای نسبتاً مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی [[صحاح سته]] [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] پرداخته است. وی با یادآوری این نکته که مناقشه اهل سنت در سند روایات وارده در مناقب اهل بیت(ع) دارای اشکال است، از چهار جهت در روایات صحاح سته مناقشه می‌کند که این جهات عبارتند از:
* مناقشه در نحوه گردآوری این صحاح؛
* مناقشه در نحوه گردآوری این صحاح؛
* اشتمال صحاح مذکور بر کفر؛
* اشتمال صحاح مذکور بر کفر؛
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۴۴

ویرایش