پرش به محتوا

جنگ‌های پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۱۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۳۱: خط ۳۱:


در جنگ احد، چهارده نفر از زنان در جنگ اُحد شرکت داشتند که مجروحان را مداوا کرده، به سپاهیان، آب و غذا می‌دادند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۹-۲۵۰.</ref> از جمله این زنان می‌توان به افرادی چون فاطمه زهرا(س)، عایشه، ام ایمن اشاره کرد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۹-۲۵۰.</ref> فاطمه زهرا(س) در جنگ احد با کمک امام علی(ع) زخم‌های پیامبر را می‌بست.<ref>ابن‌حجاج، صحیح مسلم، دار الإحیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۴۱۶.</ref> ام ایمن در جنگ‌های احد و خیبر حضور داشت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۱۸۰.</ref> ام عطیه در جنگ‌های بسیاری شرکت کرد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۴۷.</ref> بر اساس گزارشی که از او نقل شده، وی در هفت جنگ شرکت داشته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۳۳.</ref> ربیع بنت معوّذ نیز از زنانی بود که در جنگ‌ها همراه پیامبر بود.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق،  ج۵، ص۱۳۷؛ ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> [[ام عماره]] نیز در جنگ‌های مختلفی چون احد، خیبر و حنین شرکت داشت و در کنار مردان می‌جنگید.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۰۳-۳۰۵.</ref> او در جنگ‌های مختلفی زخمی شده بود و در جنگ احد هنگامی که مشرکان به پیامبر هجوم آوردند، با شمشیر از پیامبر دفاع می‌کرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۰۳.</ref> در جنگ خیبر نیز شش زن در سپاه پیامبر حضور داشتند.<ref>ابن‌اثیر،‌اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۳۴.</ref>
در جنگ احد، چهارده نفر از زنان در جنگ اُحد شرکت داشتند که مجروحان را مداوا کرده، به سپاهیان، آب و غذا می‌دادند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۹-۲۵۰.</ref> از جمله این زنان می‌توان به افرادی چون فاطمه زهرا(س)، عایشه، ام ایمن اشاره کرد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۹-۲۵۰.</ref> فاطمه زهرا(س) در جنگ احد با کمک امام علی(ع) زخم‌های پیامبر را می‌بست.<ref>ابن‌حجاج، صحیح مسلم، دار الإحیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۴۱۶.</ref> ام ایمن در جنگ‌های احد و خیبر حضور داشت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۱۸۰.</ref> ام عطیه در جنگ‌های بسیاری شرکت کرد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۴۷.</ref> بر اساس گزارشی که از او نقل شده، وی در هفت جنگ شرکت داشته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۳۳.</ref> ربیع بنت معوّذ نیز از زنانی بود که در جنگ‌ها همراه پیامبر بود.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق،  ج۵، ص۱۳۷؛ ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> [[ام عماره]] نیز در جنگ‌های مختلفی چون احد، خیبر و حنین شرکت داشت و در کنار مردان می‌جنگید.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۰۳-۳۰۵.</ref> او در جنگ‌های مختلفی زخمی شده بود و در جنگ احد هنگامی که مشرکان به پیامبر هجوم آوردند، با شمشیر از پیامبر دفاع می‌کرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۳۰۳.</ref> در جنگ خیبر نیز شش زن در سپاه پیامبر حضور داشتند.<ref>ابن‌اثیر،‌اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۳۴.</ref>
== تاکتیک‌ها ==
[[پرونده:سازماندهی سپاه در صدر اسلام.jpg|بندانگشتی|تصویری از چگونگی سازماندهی سپاه در صدر اسلام.<ref>ذیلابی، «جنگ، از صدر اسلام تا پایان خلافت عباسی»، ص۶۳.</ref>]]
پیامبر در برخی از جنگ‌ها (مانند غزوه خیبر<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری،‌ ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۸۱.</ref>) برای سازماندهی سپاهش، از سازماندهی خمیس استفاده می‌کرد.<ref>قائدان، مدیریت و رهبری پیامبر اکرم(ص) در عرصه‌های نظامی»، ص۲۶.</ref> در این سازماندهی نیروها در پنج بخشِ طلایه، قلب، جناح راست، جناح چپ و پشتیبانی آرایش جنگی می‌گرفتند.<ref>قائدان، مدیریت و رهبری پیامبر اکرم(ص) در عرصه‌های نظامی»، ص۲۶.</ref>
یکی از تاکتیک‌های پیامبر در جنگ‌ها، آغاز جنگ در خاک دشمن بود تا تمام خسارت‌های جنگ را متوجه دشمن سازد.<ref>خطاب، الرسول القائد، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۸.</ref> در مواردی، سپاه اسلام از بی‌راهه‌ها حرکت داده می‌شد تا نیرو‌های اطلاعاتی دشمن از اهداف آنان آگاه نشوند.<ref>خطاب، الرسول القائد، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۳.</ref> در مواردی پیامبر با شنیدن خبر تجمع دشمنان برای حمله به مسلمان‌ها، در حملاتی غافلگیرانه اجتماع آنان را از بین می‌برد و از وقوع جنگی بزرگ‌تر جلوگیری می‌کرد.<ref>تقی‌زاده اکبری، «روش فرماندهی پیامبر اعظم(ص)»، ص۱۷-۱۸.</ref> به‌کارگیری تاکتیک فریب از دیگر روش‌های پیامبر در جنگ بود.<ref>تقی‌زاده اکبری، «روش فرماندهی پیامبر اعظم(ص)»، ص۱۸-۱۹.</ref> پیامبر در جنگ خیبر، ابتدا سپاه را به سوی غطفان حرکت داد، سپس گروه کوچکی را به سوی آنان روانه کرد و خود با نیروهای اصلی سپاه به سمت خیبر تغییر مسیر داد. با این کار، اهل غطفان و خیبر هر دو غافل‌گیر شدند و از یاری یکدیگر بازماندند.<ref>خطاب، الرسول القائد، ۱۴۲۲ق، ص۴۵۲-۴۵۳.</ref> در برخی جنگ‌ها برای ناکام گذاشتن دشمن، از جنگ روانی استفاده می‌شد؛<ref>تقی‌زاده اکبری، «روش فرماندهی پیامبر اعظم(ص)»، ص۱۹.</ref> مثلا در جنگ حمراء الاسد شب‌ها در ۵۰۰ نقطه آتش روشن می‌شد تا دشمنان با دیدن آتش‌ها بترسند؛<ref>ابن‌سید الناس، عیون الاثر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۵۴.</ref> چنانکه در فتح مکه، عباس بن عبدالمطّلب به دستور پیامبر، ابوسفیان را به ابتدای یک وادی برد تا از آنجا خیل عظیم مسلمان‌ها را ببیند<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۴۰۳-۴۰۴.</ref> و فکر هرگونه مقاومتی را از سر بیرون کرده، فتح مکه بدون جنگ به انجام رسد.<ref>خطاب، الرسول القائد، ۱۴۲۲ق، ص۳۳۷.</ref> پیامبر در جنگ‌های مختلفی، از اصل غافلگیری استفاده می‌کرد؛ مثلا بنی‌قریظه را در زمان درگیری، اهل خیبر را در محل درگیری، و احزاب مشرکان را در تکنیک درگیری غافلگیری کرد.<ref>فیروزی، و حسینی، «بررسی اهمیت اصل غافلگیری در جنگ‌های پیامبر اکرم(ص) و کاربرد آن در عصر حاضر»، ص۱۹۶-۲۰۰.</ref>


==منابع==
==منابع==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۴

ویرایش