محتشم کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

====دوازده بند====

{{اصلی|دوازده بند محتشم}}

دوازده بند محتشم در چهار قرن اخیر، پر استقبال‌ترین{{یاد|استقبال در ادبیات فارسی، به معنای سرودن یک شعر بر وزن و قالب شعر (معمولا معروف) دیگر است. اگر این تقلید همراه با طنز و شوخی باشد، نقیضه خوانده می‌شود.}} اثر منظوم عاشورایی در زبان فارسی بوده است. شاعران زیادی با ترکیب بندهایشان به استقبال از دوازده بند رفته‌اند ولی در این میان آن که با اقبال بی‌چون و چرای مردم کوچه و بازار روبه رو بوده و بر کتیبه‌های پارچه‌ای حسینیه‌ها نوشته شده، همان شعر محتشم است.<ref>مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵</ref> آوازۀ دوازده بند او از مرزهای جغرافیایی [[ایران]] فراتر رفته و در کشورهایی چون [[هندوستان]]، [[پاکستان]]، [[افغانستان]] و [[تاجیکستان]] علاقمندان زیادی دارد و حتی عرب زبانانی که با ادبیات فارسی آشنایی دارند، به ترکیب بند عاشورایی محتشم به دیدۀ احترام می‌نگرند.<ref>مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵</ref>

محتشم به مصرع «هست از ملال گر چه بری ذات ذوالجلال» رسید و در ادامه درماند تا شبی [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|صاحب الزّمان(عج)]] را در خواب دید که فرمودند: «او در دل است و هیچ دلی نیست بی‌ملال» و شعر را تکمیل کرد.<ref>واله داغستانی، تذکره ریاض الشعراء، ۱۳۸۴ش، ج۴، ص۲۰۵۸-۲۰۵۹</ref>

[[پرونده:کتیبه باز این چه شورش است.jpg|850px|بندانگشتی|وسط|نمونه‌ای از کتیبه‌های افقی از دوازده بند محتشم که در مجالس عزاداری استفاده می‌شود]]

دوازده بند محتشم با این ابیات آغاز می‌شود؛

{{شعر}}{{ب|باز این چه شورش است که در خلق عالم است؟|باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟}}{{ب|باز این چه رستخیز عظیم است؟ کز زمین|بی نفخ صور، خاسته تا [[عرش]] اعظم است؟}}

{{ب|این صبح تیره، باز دمید از کجا؟ کزو|کار جهان و خلق جهان جمله درهم است}}

{{ب|گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب!|کآشوب در تمامی ذرات عالم است}}{{ب|گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست|این رستخیز عام که نامش محرّم است}}{{ب|در بارگاه قدس که جای ملال نیست|سرهای قدسیان، همه بر زانوی غم است}}{{ب|جن و ملک، بر آدمیان نوحه می‌کنند|گویا عزای اشرف اولاد آدم است}}{{ب|خورشید آسمان و زمین، نور مشرقین|پروردۀ کنار رسول خدا، حسین<ref>مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۷-۱۶۱ به نقل از دیوان محتشم، ص ۲۸۰- ۲۸۵ </ref>}}{{پایان شعر}}

در دیوان محتشم علاوه بر ترکیب بند او، قصیده‌ای در مرثیه [[امام حسین(ع)]] وجود دارد که با این ابیات می‌آغازد؛

{{شعر}}{{ب|این زمین پربلا را نام دشت کربلاست|ای دل بی‌درد! آهِ آسمان سوزت کجاست؟<ref>مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۶</ref>}}{{پایان شعر}}

==آرامگاه==