خطبه حضرت فاطمه در جمع زنان مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

==معرفی و اهمیت==

برخی از پژوهشگران، سخنان فاطمه زهرا(س) در جمع زنان مدینه را دارای فصاحت، بلاغت و محتوای شگفت‌انگیزی می‌دانند.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۴.</ref> به گفته آنان با توجه به شناختی که حضرت فاطمه از تحولات جامعه نوپای اسلامی داشتند و برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان خود، از کنش‌های گفتاری متعددی چون کنش اظهاری، عاطفی و ترغیبی در این خطبه استفاده کرده است.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۷-۸.</ref> این متن را همچنین حاکی از آگاهی حضرت فاطمه نسبت مسائل و جریان‌های حاکم بر مدینه دانسته‌اند.<ref>فتاحی‌زاده و رسولی، «اسناد و شروح خطبه‌های حضرت زهرا سلام الله علیها»، ص۱۷-۱۸.</ref>  

[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید این خطبه را همانند [[خطبه فدکیه]] دارای آهنگی رسا و شجاعانه و البته لحنی غم‌انگیزتر می‌داند.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۱.</ref> به گفته او، اگرچه حضرت فاطمه بسیار مورد ستم واقع شده بود و به‌خاطر جراحات ناشی از [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|ماجرای هجوم به خانه‌اش]] در بستر بیماری افتاده بود؛ ولی در این خطبه از حال خودش هیچ نگفت و محور تمام سخنان او [[غصب خلافت]]، مظلومیت علی(ع) و خطرات آینده این انحراف بزرگ بود و این نشانه [[ایثار]] و مقام رضا و تسلیم او در برابر خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۲-۲۱۵.</ref>

==محتوای خطبه==

حضرت زهرا(س) در خطبه عیادت، ضمن اعلام برائت از پیمان‌شکنان<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref> و نکوهش مردم دنباله‌رو، تصویری از بی‌وفایی آنان ترسیم می‌کند<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۹. </ref> و در چند محور به تبیین شرایط موجود، پیش‌بینی آینده‌ای ناخوشایند برای مسلمانان، ویژگی‌های حکومت علوی، ضعف فکری و تشتت آراء، مسئولیت مردم در برابر فساد حکومت و ترسیم چهره جریان سقیفه می‌پردازد.<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۱؛ دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س)، ۱۳۸۱ش، ص۹۰-۹۶؛ کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۷-۷۴۵.</ref> او در این خطبه به چند [[آیه|آیه قرآن]] از جمله [[آیه ۸۰ سوره مائده]] درباره عاقبت پیروی از هوا و هوس، [[آیه ۹۶ سوره اعراف|۹۶ سوره اعراف]] و [[آیه ۵۱ سوره زمر|۵۱ سوره زمر]] در ملامت عدم پیروی از حق و [[آیه ۳۵ سوره یونس|۳۵ سوره یونس]] درباره انسان‌های شایسته رهبری استناد می‌کند.<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref>

===پیش‌بینی آینده‌ای ناآرام ===

هشدار نسبت به ثمره انتخاب نادرست، آخرین بخش سخنان فاطمه(س) در این دیدار است. او مردم را نسبت به شمشیرهای برنده، سلطه تجاوزکارانی ستمگر و خونخوار و هرج و مرجی فراگیر و حکومتی مستبد که ثروت مسلمانان را بر باد می‌دهد و جمعیت آنان را پراکنده می‌کند هشدار می‌دهد.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۴۴-۷۴۵؛ دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س)، ۱۳۸۱ش، ص۹۵.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] شاید اشاره فاطمه(س) به حکومت [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] و افرادی چون [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج بن یوسف]] و اتفاقاتی چون [[واقعه حره]] باشد.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۸-۲۴۱.</ref>

[[رده:رویدادهای زندگی حضرت فاطمه]]

<onlyinclude>{{درجه‌بندی

  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->

  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->

  | توضیحات =  

}}</onlyinclude>