پرش به محتوا

خطبه حضرت فاطمه در جمع زنان مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۲۷: خط ۲۷:
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مراجع معاصر این خطبه را همانند [[خطبه فدکیه]] دارای آهنگی رسا و شجاعانه می‌داند که البته لحنی غم‌انگیزتر دارد.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۱.</ref> به باور او، اگرچه حضرت فاطمه بسیار مورد ستم واقع شده بود و به‌خاطر جراحات ناشی از [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|ماجرای هجوم به خانه او]] در بستر بیماری افتاده بود؛ ولی در این خطبه از حال خودش هیچ نگفت و محور تمام سخنان او [[مسئله غصب خلافت]] و مظلومیت علی(ع) و خطرات آینده این انحراف بزرگ بود و این نشانه [[ایثار]] و مقام رضا و تسلیم او در برابر خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۲-۲۱۵.</ref>
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] از مراجع معاصر این خطبه را همانند [[خطبه فدکیه]] دارای آهنگی رسا و شجاعانه می‌داند که البته لحنی غم‌انگیزتر دارد.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۱.</ref> به باور او، اگرچه حضرت فاطمه بسیار مورد ستم واقع شده بود و به‌خاطر جراحات ناشی از [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|ماجرای هجوم به خانه او]] در بستر بیماری افتاده بود؛ ولی در این خطبه از حال خودش هیچ نگفت و محور تمام سخنان او [[مسئله غصب خلافت]] و مظلومیت علی(ع) و خطرات آینده این انحراف بزرگ بود و این نشانه [[ایثار]] و مقام رضا و تسلیم او در برابر خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، زهرا برترین بانوی جهان، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۲-۲۱۵.</ref>


=== انگیزه زنان عیادت‌کننده===
== انگیزه زنان عیادت‌کننده ==
بر اساس گزارش منابع تاریخی، اعتراض حضرت فاطمه(س) به [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|جریان سقیفه]]<ref>ابن‌قتیبه، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰-۳۱.</ref> با واکنش شدید اصحاب سقیفه همراه شد<ref>یوسفی غروی، «تاریخ هجوم به خانه حضرت زهرا»، ص۱۴.</ref> و با اتفاقات رخ داده در واقعه هجوم، حضرت فاطمه(س) به بستر بیماری افتاد و سیاست انزوای خودخواسته را پیشه کرد.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۱۶.</ref> پی‌جویی عدم حضور فاطمه(س) در جامعه مدینه، زنان را بر آن داشت تا به ملاقات حضرت زهرا(س) بروند. البته آنچه در این عیادت برای پژوهشگران تاریخی مهم است، انگیزه زنان عیادت‌کننده است. در این باره گفته شده مردان مهاجر و انصار به دلیل اتفاقات ناگوار صورت گرفته درباره حضرت زهرا، خود را مسئول می‌دانستند؛ به همین دلیل زنان خود را به این دیدار فرستادند تا از بار گناه خود کاسته و وجدان خویش را راضی کنند.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۴.</ref> همچنین برخی معتقدند که انگیزه‌های سیاسی برای بهبود رابطه خاندان پیامبر(ص) با حاکم وقت و تلطیف فضای مدینه، انگیزه این دیدار بوده است.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۱۶.</ref>
بر اساس گزارش منابع تاریخی، اعتراض حضرت فاطمه(س) به [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|جریان سقیفه]]<ref>ابن‌قتیبه، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰-۳۱.</ref> با واکنش شدید اصحاب سقیفه همراه شد<ref>یوسفی غروی، «تاریخ هجوم به خانه حضرت زهرا»، ص۱۴.</ref> و با اتفاقات رخ داده در واقعه هجوم، حضرت فاطمه(س) به بستر بیماری افتاد و سیاست انزوای خودخواسته را پیشه کرد.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۱۶.</ref> پی‌جویی عدم حضور فاطمه(س) در جامعه مدینه، زنان را بر آن داشت تا به ملاقات حضرت زهرا(س) بروند. البته آنچه در این عیادت برای پژوهشگران تاریخی مهم است، انگیزه زنان عیادت‌کننده است. در این باره گفته شده مردان مهاجر و انصار به دلیل اتفاقات ناگوار صورت گرفته درباره حضرت زهرا، خود را مسئول می‌دانستند؛ به همین دلیل زنان خود را به این دیدار فرستادند تا از بار گناه خود کاسته و وجدان خویش را راضی کنند.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۴.</ref> همچنین برخی معتقدند که انگیزه‌های سیاسی برای بهبود رابطه خاندان پیامبر(ص) با حاکم وقت و تلطیف فضای مدینه، انگیزه این دیدار بوده است.<ref>خزاعی و همکاران، «تحلیل خطبه عیادت بر پایه نظریه کنش گفتاری»، ص۱۶.</ref>


=== عذرخواهی مردان مهاجر و انصار از حضرت زهرا ===
== عذرخواهی مردان مهاجر و انصار از حضرت زهرا ==
به گفته [[سوید بن غفله]] پس از آنکه زنان سخنان فاطمه زهرا(س) را برای مردان خود بازگو کردند، دسته‌ای از آنان برای عذرخواهی نزد آن حضرت آمدند و به بهانه اینکه با [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] بیعت کرده و شرعاً نمی‌توانند [[بیعت]] خود را بشکنند، از کمک به اهل بیت(ع) خود را معذور دانستند. حضرت زهرا(س) پس از شنیدن سخنان آنان، گفت دور شوید و با من سخن نگویید که عذرخواهی شما غیرصادقانه است<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۴۲۴-۴۲۶.</ref> و هیچ بهانه‌ای برای دفاع نکردن از حق نخواهید داشت و در قبال فجایعی که در آینده پیش خواهد آمد، مسئولید.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref>
به گفته [[سوید بن غفله]] پس از آنکه زنان سخنان فاطمه زهرا(س) را برای مردان خود بازگو کردند، دسته‌ای از آنان برای عذرخواهی نزد آن حضرت آمدند و به بهانه اینکه با [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] بیعت کرده و شرعاً نمی‌توانند [[بیعت]] خود را بشکنند، از کمک به اهل بیت(ع) خود را معذور دانستند. حضرت زهرا(س) پس از شنیدن سخنان آنان، گفت دور شوید و با من سخن نگویید که عذرخواهی شما غیرصادقانه است<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۴۲۴-۴۲۶.</ref> و هیچ بهانه‌ای برای دفاع نکردن از حق نخواهید داشت و در قبال فجایعی که در آینده پیش خواهد آمد، مسئولید.<ref>کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۴۸-۷۴۹.</ref>


==محتوای خطبه==
==محتوای خطبه==
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[حضرت زهرا(س)]]:{{-}} «بعد از امتحان مردمان شما دانستم که اهل وفا و مردانگی نیستند بلکه به دنبال دنیا و رفاه‌طلبی هستند؛ به همین دلیل از آنها متنفر شدم.<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۹-۳۸۰.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 30%}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[حضرت زهرا(س)]]:{{-}} «بعد از امتحان مردمان شما دانستم که اهل وفا و مردانگی نیستند بلکه به دنبال دنیا و رفاه‌طلبی هستند؛ به همین دلیل از آنها متنفر شدم.<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۹-۳۸۰.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = 30%}}
حضرت زهرا(س) در خطبه عیادت ضمن اعلام برائت از پیمان‌شکنان<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref> و نکوهش مردم دنباله‌رو، تصویری از بی‌وفایی آنان ترسیم می‌کند<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۹. </ref> و در چند محور به تبیین شرایط موجود، پیش‌بینی آینده‌ای ناخوشایند برای مسلمانان، ویژگی‌های حکومت علوی، ضعف فکری و تشتت آراء، مسئولیت مردم در برابر فساد حکومت و ترسیم چهره جریان سقیفه می‌پردازد.<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۱؛ دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س)، ۱۳۸۱ش، ص۹۰-۹۶؛ کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۷-۷۴۵.</ref> او در این خطبه به چند [[آیه|آیه قرآن]] از جمله آیه ۸۰ [[سوره مائده]] درباره عاقبت پیروی از هوا و هوس، ۹۶ [[سوره اعراف]] و ۵۱ [[سوره زمر]] درباره ملامت کسانی که از حق پیروی نمی‌کنند و ۳۵ [[سوره یونس]] درباره انسان‌های شایسته رهبری نیز استناد می‌کند.<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref>
حضرت زهرا(س) در خطبه عیادت، ضمن اعلام برائت از پیمان‌شکنان<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref> و نکوهش مردم دنباله‌رو، تصویری از بی‌وفایی آنان ترسیم می‌کند<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۹. </ref> و در چند محور به تبیین شرایط موجود، پیش‌بینی آینده‌ای ناخوشایند برای مسلمانان، ویژگی‌های حکومت علوی، ضعف فکری و تشتت آراء، مسئولیت مردم در برابر فساد حکومت و ترسیم چهره جریان سقیفه می‌پردازد.<ref>منتظری، خطبه فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک، ۱۳۷۴ش، ص۳۷۱؛ دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س)، ۱۳۸۱ش، ص۹۰-۹۶؛ کرمی، سیره و سیمای ریحانه پیامبر، ۱۳۸۰ش، ص۷۳۷-۷۴۵.</ref> او در این خطبه به چند [[آیه|آیه قرآن]] از جمله آیه ۸۰ [[سوره مائده]] درباره عاقبت پیروی از هوا و هوس، ۹۶ [[سوره اعراف]] و ۵۱ [[سوره زمر]] درباره ملامت کسانی که از حق پیروی نمی‌کنند و ۳۵ [[سوره یونس]] درباره انسان‌های شایسته رهبری نیز استناد می‌کند.<ref>پورسید آقایی، «خطبه‌های فاطمه(س)»، ص۶۰. </ref>


===نکوهش مردم===
===نکوهش مردم===
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۶۱

ویرایش