فحاشی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
با نگاهی به آیات قرآن کریم، سیره پیامبر و زندگی معصومان(ع)، داشتن سعه صدر و خوشرویی، پرهیز از تندی و... در مواجهه با ناسزاگویی، سفارش شده است. بهعنوان مثال، زمانی که مسلمانان به مدت ۳۷ سال به دستور معاویه، بر منابر و... به امام علی(ع) ناسزا گفته و او را لعن میکردند، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هیچگاه مقابله به مثل نکرده و به کسی ناسزا نگفتند.<ref>هادی منش، آفتاب حسن، رویکردی تحلیلی به زندگانی امام حسن مجتبی(ع)، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref> در واقعهٰ صفین هنگامی که عدهای از اصحاب علی(ع) شروع به ناسزاگویی جبهه مقابل کردند، ایشان آنها را از این کار نهی کرد و در مقابل، آنها را به دعا برای هر دو گروه و آشتی و الفت میانشان، سفارش کرد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۶.</ref> همچنین فردی مسیحی هنگامی که صبر و بردباری حضرت باقر(ع) در برابر ناسزاها و توهینهای متعدد را دید، به اسلام گروید.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۸۹.</ref> | با نگاهی به آیات قرآن کریم، سیره پیامبر و زندگی معصومان(ع)، داشتن سعه صدر و خوشرویی، پرهیز از تندی و... در مواجهه با ناسزاگویی، سفارش شده است. بهعنوان مثال، زمانی که مسلمانان به مدت ۳۷ سال به دستور معاویه، بر منابر و... به امام علی(ع) ناسزا گفته و او را لعن میکردند، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هیچگاه مقابله به مثل نکرده و به کسی ناسزا نگفتند.<ref>هادی منش، آفتاب حسن، رویکردی تحلیلی به زندگانی امام حسن مجتبی(ع)، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref> در واقعهٰ صفین هنگامی که عدهای از اصحاب علی(ع) شروع به ناسزاگویی جبهه مقابل کردند، ایشان آنها را از این کار نهی کرد و در مقابل، آنها را به دعا برای هر دو گروه و آشتی و الفت میانشان، سفارش کرد.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۶.</ref> همچنین فردی مسیحی هنگامی که صبر و بردباری حضرت باقر(ع) در برابر ناسزاها و توهینهای متعدد را دید، به اسلام گروید.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۸۹.</ref> | ||
=== آیا خداوند و أئمّه ناسزا گفتهاند؟ === | |||
در آیات قرآن کریم و کلمات امامان معصوم(ع) گزارشهایی وجود دارد که در آن بهظاهر کلماتی ناپسند، بهصورت صریح یا کنایی وجود دارد که مفاهیمی حاوی تمسخر یا دشنامگونه دارند. از آن جمله میتوان به تشبیه و تعبیر برخی اشخاص به حیوانات از سوی آنان، توصیف به برخی حالات و القاب ناپسند مثل: اشباح الرجال (کودک صفتان)، بیوفایان مکّار، «بی خرد کوردل»، و... اشاره کرد.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۲.</ref> برخی محققین باتوجه به ناهمگونی این گزارشها با اصل احترام و قبیح بودن دشنام در اسلام توجیههایی را برای همسوساختن آنها بیان کردهاند:<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۸.</ref> | در آیات قرآن کریم و کلمات امامان معصوم(ع) گزارشهایی وجود دارد که در آن بهظاهر کلماتی ناپسند، بهصورت صریح یا کنایی وجود دارد که مفاهیمی حاوی تمسخر یا دشنامگونه دارند. از آن جمله میتوان به تشبیه و تعبیر برخی اشخاص به حیوانات از سوی آنان، توصیف به برخی حالات و القاب ناپسند مثل: اشباح الرجال (کودک صفتان)، بیوفایان مکّار، «بی خرد کوردل»، و... اشاره کرد.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۲.</ref> برخی محققین باتوجه به ناهمگونی این گزارشها با اصل احترام و قبیح بودن دشنام در اسلام توجیههایی را برای همسوساختن آنها بیان کردهاند:<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۸.</ref> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
# ناسزاهایی چون تشبیه به برخی حیوانات در قرآن یا کلمات معصومین(ع)، بیانگر باطن و حقیقت اعمال آنهاست. | # ناسزاهایی چون تشبیه به برخی حیوانات در قرآن یا کلمات معصومین(ع)، بیانگر باطن و حقیقت اعمال آنهاست. | ||
# تشبیه به حیوانات بهدلیل خصوصیتی که در آن حیوان بودهاست صورت گرفته؛ و توهینی نبوده است؛ همانطور که گاهی مومنان نیز به برخی حیوانات تشبیه شدهاند. مثلا امام علی(ع) در خطبه ۱۸۲ نهج البلاغه حال یاران شهید خود را به شتری توصیف میکند که به بچه خود را در آغوش میکشد.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۳-۱۰۵.</ref> یا حدیثی که در آن امام سجاد(ع) مردم زمانه را به شش گروه از حیوانات تقسیم کرده و سگها را به ناسزاگویان و فحاشان تشبیه میکند.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۳۸.</ref> | # تشبیه به حیوانات بهدلیل خصوصیتی که در آن حیوان بودهاست صورت گرفته؛ و توهینی نبوده است؛ همانطور که گاهی مومنان نیز به برخی حیوانات تشبیه شدهاند. مثلا امام علی(ع) در خطبه ۱۸۲ نهج البلاغه حال یاران شهید خود را به شتری توصیف میکند که به بچه خود را در آغوش میکشد.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۳-۱۰۵.</ref> یا حدیثی که در آن امام سجاد(ع) مردم زمانه را به شش گروه از حیوانات تقسیم کرده و سگها را به ناسزاگویان و فحاشان تشبیه میکند.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۳۸.</ref> | ||
# برخی پژوهشگران، گونههایی از دشنام و ناسزاگویی را جزئی از فرهنگ و رسوم زبانها و گونهای از خشونت زبانی یافتهاند که بواسطه متغیر بودن واژهها و اصطلاحات و موقعیتهای اجتماعی و جغرفایی متفاوتاند؛ فلذا ممکن است کلامی در یک زبان، دشنام و در زبان دیگر دشنام محسوب نشود.<ref>طامه، فرزامی، نام ابزارها و کاربرد و طبقه بندی آنها در دشنامهای فارسی، ص۱۷.</ref> کما اینکه عبارت «ثکلتک أمّک» عبارتی رایج در موقعیت اجتماعی آن زمان بوده است و برداشت ناسزا از آن نشده است.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۸.</ref> | # برخی پژوهشگران، گونههایی از دشنام و ناسزاگویی را جزئی از فرهنگ و رسوم زبانها و گونهای از خشونت زبانی یافتهاند که بواسطه متغیر بودن واژهها و اصطلاحات و موقعیتهای اجتماعی و جغرفایی متفاوتاند؛ فلذا ممکن است کلامی در یک زبان، دشنام و در زبان دیگر دشنام محسوب نشود.<ref>طامه، فرزامی، نام ابزارها و کاربرد و طبقه بندی آنها در دشنامهای فارسی، ص۱۷.</ref> کما اینکه عبارت «ثکلتک أمّک» عبارتی رایج در موقعیت اجتماعی آن زمان بوده است و برداشت ناسزا از آن نشده است.<ref>اباذر پور، خرمی، واکاوی دشنام در کلام مصومین(ع)، ص۱۰۸.</ref> | ||
# لعن یا تحقیر برخی افراد در برخی مواقع، به دلیل نهیب و تذکر و برگشتن افراد به مسیر صحیح بوده است مثل بیان «ثکلتک أمّک» در بیان امام حسین(ع) که در نهایت موجب توبه و بازگشت حرّ از مسیر اشتباهش بود.{{مدرک}} | |||
== علت ناسزاگویی == | == علت ناسزاگویی == | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
{{اصلی|ساب النبی}} | {{اصلی|ساب النبی}} | ||
سبّ النبی، دشنام به پیامبر(ص) یا یکی از أئمه است. بنا بر نظر همه فقیهان شیعه، اگر پیامبر یا یکی از أئمه توسط شخصی عامدا و بنابر عقیده (ونه از روی عصابنیت یا شوخی یا بدون اراده جدی) سب کنند مستحق قتل است؛ و نیازی به اذن شارع ندارد. | سبّ النبی، دشنام به پیامبر(ص) یا یکی از أئمه است. بنا بر نظر همه فقیهان شیعه، اگر پیامبر یا یکی از أئمه توسط شخصی عامدا و بنابر عقیده (ونه از روی عصابنیت یا شوخی یا بدون اراده جدی) سب کنند مستحق قتل است؛ و نیازی به اذن شارع ندارد.نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۴۳۲-۴۳۹. | ||
مطابق ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی کسی که به مقدسات اسلام پیامبر(ص)، سایر انبیاء، ائمه(ع) یا حضرت زهراء(س) اهانت کند یا ناسزا بگوید، مشمول حکم سابّ النبی است و اعدام میشود، در غیر اینصورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد. | مطابق ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی کسی که به مقدسات اسلام پیامبر(ص)، سایر انبیاء، ائمه(ع) یا حضرت زهراء(س) اهانت کند یا ناسزا بگوید، مشمول حکم سابّ النبی است و اعدام میشود، در غیر اینصورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد. | ||