حارثة بن نعمان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حارثة بن نعمان''' (درگذشت: [[سال ۵۰ هجری قمری|۵۰ق]]) از صحابه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] که در جنگ‌های پیامبر(ص)، از جمله [[غزوه بدر|بدر]] و [[غزوه احد|اُحُد]]، شرکت کرد.

== جایگاه ==

== زندگی‌نامه ==

=== نابیناشدن در اواخر عمر ===

اکثر مورخان به بیان اینکه حارثة بن نعمان در عصر خلافت معاویه درگذشت است اکتفا کرده‌اند؛<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> اما برخی چون ذهبی، درگذشت او را سال ۵۰ق دانسته است.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۹۶.</ref>

ابن‌سعد، مورخ [[قرن سوم هجری قمری]]، آورده است حجره‌های حارثة بن نعمان نزدیک حجره‌های رسول خدا(ص) بود<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> او در مدینه اولین کسی بود که خانه‌هایش را به پیامبر هدیه داده بود.<ref>عبدالغنی، بیوت الصحابه، ۱۴۲۰ق، ص۶۹.</ref> همچنین گفته شده هرگاه رسول خدا(ص) ازدواج تازه‌ای داشت حارثة از حجره‌ای به حجرهٔ دورتری می‌رفت تا اینکه او تمام خانه‌های خود را به پیامبر(ص) بخشید تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲؛ عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از جمله نخستین منزل [[ماریه دختر شمعون|ماریه]]، خانه حارثة بن نعمان بود.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۷۱.</ref> همچنین پیامبر(ص) در مدینه صفیه را در خانه حارثة بن نعمان منزل داد و [[عایشه]] و زنان [[انصار]] به دیدن او به آن خانه می‌رفتند.<ref>الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص ۱۰۰؛ انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۴.</ref>

ابن‌سعد از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر(ص) به آن‌ها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر(ص) خواست با حارثة بن نعمان صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> پیامبر(ص) فرمودند از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد زیرا حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و به خاطر ما از این حجره به آن حجره منتقل شده است.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۴۶.</ref> حارثه از این موضوع اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد، خانه‌اش را به پیامبر(ص) هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر(ص)، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲–۱۳۳.</ref> براساس نقل برخی منابع شیعه، علی(ع) و فاطمه(س) پس از ازدواج، به خانه‌ای که حارثه به پیامبر(ص) [[هدیه]] داده بود، رفتند.<ref name=":0">طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.</ref>

== پانویس ==

{{منابع}}

* ابی نعیم، احمد بن عبدالله، معرفة الاصحابة، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۲۲ق.

* ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی‏، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

* ابن‌سعد، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.

* ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الإستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد بجاوی، بیروت، صبح پیروزی، ۱۴۱۲ق.

* بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من أنساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.

* شراب، محمد حسین، فرهنگ اعلام جغرافیایی تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ترجمه محمدرضا نعمتی، حمیدرضا شیخی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش.

* بلاذری، احمد بن یحیی، کتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.

* طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، قم، آل البیت(ع)، ۱۴۱۷ق.

* عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، بیروت، المرکز الإسلامی للدراسات، ۱۴۳۰ق.