نفس: تفاوت میان نسخه‌ها

ملاصدرا برخلاف فیلسوفان مشاء، معتقد به کثرت قوای نفس و جدایی آنها از نفس نیست؛ بلکه برآن است که نفس در عین اینکه واحد است، دارای مراتب و قوایی است. وی از این اصل با عنوان «النفس فی وحدتها کل القوی؛ نفس در عین وحدت، همه قوا است» تعبیر کرده است. از نظر وی همه قوای نفس با وجود فراوانی‌شان به وجود واحد نفس موجود هستند. نفس در عین وحدتش، به لحاظی قوه مدرکه و عاقله است و به جهتی قوه محرکه، مغذیه و نامیه است. این نفس است که در مرتبه قوه مغذیه، تغذیه می‌کند و در مرتبه قوه عاقله می‌اندیشد. بنابراین نفس در عین وحدت، کثیر است و در عین کثرت، واحد است.<ref>نگاه کنید به: ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۱۹۸۱م، ج۸، ص۱۳۴ و ۱۳۵ و ۲۲۱؛ ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۱۳۶۳ش، ص۵۵۳ و ۵۵۴.</ref>

===قوای نفس در اخلاق===

# قوه عقل: کار این قوه، ادراک حقایق امور است و تمایز میان خیر و شر و امر به انجام خوب‌ها و نهی از ارتکاب بدی‌ها.

# قوه شهوت: از این قوه رفتارهای حیوانی همچون شکم‌پرستی و شهوت‌رانی صادر می‌شود. فایده این قوه، تداوم حیات بدنی است که ابزار کسب تکامل نفس است.

# قوه وهم: وظیفه این قوه، فهم انواع مکر و حیله و رسیدن به اهداف با نیرنگ و حقه است. کاربرد این قوه نیز برای ادراک معانی جزئی و راهکاری برای اهداف صحیح است.<ref>نراقی، جامع السعادات، انتشارات اعلمی، ج۱، ص۶۲ و ۶۳؛ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۷۸ش، ص۵۱.</ref>