۱۷٬۷۶۲
ویرایش
عملیات انتحاری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اشتباه نشود|عملیات استشهادی}} | {{اشتباه نشود|عملیات استشهادی}} | ||
'''عملیات | '''عملیات اِنتحاری''' نوعی [[ترور]] است که عامل آن با کشتن خود، موجب کشته‌شدن دیگران می‌شود. این عمل غالبا با انگیزه دینی و سیاسی انجام می‌شود. در [[اسلام]] و [[فقه]] شیعه انتحار ([[خودکشی]])، [[حرام]] و از [[گناهان کبیره]] است. گروه‌های تکفیری به‌صورت گسترده از این روش استفاده می‌کنند. این عمل در انگیزه، هدف با [[عملیات استشهادی]] متفاوت است؛ عملیات استشهادی، نوعی [[جهاد دفاعی]] علیه کافران است که در شرایط خاصی و با اجازه [[حاکم شرع]] مجاز است. | ||
[[شیعه|شیعیان]] در کشورهای مختلف از جمله [[ایران]]، [[افغانستان]]، [[پاکستان]]، [[عراق]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[یمن]] و [[نیجریه]] هدف حمله‌های انتحاری قرار گرفته‌اند. گروه‌های تکفیری و تندرو [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] با مُرْتَدخواندن برخی مذاهب اسلامی به‌ویژه شیعیان، حملات گسترده را علیه آنان راه‌اندازی می‌کنند. از القاعده، [[داعش]]، [[طالبان]]، جبهه فتح الشام، بوکوحرام (الولایة الاسلامیه غرب افریقا)، [[تحریک طالبان پاکستانی]]، لشکر جهنگوی، جیش محمد و جندالله به‌عنوان عوامل حملات انتحاری علیه شیعیان نامبرده شده است. | |||
از افغانستان، [[سومالی]]، عراق و [[اوگاندا]] به‌عنوان کشورهای با بیشترین میزان حمله‌های انتحاری در بازه زمانی ۲۰۱۱-۲۰۲۱م نامبرده شده است. گفته شده که پیشینه حمله انتحاری به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ قرن نخست میلادی باز می‌گردد | از افغانستان، [[سومالی]]، عراق و [[اوگاندا]] به‌عنوان کشورهای با بیشترین میزان حمله‌های انتحاری در بازه زمانی ۲۰۱۱-۲۰۲۱م نامبرده شده است. گفته شده که پیشینه حمله انتحاری به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ قرن نخست میلادی باز می‌گردد. به‌گفته ناظران، عملیات انتحاری در دو دهه نخست قرن بیست و یکم، تشدید گردید و تهاجم قوای [[ایالات متحده آمریکا]] به افغانستان و [[عراق]] در تشدید حمله‌های انتحاری مؤثر دانسته شده است. | ||
==اهمیت و تأثیرگذاری== | ==اهمیت و تأثیرگذاری== | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
رابرت پِپ، محقق در عرصه تروریسم انتحاری در تعریف از تروریسم انتحاری نوشته است: «تروریسم انتحاری نوع منحصر به فردی از تروریسم است که در آن مهاجمان [علاوه بر] استفاده از خشونت، می‌خواهند و قادرند که برای اطمینان از موفقیت حملات‌شان جان خود را بدهند.»<ref>Andrew Eggers, ADDRESSING THE CAUSE: AN ANALYSIS OF SUICIDE TERRORISM, 2011, P. 3</ref> به گفته سوزان مارتین پژوهشگر تروریسم، عملیات انتحاری اغلب غیر نظامیان را در مناطق خارج از درگیری فعال هدف قرار می‌دهد.<ref>Martin, HANDBOOK OF TERRORISM PREVENTION AND PREPAREDNESS, 2021, P764.</ref> همچنین عملیات انتحاری خشن‌ترین نوع تروریسم ارزیابی شده است.<ref>Andrew Eggers, ADDRESSING THE CAUSE: AN ANALYSIS OF SUICIDE TERRORISM, 2011</ref> در تعریف لغوی انتحار گفته شده است: «انتحار در لغت به معنای خودکشی است. اگر انسانی برای امری دنیوی و با قصد [[خودکشی]] بدون اینکه توجیه شرعی یا عقلی داشته باشد، خود را از بین ببرد دست به انتحار زده است.»<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۲</ref> عامل انتحاری در لغت‌نامه کمبریج این گونه تعریف شده است: «کسی که بمبی را در خود پنهان کرده و خودش را به‌منظور کشتن دیگران می‌کشد.»<ref>Cambridge Dictionary, "suicide bomber", Dictionary website</ref> | |||
{{ببینید|تروریسم}} | {{ببینید|تروریسم}} | ||
==عملیات انتحاری در فقه شیعه== | ==عملیات انتحاری در فقه شیعه== | ||
انتحار از نظر اسلام قبیح و از [[گناهان کبیره]] شمرده شده اقدام به آن [[حرام]] و مرتکبان آن اهل [[جهنم]] معرفی شده‌اند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۲</ref> از جانب دیگر گفته شده که «حق حیات» پیش از آن که فقط حق بشری باشد، حق حق الهی است که به انسان اعطا شده است.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> از منظر جهان‌‌بینی اسلامی گفته شده که انسان در قبال حق حیات داری حق و تکلیف است یعنی از جانبی حق زنده ماندن دارد و از جانب دیگر مکلف است از زندگی خود دفاع و پاسداری کند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> بنابراین از نظر اسلامی حفاظت از حیات بر انسان واجب دانسته شده و عدم توجه به سلامتی و مراقبت از حق حیات حرام شمرده شده است. از این رو در حرمت سلب هیچ تردیدی نیست.<ref>ر.ک. محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> فقه پژوهان شیعه حرمت سلب حق حیات را مستند به هر چهار منبع [[آیه|آیات]]، [[حدیث|روایات]]، [[عقل]] و [[اجماع]] کرده‌اند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> | انتحار از نظر اسلام قبیح و از [[گناهان کبیره]] شمرده شده اقدام به آن [[حرام]] و مرتکبان آن اهل [[جهنم]] معرفی شده‌اند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۲</ref> از جانب دیگر گفته شده که «حق حیات» پیش از آن که فقط حق بشری باشد، حق حق الهی است که به انسان اعطا شده است.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> از منظر جهان‌‌بینی اسلامی گفته شده که انسان در قبال حق حیات داری حق و تکلیف است یعنی از جانبی حق زنده ماندن دارد و از جانب دیگر مکلف است از زندگی خود دفاع و پاسداری کند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> بنابراین از نظر اسلامی حفاظت از حیات بر انسان واجب دانسته شده و عدم توجه به سلامتی و مراقبت از حق حیات حرام شمرده شده است. از این رو در حرمت سلب هیچ تردیدی نیست.<ref>ر.ک. محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> فقه پژوهان شیعه حرمت سلب حق حیات را مستند به هر چهار منبع [[آیه|آیات]]، [[حدیث|روایات]]، [[عقل]] و [[اجماع]] کرده‌اند.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۴۷.</ref> | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
===فرق عملیات انتحاری با عملیات استشهادی=== | ===فرق عملیات انتحاری با عملیات استشهادی=== | ||
{{اصلی|عملیات استشهادی}} | {{اصلی|عملیات استشهادی}} | ||
عملیات استشهادی به اقدامی اطلاق شده است که شخصی با [[قصد قربت]] و با علم به [[شهادت]] و با هدف ضربه زدن به دشمن و با فرض اینکه راه دیگری وجود ندارد به آن دست می‌زند و در این راه کشته می‌شود. عملیات استشهادی از نظر [[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، مشروط به شرایط ذیل، مجاز شمرده شده است<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref>: | |||
*جنبه دفاعی دارد.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸ | *جنبه دفاعی دارد.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref> | ||
*نیاز به مجوز حاکم شرع | *نیاز به مجوز حاکم شرع دارد.<ref>محمدعلی، «مشروعیت عملیات استشهادی از دیدگاه فقهای معاصر شیعه و اهل سنت»، وبگاه حوزه.</ref> | ||
*نباید منجر به کشتار افراد بی‌گناه | *نباید منجر به کشتار افراد بی‌گناه سود. | ||
*هدف کفار اشغال‌گر و | *هدف کفار اشغال‌گر و عهدشکن باشد نه هر کافری. | ||
*مصلحت اسلام و مسلمانان چنین اقدامی را ایجاب کند. | *مصلحت اسلام و مسلمانان چنین اقدامی را ایجاب کند. | ||
*هدف جلوگیری از تجاوز و تهاجم دشمنان اسلام باشد.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref> | *هدف جلوگیری از تجاوز و تهاجم دشمنان اسلام باشد.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref> | ||
ملاک عملیات استشهادی جهاد و دفاع و هدف از آن دفاع از [[اسلام|دین]]، مال و ناموس مسلمانان معرفی شده است.<ref>محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref> اما در عملیات انتحاری از یک طرف اغلب افراد بی‌گناه و مسلمانان هدف قرار می‌گیرند<ref>نگاه کنید به محمدی الموتی، جلالی و شوشتری، «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری»، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۸.</ref> جریان‌های سلفی- تکفیری چون معتقد به [[جهاد ابتدایی]] هستند و غیر از خود حتی دیگر مسلمانان را قبول ندارند برای ایجاد دولت اسلامی مورد نظر خود و به‌زعم خودشان برای کشتن دشمنان خدا دست به عملیات انتحاری می‌زنند.<ref>بدخشان، شیرزاد و داوند، «تأثیر عکلیات انتحاری جربان سلفی- تکفیری بر پدیده اسلام‌هراسی»، ۱۳۹۹ش، ص۱۵۰.</ref> | |||
==عملیات انتحاری علیه شیعیان== | ==عملیات انتحاری علیه شیعیان== | ||