پرش به محتوا

زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۸۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۲۶: خط ۲۶:


ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref>
== زیارت ناحیه مقدسه از کدام امام صادر شده است؟ ==
در منابع حدیثی تصریح نشده است که زیارت ناحیه مقدسه از جانب کدام معصوم بیان شده است. در کتاب[[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت: ۵۹۵ق) که آن را نقل کرده، تنها آمده  که از «ناحیه» صادر شده است.<ref>ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶.</ref> علامه مجلسی هم که آن را هم از این کتاب و هم شیخ مفید گزارش کرده، اشاره نکرده که کدام امام آن را بیان کرده است.


== محتوا ==
== محتوا ==
خط ۵۴: خط ۵۷:
* «وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ؛ شمر روی سینه‌ات نشست و شمشیرش را به حنجرت فروبرد و ریشت را به دست گرفت و با شمشیرش، تو را ذبح کرد»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از پشت بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
* «وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ؛ شمر روی سینه‌ات نشست و شمشیرش را به حنجرت فروبرد و ریشت را به دست گرفت و با شمشیرش، تو را ذبح کرد»:‌ این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از پشت بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref>
==سند زیارت==
==سند زیارت==
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]زیارت ناحیه مقدسه در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت: ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه در این کتاب آورده‌ام از طریق راویان [[ثقه]] به سادات می‌رسد.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند، هرچند [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین این جمله او را از [[توثیقات عام]] شمرده‌اند که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref>
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]زیارت ناحیه مقدسه در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت: ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> البته در کتاب بحارالانوار، به نوشته علامه مجلسی به نقل از کتاب المزار نوشته شیخ مفید هم آمده است؛ اما در نسخه‌های موجودِ این کتاب این زیارتنامه وجود ندارد. ابن‌مشهدی در آغاز کتابش گفته است آنچه در این کتاب آورده است از طریق راویان [[ثقه]] به سادات می‌رسد.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند، هرچند [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین این جمله او را از [[توثیقات عام]] شمرده‌اند که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref>


اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|مُعجَمُ رجالِ الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد: ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در سند این زیارت تردید کرده است. او گفته است برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال به باور [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد: ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه ، اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>
اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|مُعجَمُ رجالِ الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد: ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در سند این زیارت تردید کرده است. او گفته است برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/بررسی-تحلیلی-سیر-مقتل-نگاری-عاشورا/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال به باور [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد: ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه ، اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۰۹۹

ویرایش