پرش به محتوا

بلعم باعورا: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳
خط ۱: خط ۱:
'''بَلْعَم باعورا ''' از عالمان زمان [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] و [[مستجاب الدعوه]] بود اما [[شیطان]] او را گمراه کرد. در [[حدیث|روایات اسلامی]] و [[تورات]] از بلعم یاد شده است. همچنین برخی مفسران آیه ۱۷۵ [[سوره اعراف]] که از گمراهی فردی سخن گفته که آیات الهی (به معنای آگاهی از اسم اعظم یا عالم به کتاب خدا) را در اختیار داشته را درباره او دانسته‌اند. داستان‌های مختلفی در مورد بلعم نقل شده که برخی مفسران آن‌ها را در زمره [[اسرائیلیات]] قرار داده‌اند.
'''بَلْعَم باعورا ''' از عالمان زمان [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] و [[مستجاب الدعوه]] بود اما [[شیطان]] او را گمراه کرد. در [[حدیث|روایات اسلامی]] و [[تورات]] از بلعم یاد شده است. همچنین برخی مفسران آیه ۱۷۵ [[سوره اعراف]] که از گمراهی فردی سخن گفته که آیات الهی (به معنای آگاهی از اسم اعظم یا عالم به کتاب خدا) را در اختیار داشته را درباره او دانسته‌اند. داستان‌های مختلفی در مورد بلعم نقل شده که برخی مفسران آن‌ها را در زمره [[اسرائیلیات]] قرار داده‌اند.


==نام و محل زندگی==
==ویژگی؛ عالم به کتاب خدا==
بلعم<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۸، ص۲۹.</ref> یا بلعام<ref>علامه مجلسی،‌ بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق،‌ ج۱۳،‌ص۳۷۹.</ref> فردی از [[بنی‌اسرائیل]] بود<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۵۳.</ref> که در [[شام|سرزمین شام]] زندگی می‌کرد.<ref> طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۳۷.</ref> [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] از او به عنوان مبلّغ استفاده می‌نمود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ق، ج۷، ص۱۴.</ref>
بلعم<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۸، ص۲۹.</ref> یا بلعام<ref>علامه مجلسی،‌ بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق،‌ ج۱۳،‌ص۳۷۹.</ref> فردی از [[بنی‌اسرائیل]] بود<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۵۳.</ref> که در [[شام|سرزمین شام]] زندگی می‌کرد.<ref> طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۳۷.</ref> [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] از او به عنوان مبلّغ استفاده می‌نمود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ق، ج۷، ص۱۴.</ref> از پدر بلعم با نام‌های «باعوراء»<ref>راوندی،‌ قصص الأنبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۱۷۳.</ref> «باعور»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۸، ص۲۹.</ref>، و «اَور»<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و از همسرش با نام «بسوس» یاد شده است.<ref>آلوسی،‌ روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۴.</ref>


از پدر بلعم با نام‌های «باعوراء»<ref>راوندی،‌ قصص الأنبیاء، ۱۴۰۹ق، ص۱۷۳.</ref> «باعور»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷، ج۸، ص۲۹.</ref>، و «أور»<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و از همسرش با نام «بسوس» یاد شده است.<ref>آلوسی،‌ روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۴.</ref>
به گفته برخی از مفسران آیه «وَ اتْلُ عَلَیهِمْ نَبَأَ الَّذِی ءَاتَینَاهُ ءَایاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیطَانُ فَکاَنَ مِنَ الْغَاوِین؛ و بر آنها بخوان سرگذشت آن فرد را که آیات خود را به او دادیم اما خود را از آن تهی ساخت و [[شیطان]] در پی او افتاد، و از گمراهان شد»<ref>سوره اعراف،‌ آیه۱۷۵.</ref> به ماجرای بلعم اشاره دارد.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ق، ج۷، ص۱۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۹، ص۸۲.</ref> با این حال درباره اینکه منظور از آیاتنا در این آیه چیست، اختلاف‌نظر دارند. گروهی آن را به معنای آگاهی بلعم از [[اسم اعظم|اسم اعظم خدا]] دانسته<ref>عیاشی،‌ التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۴۲.</ref> از این‌رو دعایش همیشه مستجاب می‌شد.<ref> بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۱۵.</ref> گروهی دیگر آن را به معنای عالم بودن وی به کتاب خدا دانسته‌اند نه آگاهی از اسم اعظم.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۵۳؛ شیخ طوسی،‌ التبیان، ج۵، ص۳۲.</ref>
 
==ویژگی؛ عالم به کتاب خدا==
به گفته برخی از مفسران [[آیه ۱۷۵ سوره اعراف]] «وَ اتْلُ عَلَیهِمْ نَبَأَ الَّذِی ءَاتَینَاهُ ءَایاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیطَانُ فَکاَنَ مِنَ الْغَاوِین؛ و بر آنها بخوان سرگذشت آن فرد را که آیات خود را به او دادیم اما خود را از آن تهی ساخت و [[شیطان]] در پی او افتاد، و از گمراهان شد»<ref>سوره اعراف،‌ آیه۱۷۵.</ref> به ماجرای بلعم اشاره دارد.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ق، ج۷، ص۱۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۹، ص۸۲.</ref> با این حال درباره اینکه منظور از آیاتنا در این آیه چیست، اختلاف‌نظر دارند. گروهی آن را به معنای آگاهی بلعم از [[اسم اعظم|اسم اعظم خدا]] دانسته<ref>عیاشی،‌ التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۴۲.</ref> از این‌رو دعایش همیشه مستجاب می‌شد.<ref> بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۱۵.</ref> گروهی دیگر آن را به معنای عالم بودن وی به کتاب خدا دانسته‌اند نه آگاهی از اسم اعظم.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۵۳؛ شیخ طوسی،‌ التبیان، ج۵، ص۳۲.</ref>


===انحراف===
== انحراف ==
بنا بر آیه مذکور بلعم با اینکه آیت الهی را در اختیار داشت اما [[شیطان]] او را فریب داد و گمراه گردید.<ref>قمی،‌ تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱،‌ ص۲۴۸.</ref> درباره گمراهی او دو دیدگاه وجود دارد:
بنا بر [[آیه ۱۷۵ سوره اعراف]] بلعم با اینکه آیت الهی را در اختیار داشت اما [[شیطان]] او را فریب داد و گمراه گردید.<ref>قمی،‌ تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱،‌ ص۲۴۸.</ref> درباره گمراهی او دو دیدگاه وجود دارد:
* بلعم در مقابل حضرت موسی(ع) قرار گرفت و به [[فرعون]] کمک کرده است.<ref>قمی،‌ تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱،‌ ص۲۴۸.</ref>
* بلعم در مقابل حضرت موسی(ع) قرار گرفت و به [[فرعون]] کمک کرده است.<ref>قمی،‌ تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱،‌ ص۲۴۸.</ref>
* به گزارش [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب (مسعودی)|اثبات الوصیه]] بلعم به پادشاه کشورش که در نزاع و جنگ با [[یوشع (پیامبر)|حضرت یوشع]] و بنی‌اسرائیل بود،‌ کمک کرد.<ref>مسعودی،‌ اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۶۵.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] اخلاد الی الارض، را کنایه از تمایل به لذات دنیا و پای‌بندی به و همین را زمینه‌ساز گمراهی و محرومیت بلعم باعورا از هدایت دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق ، ج۸، ص۳۳۳.</ref>
* به گزارش [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] در [[اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب (مسعودی)|اثبات الوصیه]] بلعم به پادشاه کشورش که در نزاع و جنگ با [[یوشع (پیامبر)|حضرت یوشع]] و بنی‌اسرائیل بود،‌ کمک کرد.<ref>مسعودی،‌ اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۶۵.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] اخلاد الی الارض، را کنایه از تمایل به لذات دنیا و پای‌بندی به و همین را زمینه‌ساز گمراهی و محرومیت بلعم باعورا از هدایت دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق ، ج۸، ص۳۳۳.</ref>
خط ۱۶: خط ۱۳:
==داستان‌های متفاوت ==
==داستان‌های متفاوت ==
[[پرونده:بلعم و فرشته.jpg|بندانگشتی|نقاشی صحنه رفتن بلعم برای نفرین [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی]] و قومش و بازایستادن الاغ بلعم از حرکت با دیدن [[فرشته]]]]
[[پرونده:بلعم و فرشته.jpg|بندانگشتی|نقاشی صحنه رفتن بلعم برای نفرین [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی]] و قومش و بازایستادن الاغ بلعم از حرکت با دیدن [[فرشته]]]]
درباره بلعم داستان‌های مختلفی نقل شده است. تعدادی از مفسران، این روایات را از [[اسرائیلیات]] و غیرقابل اعتماد دانسته‌‎اند.<ref> رشید رضا، المنار،‌۱۹۹۰م، ج۹، ص۳۴۸.</ref> برخی از آنها عبارتند از:
درباره بلعم داستان‌های مختلفی نقل شده است. تعدادی از مفسران، این روایات را از [[اسرائیلیات]] و غیرقابل اعتماد می‌دانند.<ref> رشید رضا، المنار،‌۱۹۹۰م، ج۹، ص۳۴۸.</ref> برخی از آنها عبارتند از:
* بلعم خواهان نابودی سپاه [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] بود، از این‌رو از حاکم خواست که زنان را به استقبال [[بنی‌اسرائیل]] بفرستند شاید آنان این وسیله به [[زنا]] دچار شده و خداوند نابودشان کند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۹،‌ ص۸۵.</ref>
* بلعم خواهان نابودی سپاه [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] بود، از این‌رو از حاکم خواست که زنان را به استقبال [[بنی‌اسرائیل]] بفرستند شاید آنان به [[زنا]] دچار شده و خداوند نابودشان کند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۹،‌ ص۸۵.</ref>
* به بلعم وعده سه دعای مستجاب داده شد. همسر او درخواست کرد که یک دعا را به او اختصاص دهد. بلعم نیز پذیرفت. همسرش از او خواست که دعا کند او زیباترین زن بنی‌اسرائیل شود، با دعای بلعم او چنین شد. همسرش وقتی دید که زیباتر از او در میان بنی‌اسرائیل نیست، از بلعم روی‌گردان شد. از این‌رو بلعم دعا کرد و او تبدیل به سگ شد. فرزندان بلعم با اصرار از او خواستند که مادرشان را از آن حالت در بیاورد و او نیز چنین کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۳۹۹.</ref>
* به بلعم وعده سه دعای مستجاب داده شد. همسر او درخواست کرد که یک دعا را به او اختصاص دهد. بلعم نیز پذیرفت. همسرش از او خواست که دعا کند او زیباترین زن بنی‌اسرائیل شود، با دعای بلعم او چنین شد. همسرش وقتی دید که زیباتر از او در میان بنی‌اسرائیل نیست، از بلعم روی‌گردان شد. از این‌رو بلعم دعا کرد و او تبدیل به سگ شد. فرزندان بلعم با اصرار از او خواستند که مادرشان را از آن حالت در بیاورد و او نیز چنین کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۳۹۹.</ref>