تمسخر: تفاوت میان نسخه‌ها
←احکام فقهی
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== احکام فقهی == | == احکام فقهی == | ||
ابو حامد محمدغزالی(۴۵۰ ـ ۵۰۵ق) میان استهزا و مزاح فرق گذاشته، به این صورت که اگر مخاطب، خود به بیان عیب و نقص خود، راضی باشد، چنین رفتاری مزاح است و در غیر این‌صورت، استهزا است.<ref>غزالی، احیاء العلوم، دارالکتاب العربی، ج۹، ص۳۱.</ref> به گفته صاحب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]] جواب [[سلام]] کسی که از روی استهزا سلام می‌کند، [[واجب]] نیست<ref>طباطبایی یزدی، عروة الوثقی، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۳۰۱.</ref> | ابو حامد محمدغزالی(۴۵۰ ـ ۵۰۵ق) میان استهزا و مزاح فرق گذاشته، به این صورت که اگر مخاطب، خود به بیان عیب و نقص خود، راضی باشد، چنین رفتاری مزاح است و در غیر این‌صورت، استهزا است و آن چه در استهزا حرام است تحقیر و توهین در حق کسی است که مورد استهزا واقع می‌شود و باعث رنجش واذیتش می‌گردد.<ref>غزالی، احیاء العلوم، دارالکتاب العربی، ج۹، ص۳۱.</ref> به گفته صاحب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]] جواب [[سلام]] کسی که از روی استهزا سلام می‌کند، [[واجب]] نیست<ref>طباطبایی یزدی، عروة الوثقی، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۳۰۱.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = :{{سخ}} {{حدیث|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَیٰ أَنْ یکونُوا خَیرًا مِنْهُمْ|ترجمه=ای اهل ایمان، هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید مسخره‌شده‌ها از مسخره‌کنندگان بهتر باشند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[سوره حجرات]]، آیه ۱۱.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = :{{سخ}} {{حدیث|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَیٰ أَنْ یکونُوا خَیرًا مِنْهُمْ|ترجمه=ای اهل ایمان، هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید مسخره‌شده‌ها از مسخره‌کنندگان بهتر باشند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[سوره حجرات]]، آیه ۱۱.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
استهزا به دین،<ref>نجفی جواهری، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۰۰.</ref> شرع و خداوند، کفر و در حکم ارتداد است، ولی چون غالب افراد از روی جهالت این کار را می‌کنند، باید تأدیب شوند<ref>شیخ عباس قمی، الغایة القصوی، المکتبة المرتضویة، ج۲، ص۳۰۵.</ref> کسب درآمد نیز از راه تمسخر دیگران، از کسب‌های حرام دانسته شده و در برخی کتب فقهی، از آن سخن به میان آمده است.<ref>کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۳۳.</ref> | استهزا به دین،<ref>نجفی جواهری، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴۱، ص۶۰۰.</ref> شرع و خداوند، کفر و در حکم ارتداد است، ولی چون غالب افراد از روی جهالت این کار را می‌کنند، باید تأدیب شوند<ref>شیخ عباس قمی، الغایة القصوی، المکتبة المرتضویة، ج۲، ص۳۰۵.</ref> کسب درآمد نیز از راه تمسخر دیگران، از کسب‌های حرام دانسته شده و در برخی کتب فقهی، از آن سخن به میان آمده است.<ref>کاشف الغطاء، أنوار الفقاهة، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۳۳.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
=== موارد جواز === | === موارد جواز === | ||
مسخره کردن ابتدا زشت و [[حرام]] است، اما اگر جنبه مجازات و مقابله به مثل و فایده‌ای عقلانی از قبیل «پیشبرد هدف و [[اتمام حجت]]» بر آن باشد، زشت و قبیح نیست<ref>دائرة المعارف طهور: اعلام، ۱۳۹۵ش، ص۴۰۴۳.</ref> امّا کسی که خود را در معرض تمسخر قرار دهد و از آن خوشحال شود، مسخره کردن او شوخی به حساب می‌آید و حرام نیست.<ref>غزالی، کیمیای سعادت، ۱۳۳۳ش، ص۴۸۳؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۷.</ref> | مسخره کردن ابتدا زشت و [[حرام]] است، اما اگر جنبه مجازات و مقابله به مثل و فایده‌ای عقلانی از قبیل «پیشبرد هدف و [[اتمام حجت]]» بر آن باشد، زشت و قبیح نیست<ref>دائرة المعارف طهور: اعلام، ۱۳۹۵ش، ص۴۰۴۳.</ref> امّا کسی که خود را در معرض تمسخر قرار دهد و از آن خوشحال شود، مسخره کردن او شوخی به حساب می‌آید و حرام نیست.<ref>غزالی، کیمیای سعادت، ۱۳۳۳ش، ص۴۸۳؛ فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۷.</ref> | ||
== انگیزه‌ها== | == انگیزه‌ها== | ||
برای مسخره کردن علل و انگیزه‌های مختلفی ذکر کردند از جمله: | برای مسخره کردن علل و انگیزه‌های مختلفی ذکر کردند از جمله: | ||