confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۲۴
ویرایش
(←منابع) |
(ویکی سازی) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اخلاق-عمودی}} | {{اخلاق-عمودی}} | ||
'''حَسَد''' یا '''حسادت''' از رذایل اخلاقی، به معناى آرزوىِ از بین رفتن نعمتها و داشتههاى دیگران است. واژه حسد چهار بار در[[قرآن]] به کار رفته است. در [[جوامع حدیثی|کتابهای حدیثی]]، [[حدیث|احادیثی]] در نکوهش حسد، بیان انگیزهها، نشانهها و آثار آن آمده است. حسد از منظر اندیشمندان مختلفی واکاوی شده و دلایلی از جمله عدم رضایت به [[قضا و قدر|قضای الهی]]، خباثت باطنی و داشتن روحیه [[تکبر]] برای آن ذکر شده است. تفکر درباره آسیبهای حسد، تقویت [[عقل]] و تقویت [[ایمان]] و توجه به حکمتهای [[خداوند]] از جمله راههای علمی و عملی دانشمندان [[اخلاق|علم اخلاق]] برای درمان بیماری حسد است. در [[فقه]] حسد را از [[گناهان کبیره]] قلمداد میکنند ولی اگر در رفتار و کردار وارد نشود طبق حدیث رفع ایرادی بر آن وارد ندانستهاند. | '''حَسَد''' یا '''حسادت''' از رذایل اخلاقی، به معناى آرزوىِ از بین رفتن نعمتها و داشتههاى دیگران است. واژه حسد چهار بار در[[قرآن]] به کار رفته است. در [[جوامع حدیثی|کتابهای حدیثی]]، [[حدیث|احادیثی]] در نکوهش حسد، بیان انگیزهها، نشانهها و آثار آن آمده است. حسد از منظر اندیشمندان مختلفی واکاوی شده و دلایلی از جمله عدم رضایت به [[قضا و قدر|قضای الهی]]، خباثت باطنی و داشتن روحیه [[تکبر]] برای آن ذکر شده است. تفکر درباره آسیبهای حسد، تقویت [[عقل]] و تقویت [[ایمان]] و توجه به حکمتهای [[خداوند]] از جمله راههای علمی و عملی دانشمندان [[اخلاق|علم اخلاق]] برای درمان بیماری حسد است. در [[فقه]] حسد را از [[گناهان کبیره]] قلمداد میکنند ولی اگر در رفتار و کردار وارد نشود طبق [[حدیث رفع]] ایرادی بر آن وارد ندانستهاند. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
مطابق آنچه در کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] آمده، حسد در صورتی که در گفتار یا کردار بروز کند، [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] به شمار رفته و [[حرام]] است و صرف خطور آن در قلب، بدون ترتب اثری بر آن، حرام نمیباشد.<ref>صاحب جواهر، جواهرالکلام، ۱۴۲۱ق، ج۴۱، ص۵۲و۵۳.</ref> [[ملا محسن فیض کاشانی]] حسد را از موانع قبولی [[نماز]] شمرده و تظاهر به آن را موجب ازبین رفتن [[عدالت]] میداند و معتقد است شهادت شخص حسود پذیرفته نیست.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۲۵.</ref> | مطابق آنچه در کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] آمده، حسد در صورتی که در گفتار یا کردار بروز کند، [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] به شمار رفته و [[حرام]] است و صرف خطور آن در قلب، بدون ترتب اثری بر آن، حرام نمیباشد.<ref>صاحب جواهر، جواهرالکلام، ۱۴۲۱ق، ج۴۱، ص۵۲و۵۳.</ref> [[ملا محسن فیض کاشانی]] حسد را از موانع قبولی [[نماز]] شمرده و تظاهر به آن را موجب ازبین رفتن [[عدالت]] میداند و معتقد است شهادت شخص حسود پذیرفته نیست.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۲۵.</ref> | ||
===برداشته شدن حکم حسد از مؤمنان=== | ===برداشته شدن حکم حسد از مؤمنان=== | ||
بنابر [[حدیث | {{نوشتار اصلی|حدیث رفع}} | ||
بنابر [[حدیث رفع]] یکى از الطاف خدا در حق مؤمنان نادیده انگاشتن گناه حسد آنان است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۸، ص۳۲۵.</ref> {{یاد| قال رسول الله صلى الله عليه وآله: رفع عن أمتي تسعة: الخطاء، والنسيان، وما اكرهوا عليه، وما لا يعلمون، ولا يطيقون، وما اضطروا إليه، والحسد، والطيرة والتفكر في الوسوسة في الخلق ما لم يُنطق بشفة.[مسئولیت] نُه چیز، از امّت من برداشته شده است: خطا، فراموشى، آنچه بِدان مجبور شوند، آنچه نمى دانند، آنچه از توانشان بیرون است، آنچه بِدان ناچار شوند، حسادت، فال بد زدن، و تفکر وسوسه آمیز در آفرینش، تا زمانى که به زبان آورده نشود. [[علامه مجلسی]] در توضیح روایت گفته ممکن است این جمله «ما لم يُنطق بِشَفة» (تا زمانی که سخنی نگوید و چیزی بر زبان جاری نشود) قید برای سه مورد آخری باشد که در روایت است یعنی حسادت و طیره(فال بد زدن) و اندیشههای وسوسه انگیز درباره آفرینش. بنابراین حسادت تا زمانی که خودش را در زبان و بیرون ازقلب انسان نشان ندهد گناهی برای او محسوب نخواهد شد. بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۵، ص۳۲۵ }}در شرح این حدیث، بهویژه با توجه به نکوهش شدید حسد در فرهنگ اسلامی، گفتهاند مراد از حسد در اینجا، حسد در مرتبه قلب است که بروز خارجى نیافته و [[کیفر]] و برخی آثار مانند از بین بردن عدالت ندارد.<ref>حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۹۱۳، شهیداول، الدروس الشرعية في فقه الإمامية، نشر جامعه مدرسین قم، ج۲، ص۱۲۶. | |||
</ref> {{یاد|الحسد معصية. وكذا بِغضَة المؤمن، والتظاهر بذلك قادح في العدالة. شرایع ص۹۱۳. إظهار الحسد للمؤمن و البغضاء. دروس ص۱۲۶}} | </ref> {{یاد|الحسد معصية. وكذا بِغضَة المؤمن، والتظاهر بذلك قادح في العدالة. شرایع ص۹۱۳. إظهار الحسد للمؤمن و البغضاء. دروس ص۱۲۶}} | ||