پرش به محتوا

ولایتعهدی امام رضا(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۵: خط ۵۵:
حکم ولایتعهدی امام، به خط مأمون، در سندی نوشته شد و امام نیز در پشت آن سند، مطالبی نوشت.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۳۳۳.</ref> [[علی بن عیسی اربلی|علی بن عیسی اِربِلی]]، مؤلف [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کتاب کشف الغُمّه]] در سال ۶۷۰ق آن عهدنامه را با خط مأمون و امام دیده و آن را در کتاب خود، کشف الغمه ثبت کرده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۳۳۳.</ref>
حکم ولایتعهدی امام، به خط مأمون، در سندی نوشته شد و امام نیز در پشت آن سند، مطالبی نوشت.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۳۳۳.</ref> [[علی بن عیسی اربلی|علی بن عیسی اِربِلی]]، مؤلف [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کتاب کشف الغُمّه]] در سال ۶۷۰ق آن عهدنامه را با خط مأمون و امام دیده و آن را در کتاب خود، کشف الغمه ثبت کرده است.<ref>اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۳۳۳.</ref>


== مخالفان ==
== مخالفان ولایتعهدی امام رضا ==
[[اسماعیل بن جعفر بن سلیمان]] که از سوی مأمون حاکم [[بصره]] شده بود، از بیعت با امام رضا(ع) سرباز زد و مأمون، [[عیسی بن یزید جلودی]] را به سوی او روانه کرد و او از بصره گریخت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۸-۴۴۹.</ref> به باور [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]]، عیسی بن یزید جلودی، از طرف مأمون، مأمور رساندن فرمان بیعت به [[مکه]] بود.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۹.</ref> وی با پارچه‌های سبز وارد مکه شد و از مردم برای امام رضا(ع) بیعت گرفت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۹.</ref> اما به گزارش [[شیخ صدوق]]، عیسی جلودی، بعد‌ها از مخالفان سرسخت ولایتعهدی امام رضا(ع) شد و مأمون او را به‌دلیل بیعت‌نکردن با امام رضا(ع) به زندان انداخت.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۰.</ref> علی بن ابی‌عمران و ابویونس از دیگران مخالفان ولایتعهدی امام رضا دانسته شده‌اند.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۰.</ref>
به گزارش [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]]، [[اسماعیل بن جعفر بن سلیمان]] که از سوی مأمون حاکم [[بصره]] شده بود، از بیعت با امام رضا(ع) سر باز زد و مأمون، [[عیسی بن یزید جلودی]] را به سوی او روانه کرد و او از بصره گریخت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۸-۴۴۹.</ref> او نوشته است عیسی بن یزید جلودی، از طرف مأمون، مأمور رساندن فرمان بیعت به [[مکه]] بود.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۹.</ref> وی با پارچه‌های سبز وارد مکه شد و از مردم برای امام رضا(ع) بیعت گرفت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۴۹.</ref> [[شیخ صدوق]] گزارش کرده که عیسی جلودی، بعد‌ها از مخالفان سرسخت ولایتعهدی امام رضا(ع) شد و مأمون او را به‌دلیل بیعت‌نکردن با امام رضا(ع) به زندان انداخت.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۰.</ref> علی بن ابی‌عمران و ابویونس از دیگران مخالفان ولایتعهدی امام رضا شمرده شده‌اند.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۰.</ref>


== پیامدها و نتایج ==
== پیامدها ==
* شورش مردم [[بغداد]]؛ مردم بغداد که می‌ترسیدند نفوذشان در حکومت کم‌رنگ شود، از پذیرش ولایتعهدی امام خودداری کرده، حاکم مأمون را از بغداد خارج کردند و به بیعت ابراهیم بن مهدی در آمدند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۵۰.</ref>
برخی از پیامدهای ولایتعهدی امام رضا چنین بیان شده است:
* بیعت برخی [[علویان|علوی‌ها]] با مأمون؛ اگر چه ولایتعهدی امام رضا، همه [[شیعه|شیعیان]] را به مأمون نزدیک نکرد، اما برخی از شیعیان از مأمون راضی شده، با او بیعت کردند.<ref>الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
* شورش مردم [[بغداد]]: مردم بغداد که می‌ترسیدند نفوذشان در حکومت کم‌رنگ شود، ولایتعهدی امام رضا را نپذیرفتند و حاکم مأمون را از بغداد بیرون کردند و به بیعت ابراهیم بن مهدی درآمدند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۵۰.</ref>
* بهره‌برداری امام از ولایتعهدی؛ اگرچه امام رضا ولیعهدی مأمون را با اکراه پذیرفت، اما توانست با استفاده از این منصب، معارف بسیاری را که تنها به یاران و شیعیان گفته می‌شد، به صورت علنی برای همگان بیان کند و با دانشمندان مذاهب مختلف مناظره کند.<ref>رفیعی، زندگانی امام رضا(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۱۹۸-۱۹۹.</ref>
* بیعت برخی [[علویان|علوی‌ها]] با مأمون: اگرچه ولایتعهدی امام رضا، همه [[شیعه|شیعیان]] را به مأمون نزدیک نکرد، برخی از شیعیان از مأمون راضی شدند و با او بیعت کردند.<ref>الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>
* زمینه‌سازی تشیع در [[ایران]]؛ به گفته [[سید علی‌اکبر قرشی]] نویسنده [[تفسیر احسن الحدیث (کتاب)|تفسیر احسن الحدیث]] ولایتعهدی امام رضا زمینه شیعه‌شدن ایرانی‌ها را فراهم ساخت؛ چرا که با بودن امام رضا در ایران سادات علوی به ایران آمدند و مکتب شیعه را ترویج کردند.<ref>قرشی، خاندان وحی، ۱۳۸۶ش، ص۵۸۵-۵۸۶.</ref>
* بهره‌برداری امام از ولایتعهدی: امام رضا ولیعهدی مأمون را با اکراه پذیرفت؛ اما توانست با استفاده از این منصب، معارف بسیاری را که تنها به یاران و شیعیان گفته می‌شد، به صورت علنی برای همگان بیان کند و با دانشمندان مذاهب مختلف مناظره کند.<ref>رفیعی، زندگانی امام رضا(ع)، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، ص۱۹۸-۱۹۹.</ref>
* زمینه‌سازی تشیع در [[ایران]]: به گفته [[سید علی‌اکبر قرشی]] نویسنده [[تفسیر احسن الحدیث (کتاب)|تفسیر احسن الحدیث]] ولایتعهدی امام رضا زمینه شیعه‌شدن ایرانی‌ها را فراهم ساخت؛ چراکه با بودن امام رضا در ایران، سادات علوی به ایران آمدند و مکتب شیعه را ترویج کردند.<ref>قرشی، خاندان وحی، ۱۳۸۶ش، ص۵۸۵-۵۸۶.</ref>


== تک‌نگاری‌ها ==
== تک‌نگاری‌ها ==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش