لبابه دختر حارث بن حزن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایشگر دیداری |
Gholampour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
لبابه هفت فرزند به دنیا آورد که مهمترین آنها [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]] بودند. وی خواهر [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] و خواهر مادری [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] همسر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] بود. گفته شده است که او خبر شورش [[عایشه]]، [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] را به اطلاع امام علی(ع) رساند. | لبابه هفت فرزند به دنیا آورد که مهمترین آنها [[فضل بن عباس|فضل]]، [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس بن عبدالمطلب|عبیدالله]] بودند. وی خواهر [[میمونه دختر حارث بن حزن|میمونه همسر پیامبر(ص)]] و خواهر مادری [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] همسر [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و سلمی بنت عمیس همسر [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه بن عبدالمطلب]] بود. گفته شده است که او خبر شورش [[عایشه]]، [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] را به اطلاع امام علی(ع) رساند. | ||
== جایگاه لبابه نزد پیامبر(ص) == | == جایگاه لبابه نزد پیامبر(ص) == | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۳: | ||
حدیثی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که او و خواهرانش را از زنان مؤمن معرفی کرده است<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۹؛ ابن‌حجر العسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۲، ص۴۵۰.</ref> به همین علت او را جزو خواهران هفت‌گانه اهل [[بهشت]] دانسته‌اند.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> چنانکه [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] علاوه بر درخواست رحمت الهی برای لبابه، وی را اهل بهشت معرفی کرد.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۱۹۵.</ref> | حدیثی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که او و خواهرانش را از زنان مؤمن معرفی کرده است<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۹؛ ابن‌حجر العسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۲، ص۴۵۰.</ref> به همین علت او را جزو خواهران هفت‌گانه اهل [[بهشت]] دانسته‌اند.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳.</ref> چنانکه [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] علاوه بر درخواست رحمت الهی برای لبابه، وی را اهل بهشت معرفی کرد.<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۳۶۳؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۱۹۵.</ref> | ||
= | === مادر رضاعی امام حسین(ع) === | ||
==مادر رضاعی امام حسین(ع)== | |||
لبابه مادر [[رضاع|رضاعی]] و فرزندش قثم برادر رضاعی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>عزیزی، الرواة المشترکون بین الشیعة و السنة، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۵۶.</ref> طبق روایتی که به‌صورت گسترده در منابع [[شیعه]]<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۹؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۹؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۷؛ ابن‌نما حلی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۶؛ عزیزی، الرواة المشترکون بین الشیعة و السنة، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۸؛ مصعب بن عبد الله، کتاب نسب قریش، ۱۹۹۹م، ص۲۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۵۸؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۱۴؛ ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۵۰.</ref> نیز بازتاب داشته است، پیامبر(ص) تولد امام حسین(ع) و پذیرفتن کفالت و شیر دادن به امام توسط لبابه را پیش‌بینی کرد. | لبابه مادر [[رضاع|رضاعی]] و فرزندش قثم برادر رضاعی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>عزیزی، الرواة المشترکون بین الشیعة و السنة، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۵۶.</ref> طبق روایتی که به‌صورت گسترده در منابع [[شیعه]]<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۹؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۹؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۷؛ ابن‌نما حلی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۶؛ عزیزی، الرواة المشترکون بین الشیعة و السنة، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۲۵۶.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۸؛ مصعب بن عبد الله، کتاب نسب قریش، ۱۹۹۹م، ص۲۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۵۸؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۱۱۴؛ ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۵۰.</ref> نیز بازتاب داشته است، پیامبر(ص) تولد امام حسین(ع) و پذیرفتن کفالت و شیر دادن به امام توسط لبابه را پیش‌بینی کرد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۴۲: | ||
در برخی از کتب روایی به حدیثی اشاره شده که امام حسین(ع) از هیچ زنی حتی مادرش شیر ننوشیده بود و تنها از انگشت ابهام و زبان پیامبر(ص) مقداری شیر نوشید و سرشت ایشان از وجود پیامبر(ص) شکل گرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۵؛ ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۵۷.</ref> این موضوع در شعر برخی از شاعران چون [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|سید مهدی بحرالعلوم]] بازتاب داشته و آن را موهبتی از جانب [[خدا|خداوند]] برای امام حسین(ع) دانسته‌اند.<ref>شبر، أدب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۵۰.</ref> برخی معتقدند که لبابه [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] را با شیر فرزندش قثم پرورش داد<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۸۸.</ref> و مادر رضاعی ایشان بود.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۴۲ به نقل از کتاب العدد ابن‌قولویه؛ امینی، أصحاب أمیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۷۴.</ref> | در برخی از کتب روایی به حدیثی اشاره شده که امام حسین(ع) از هیچ زنی حتی مادرش شیر ننوشیده بود و تنها از انگشت ابهام و زبان پیامبر(ص) مقداری شیر نوشید و سرشت ایشان از وجود پیامبر(ص) شکل گرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۵؛ ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۵۷.</ref> این موضوع در شعر برخی از شاعران چون [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|سید مهدی بحرالعلوم]] بازتاب داشته و آن را موهبتی از جانب [[خدا|خداوند]] برای امام حسین(ع) دانسته‌اند.<ref>شبر، أدب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۵۰.</ref> برخی معتقدند که لبابه [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] را با شیر فرزندش قثم پرورش داد<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۸۸.</ref> و مادر رضاعی ایشان بود.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۴۲ به نقل از کتاب العدد ابن‌قولویه؛ امینی، أصحاب أمیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۴۷۴.</ref> | ||
==روای حدیث== | == اقدامات == | ||
لبابه را اولین زنی دانسته‌اند که پس از [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]]<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۳؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۸۷.</ref> همزمان با [[بعثت|بعثت پیامبر(ص)]]<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱.</ref> [[اسلام]] آورد؛ اما گفته شده که او بعد از اسلام آوردن شوهرش [[عباس بن عبدالمطلب]] به [[مدینه]] هجرت کرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷.</ref> | |||
طبق پاره‌ای از گزارش‌ها پس از اعلام خبر شکست مشرکان در [[غزوه بدر|جنگ بدر]]، [[ابورافع]] غلام پیامبر توسط [[ابولهب]] مورد ضرب و شتم قرار گرفت. لبابه برای دفاع از ابورافع با عمود به سر ابولهب زد.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱۲، الألقاب المنسوبة، ص۲۱۵.</ref> ابولهب پس از هفت روز از دنیا رفت. برخی معتقدند که علت مرگ ابولهب، همین ضربه بود.<ref>ابن‌شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۷۵؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.</ref> | |||
لبابه در زمان [[خلافت امام علی(ع)]] در طی نامه‌ای، امام را از فعالیت‌های [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]]، [[زبیر بن عوام|زبیر]] و [[عایشه]] که در [[مکه]] بر علیه امام در حال توطئه بودند، آگاه کرد<ref>شیخ مفید، الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة، ۱۴۱۳ق، ص۱۸.</ref> و مسیر حرکت آنها<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۱۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۲، ص۶۹-۷۰.</ref> به سوی بصره برای جنگ را به اطلاع آن حضرت رساند.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۵۶؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۵۱.</ref> | |||
===روای حدیث=== | |||
لبابه را از زنان [[محدث]] دانسته‌اند.<ref>مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، بانوان عالمه و آثار آنها، ۱۳۷۹ش، ص۲۲.</ref> وی [[حدیث|روایات]] فراوانی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده است<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸.</ref> که در منابع [[شیعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۸۵؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۴۹.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسة۱، ص۳۷۴؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۲.</ref> آمده است؛ چنانکه ارتباط و گفتگوهای او با پیامبر(ص) نیز در منابع اسلامی بازتاب داشته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> | لبابه را از زنان [[محدث]] دانسته‌اند.<ref>مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، بانوان عالمه و آثار آنها، ۱۳۷۹ش، ص۲۲.</ref> وی [[حدیث|روایات]] فراوانی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده است<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸.</ref> که در منابع [[شیعه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۸۵؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۴۹.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، خامسة۱، ص۳۷۴؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۲.</ref> آمده است؛ چنانکه ارتباط و گفتگوهای او با پیامبر(ص) نیز در منابع اسلامی بازتاب داشته است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۵۹: | ||
گزارش آخرین [[نماز]] پیامبر(ص) و خواندن [[سوره مرسلات]] در نماز<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> و سفارش به فرزندش به خواندن آن سوره در نماز، <ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۳۰۲.</ref> سؤال از پیامبر(ص) در اواخر عمر آن حضرت در مورد سرنوشت نزدیکان پیامبر و اشاره ایشان به مظلوم واقع شدن آنها از جمله روایات نقل شده در منابع گوناگون است؛<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۲۲؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> چنانکه گزارشی از رفتار پیامبر(ص) در مورد لباس متنجس به بول طفل خردسال از جمله روایات فقهی نقل شده از او در منابع اهل‌سنت است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰، خامسة۱، ص۳۷۴؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۲.</ref> | گزارش آخرین [[نماز]] پیامبر(ص) و خواندن [[سوره مرسلات]] در نماز<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۴؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> و سفارش به فرزندش به خواندن آن سوره در نماز، <ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۳۰۲.</ref> سؤال از پیامبر(ص) در اواخر عمر آن حضرت در مورد سرنوشت نزدیکان پیامبر و اشاره ایشان به مظلوم واقع شدن آنها از جمله روایات نقل شده در منابع گوناگون است؛<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۲۲؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> چنانکه گزارشی از رفتار پیامبر(ص) در مورد لباس متنجس به بول طفل خردسال از جمله روایات فقهی نقل شده از او در منابع اهل‌سنت است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰، خامسة۱، ص۳۷۴؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۲.</ref> | ||
==معرفی== | |||
لبابه دختر حارث بن حزن بن بجیر هلالیه<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۷؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۲۳۵۴؛ مامقانی، تنقیح المقال، بی‌تا، ج۳، ص۷۳.</ref> که به او لبابه کبری<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۶؛ ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳۷، ص۴۷۳؛ اعلمی حائری، تراجم أعلام النساء، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۶.</ref> نیز گفته شده است، {{یاد|برخی معتقدند که برای تفکیک از خواهر دیگرش که به همین نام بود به لبابه کبری نامیده شد.(زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.) چنانکه گفته شده در برابر لبابه بنت عبیدالله بن عباس بود.(نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۵۷.)}} همسر [[عباس بن عبدالمطلب]]<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹، ۴۴۹؛ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۸؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۴۸۳.</ref> و از [[صحابه|اصحاب]]<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۴۹۵.</ref> و [[راوی|راویان حدیث]] پیامبر(ص)<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۵۲؛ الرجال ؛ تقی الدین حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ق۱، ص۴۱۰؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۷۷؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۲۳۵۴.</ref> بود. کنیه او ام‌الفضل بود<ref>ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۱۳۷؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴۷؛ مامقانی، تنقیح المقال، بی‌تا، ج۳، ص۷۳.</ref> و به همین نام شهرت داشت.<ref>ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۹۹؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹؛ غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> نام مادرش هند یا خوله دختر عوف بن زهیر<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> و یا هند دختر عمرو<ref>ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۱۳۷.</ref> دانسته‌اند. | |||
وی از طایفه بنی‌زهره<ref>ابن‌حبیب، المحبر، بیروت، ص۴۰۹.</ref> و از زنان نجیب<ref>ابن‌حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۵۰.</ref> و بزرگوار<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹.</ref> و برترین زنان زمان خویش<ref>کحاله، اعلام النساء، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۲۷۲.</ref> دانسته شده و در کنار زنانی چون [[فاطمه بنت عمرو]] مادر [[عبدالله بن عبدالمطلب]]، پدر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، عاتکه بنت مره مادر هاشم، عبدالشمس و المطلب از زنان نجیب و سرشناس عرب قلمداد شده است.<ref>ابن‌حبیب، المحبر، بیروت، ص۴۵۵.</ref> در برخی از گزارش‌ها او فردی پرهیزکار دانسته شده و دو روز هفته را مرتب [[روزه]] می‌گرفت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷.</ref> تعدادی منابع به شعری اشاره کرده‌اند که در آن به ستایش ام‌الفضل پرداخته شده است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۱۷؛ ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۵۳؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۲۳۹؛ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۶۹.</ref> | |||
گفته شده است که او در سال [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]]، <ref>غروی نایینی، محدثات شیعه، ۱۳۷۵ش، ص۹۰.</ref> قبل از شوهرش عباس و در زمان خلافت [[عثمان بن عفان]] از دنیا رفت.<ref>ابن‌حجر العسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۲، ص۴۵۰.</ref> این در حالی است که گزارش‌هایی از زنده بودن او در سال [[سال ۳۶ هجری قمری|۳۶ق]] و همزمان با [[جنگ جمل|واقعه جمل]] وجود دارد.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۵۶؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۵۱؛ شیخ مفید، الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة، ۱۴۱۳ق، ص۱۸؛ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۷۱۶.</ref> | |||
== خویشاوندان سرشناس == | == خویشاوندان سرشناس == | ||