confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۳۰
ویرایش
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
در منابع فقه امامیه، حق قسم از [[حقوق زوجه|حقوق زن]] در [[صیغه ازدواج|عقد نکاح]] محسوب میشود که به موجب آن زوج مکلف است به محض اختیار همسران متعدد، به تقسیم شبهای خود بین همسران خویش بپردازد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۴۸؛ سبحانی، نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۹۰.</ref> | در منابع فقه امامیه، حق قسم از [[حقوق زوجه|حقوق زن]] در [[صیغه ازدواج|عقد نکاح]] محسوب میشود که به موجب آن زوج مکلف است به محض اختیار همسران متعدد، به تقسیم شبهای خود بین همسران خویش بپردازد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۴۸؛ سبحانی، نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۹۰.</ref> | ||
حق قسم از مهمترین موضوعات در باب حقوق خانواده و به خصوص حقوق زن است.<ref>قادری، «پژوهشی فقهی در مسائل حق قسم (مضاجعه)»، ص۱۱۳.</ref> در وجوب قسم بین فقیهان اختلافی نیست | حق قسم از مهمترین موضوعات در باب حقوق خانواده و به خصوص حقوق زن است.<ref>قادری، «پژوهشی فقهی در مسائل حق قسم (مضاجعه)»، ص۱۱۳.</ref> در وجوب قسم بین [[مجتهد|فقیهان]] اختلافی نیست<ref>شیخ انصاری، کتاب النکاح، تراث الشیخ الأعظم، ص۴۷۰؛ علامه حلی، قواعد الأحکام، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۹۰؛ محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۶. </ref> و در کتابهای فقهی باب مستقلی را به خود اختصاص داده است.<ref>ثمنی، «مضاجعه و چالشهای آن در فقه امامیه»، ص۱۱۶.</ref> این حکم بر پایه [[اصل عدالت]] و برخاسته از [[حدیث|روایات]] و [[آیه ۱۹ سوره نساء]] است.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۸، ص۳۱۰. </ref> همچنین ایجاد انس و مودّت و تحکیم خانواده را از مبانی فقهی و اخلاقی تشریع این حکم بر شمردهاند.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۸، ص۳۰۹. </ref> | ||
[[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، حسن معاشرت و برقراری عدالت در میان زوجین را غرض اصلی تشریع حق قسم دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۴۸.</ref> محققان گفتهاند حق قسم با هدف تحقق امور معنوی و عاطفی در رابطه همسران تشریع شده است.<ref>پورعبدالله، و محمدحسنی، «جایگاه حق قسم در تحکیم کیان خانواده»، ص۲۷.</ref> | [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، حسن معاشرت و برقراری عدالت در میان زوجین را غرض اصلی تشریع حق قسم دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۱۴۸.</ref> محققان گفتهاند حق قسم با هدف تحقق امور معنوی و عاطفی در رابطه همسران تشریع شده است.<ref>پورعبدالله، و محمدحسنی، «جایگاه حق قسم در تحکیم کیان خانواده»، ص۲۷.</ref> | ||
=== مستثنیشدن پیامبر (ص) از حق قسم === | === مستثنیشدن پیامبر (ص) از حق قسم === | ||
در [[آیه ۵۱ سوره احزاب]] پیامبر(ص) از حق قسم مستثنی دانسته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۳۶.</ref> مفسران گفتهاند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تا حد ممکن تساوی را در تقسیم اوقات خود رعایت میکرد؛ جز در مواردی که شرایط خاصی عدم مساوات را ایجاب میکرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> در روایت است که پیامبر(ص) همواره تساوی در همخوابگی میان همسرانش را حتی در دورانی که بیماریای | در [[آیه ۵۱ سوره احزاب]] پیامبر(ص) از حق قسم مستثنی دانسته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۳۶.</ref> مفسران گفتهاند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تا حد ممکن تساوی را در تقسیم اوقات خود رعایت میکرد؛ جز در مواردی که شرایط خاصی عدم مساوات را ایجاب میکرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> در [[حدیث|روایت]] است که پیامبر(ص) همواره تساوی در همخوابگی میان همسرانش را حتی در دورانی که بیماریای داشت رعایت میکرد. <ref>وسائل الشیعه، الشیخ حر العاملی،دار احياء التراث العربي بيروت ، ج۱۵، ص۸۵</ref> و به خداوند عرض میکرد «اللهم هذا قسمي فيما أملك وأنت أعلم بما لا أملك» «خدایا این تقسیم (عادلانه حق همخوابگی) کاری است که در اختیار من است و آنچه را که در اختیار من نیست تو بهتر میدانی». [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] در توضیح روایت گفته منظور پیامبر از آن چه در اختیارش نیست میل و محبت قلبی است (که انسان ممکن است یکی از همسرانش را بیش از دیگران دوست داشته باشد). <ref>نجفی،جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۱۵۱.</ref> | ||
== احکام حق قسم == | == احکام حق قسم == | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
== حق قسم در همسران متعدد == | == حق قسم در همسران متعدد == | ||
فقیهان گفتهاند اگر مرد، زنهای متعددی داشته باشد، [[واجب]] است که بین آنها در هر چهار شب همخوابگی را تقسیم نماید.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸.</ref> و اگر مرد چهار زن داشته باشد، باید هر شب نزد یکی از آنها باشد؛ و اگر هر چهار شب تمام شد، دوباره با یکی از آنها در ابتدا شروع کند. و اگر دو زن داشته باشد دو شب برای زنان، و دو شب برای خودش است. و اگر سه زن داشته باشد سه شب برای آنها و اضافی برای خودش است.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۶.</ref> | [[مجتهد|فقیهان]] گفتهاند اگر مرد، زنهای متعددی داشته باشد، [[واجب]] است که بین آنها در هر چهار شب همخوابگی را تقسیم نماید.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸.</ref> و اگر مرد چهار زن داشته باشد، باید هر شب نزد یکی از آنها باشد؛ و اگر هر چهار شب تمام شد، دوباره با یکی از آنها در ابتدا شروع کند. و اگر دو زن داشته باشد دو شب برای زنان، و دو شب برای خودش است. و اگر سه زن داشته باشد سه شب برای آنها و اضافی برای خودش است.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۶.</ref> | ||
== حق قسم تکهمسر == | == حق قسم تکهمسر == |