۱۷٬۸۳۰
ویرایش
الهدایة الکبری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A.khorasani (بحث | مشارکتها) (←منبع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان = | | عنوان = الهِدایةُ الکُبری | ||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| برگرداننده = | | برگرداننده = | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| زیرنویس تصویر = [[پرونده:کتاب الهدایة الکبری.jpg|بندانگشتی]] | | زیرنویس تصویر = [[پرونده:کتاب الهدایة الکبری.jpg|بندانگشتی]] | ||
| نویسنده = [[حسین بن حمدان خصیبی]] | | نویسنده = [[حسین بن حمدان خصیبی|حسین بن حمدان خُصَیْبی]] | ||
| تصویرگر = | | تصویرگر = | ||
| طراح جلد = | | طراح جلد = | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| ناشر فارسی = | | ناشر فارسی = | ||
| محل انتشارات = | | محل انتشارات = | ||
| تاریخ نشر = | | تاریخ نشر = ۱۴۱۹ق | ||
| تاریخ نشر فارسی = | | تاریخ نشر فارسی = | ||
| محل ناشر فارسی = | | محل ناشر فارسی = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''الهِدایَةُ الکُبْریٰ''' کتابی به زبان عربی درباره زندگی و [[کرامت|کرامات]] [[چهارده معصوم(ع)]] اثر [[حسین بن حمدان خصیبی]] (متوفی | '''الهِدایَةُ الکُبْریٰ''' کتابی به زبان عربی درباره زندگی و [[کرامت|کرامات]] [[چهارده معصوم(ع)]] اثر [[حسین بن حمدان خصیبی|حسین بن حمدان خُصَیْبی]] (متوفی ۳۴۶ق). این اثر از قدیمی‌ترین متونی است که با ذکر سلسله اسناد در صدد اثبات [[امامت]] و وصایت یکایک [[ائمه]] از راه بیان [[معجزه|معجزات]] است. با این حال بعضی از رجال‌شناسان متقدم [[شیعه]] و برخی از محققان معاصر درباره شخصیت نویسنده و پاره‌ای از مطالب کتاب موضع انتقادی گرفته و او را تضعیف و روایات کتاب را [[غلو|غالیانه]] دانسته‌اند. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|حسین بن حمدان خصیبی}} | {{اصلی|حسین بن حمدان خصیبی}} | ||
حسین بن حمدان جنبلائی خُصَیْبی یا حضینی [[محدث]] و [[راوی]] [[شیعه]] [[امامیه|امامیه]] در عصر [[غیبت صغری]] و سال ۲۶۰ق متولد شد. | |||
بسیاری از [[علم رجال|رجالیون]] و فهرست‌نویسان شیعه مانند [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] او را به شدت تضعیف | بسیاری از [[علم رجال|رجالیون]] و فهرست‌نویسان شیعه مانند [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] او را به شدت تضعیف کردهاند. نجاشی درباره او عبارت «فاسد المذهب» آورده است. از سوی دیگر برخی نیز در صدد توجیه و تصحیح عقیده خصیبی و آثار او برآمده و از او به نیکی یاد کردهاند. | ||
پیروان فرقه [[نصیریه|نُصیریه]] او را از بزرگان خود میدانند و معتقدند او با [[محمد بن نصیر]]، رئیس این فرقه، مرتبط بوده و او را باب [[امام دوازدهم]] میدانسته است.<ref> حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری، مقدمه کتاب، ص ۵ به بعد.</ref> | پیروان فرقه [[نصیریه|نُصیریه]] او را از بزرگان خود میدانند و معتقدند او با [[محمد بن نصیر]]، رئیس این فرقه، مرتبط بوده و او را باب [[امام دوازدهم]] میدانسته است.<ref> حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری، مقدمه کتاب، ص ۵ به بعد.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
مطالب تاریخی کتاب به شیوه [[حدیث|حدیثی]] بیان شده و مؤلف سلسله اسناد خود را بیان کرده است. ابواب ۱۴گانه کتاب به اعتبار [[چهارده معصوم]] تنظیم شده و هر باب به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شود: | مطالب تاریخی کتاب به شیوه [[حدیث|حدیثی]] بیان شده و مؤلف سلسله اسناد خود را بیان کرده است. ابواب ۱۴گانه کتاب به اعتبار [[چهارده معصوم]] تنظیم شده و هر باب به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شود: | ||
قسمت اول کلیاتی درباره هر معصوم از احوال شخصی است و قسمت دوم به ذکر روایات مختلف با ذکر سلسله اسناد مشخص می‌پردازد که غالب اسناد به ائمه منتهی می‌شود و در آنها [[معجزه|معجزات]] و [[کرامت|کرامات]] هر معصوم شامل تعیین مصادیق [[علم غیب]] او، تصرف او در نظام تکوین همچون زنده کردن مردگان و [[طی الارض]] خود و یا با همراهی اصحابش و نیز سخن گفتن به زبان‌های گوناگون و نیز سخن گفتن با حیوانات، نباتات و جمادات ذکر شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 | قسمت اول کلیاتی درباره هر معصوم از احوال شخصی است و قسمت دوم به ذکر روایات مختلف با ذکر سلسله اسناد مشخص می‌پردازد که غالب اسناد به ائمه منتهی می‌شود و در آنها [[معجزه|معجزات]] و [[کرامت|کرامات]] هر معصوم شامل تعیین مصادیق [[علم غیب]] او، تصرف او در نظام تکوین همچون زنده کردن مردگان و [[طی الارض]] خود و یا با همراهی اصحابش و نیز سخن گفتن به زبان‌های گوناگون و نیز سخن گفتن با حیوانات، نباتات و جمادات ذکر شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 صفری فروشانی، حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
حجم مطالب درباره هر معصوم متفاوت است؛ چنانکه به [[امام دوازدهم]] حجم بیشتری اختصاص داده شده است و روایاتی درباره [[رجعت]]، به ویژه روایت مفصل [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]](ع) نقل شده است. از مطالب ارزشمند این کتاب، ذکر تفصیلی دیدگاه‌ها و اعمال یاران [[فارس بن حاتم قزوینی]] است که در کمتر کتاب رجالی و تاریخی شیعه یافت می‌شود. وضعیت جامعه شیعی بعد از شهادت [[امام عسکری(ع)|امام عسکری]](ع) و فعالیت‌های [[جعفر کذاب]] هم در کتاب آمده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 | حجم مطالب درباره هر معصوم متفاوت است؛ چنانکه به [[امام دوازدهم]] حجم بیشتری اختصاص داده شده است و روایاتی درباره [[رجعت]]، به ویژه روایت مفصل [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]](ع) نقل شده است. از مطالب ارزشمند این کتاب، ذکر تفصیلی دیدگاه‌ها و اعمال یاران [[فارس بن حاتم قزوینی]] است که در کمتر کتاب رجالی و تاریخی شیعه یافت می‌شود. وضعیت جامعه شیعی بعد از شهادت [[امام عسکری(ع)|امام عسکری]](ع) و فعالیت‌های [[جعفر کذاب]] هم در کتاب آمده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 صفری فروشانی، حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
نخستین مطلب کتاب روایتی است که مضمونش را تمام [[امامان شیعه|امامان]] (ع) نقل | نخستین مطلب کتاب روایتی است که مضمونش را تمام [[امامان شیعه|امامان]] (ع) نقل | ||
کرده اند که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] ۶۳ سال عمر کردند که ۴۰ سال از آن پیش از [[بعثت]] بوده است و ۲۳ سال که دوران نبوتش بوده است وحی بر او نازل شده است و در ۵۳ سالگی از [[شرک|مشرکان]] [[قبیله قریش|قریش]] گریخت و به مدینه هجرت کرد و ۱۰ سال پایان عمرش را در [[مدینه]] اقامت کرد و در سال یازدهم از هجرت روز دوشنبه در حالی که دو شب از [[ربیع الاول|ماه ربیع الاول]] گذشته بود از دنیا رفت. <ref>خصیبی، الهداية الكبرى، نشر بلاغ، ج۱، ص۳۸. | کرده اند که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] ۶۳ سال عمر کردند که ۴۰ سال از آن پیش از [[بعثت]] بوده است و ۲۳ سال که دوران نبوتش بوده است وحی بر او نازل شده است و در ۵۳ سالگی از [[شرک|مشرکان]] [[قبیله قریش|قریش]] گریخت و به مدینه هجرت کرد و ۱۰ سال پایان عمرش را در [[مدینه]] اقامت کرد و در سال یازدهم از هجرت روز دوشنبه در حالی که دو شب از [[ربیع الاول|ماه ربیع الاول]] گذشته بود از دنیا رفت. <ref>خصیبی، الهداية الكبرى، نشر بلاغ، ج۱، ص۳۸. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
درباره این کتاب از گذشته اظهارنظرهای شدیدی وجود داشته است. برخی آن را غیرمعتبر و [[غلو]]آمیز دانسته و برخی آن را از کتب فرقه نصیریه میدانند. در عین حال کتاب حاضر جایگاه مناسبی در میان آثار بعدی [[امامیه]] یافته و از آن نقل کردهاند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13420 الهدایة الکبری]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | درباره این کتاب از گذشته اظهارنظرهای شدیدی وجود داشته است. برخی آن را غیرمعتبر و [[غلو]]آمیز دانسته و برخی آن را از کتب فرقه نصیریه میدانند. در عین حال کتاب حاضر جایگاه مناسبی در میان آثار بعدی [[امامیه]] یافته و از آن نقل کردهاند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13420 الهدایة الکبری]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | ||
در سال‌های اخیر مقاله‌ای از [[نعمت الله صفری فروشانی]] در نقد این اثر (از حیث سند و محتوا) منتشر شده است. نویسنده در این مقاله، کتاب را از آثار مؤثر در شیعه امامیه و برگرفته از روایات [[غلو|غالیان]] دانسته و معتقد است چهره‌ای مشوه از تاریخ تشیع را نشان می‌دهد. صفری فروشانی برخی از روایات را به‌عنوان شاهد مثال بیان می‌کند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691 | در سال‌های اخیر مقاله‌ای از [[نعمت الله صفری فروشانی]] در نقد این اثر (از حیث سند و محتوا) منتشر شده است. نویسنده در این مقاله، کتاب را از آثار مؤثر در شیعه امامیه و برگرفته از روایات [[غلو|غالیان]] دانسته و معتقد است چهره‌ای مشوه از تاریخ تشیع را نشان می‌دهد. صفری فروشانی برخی از روایات را به‌عنوان شاهد مثال بیان می‌کند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691 صفری فروشانی، حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
از سوی دیگر برخی از محققان به نقد مقاله مذکور پرداخته و تلاش نموده‌اند تا به پرسش‌ها درباره شخصیت حسین بن حمدان و این کتاب پاسخ دهند.<ref>نجفی یزدی، اعجاز ائمه و روایات مربوط به آن، ۱۳۸۵ش.</ref> | از سوی دیگر برخی از محققان به نقد مقاله مذکور پرداخته و تلاش نموده‌اند تا به پرسش‌ها درباره شخصیت حسین بن حمدان و این کتاب پاسخ دهند.<ref>نجفی یزدی، اعجاز ائمه و روایات مربوط به آن، ۱۳۸۵ش.</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
* تاریخ کتابت: ۱۱۰۱ق، [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] | * تاریخ کتابت: ۱۱۰۱ق، [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] | ||
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۵ق، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. همین نسخه مبنای چاپ کتاب بوده است. | * تاریخ کتابت: ۱۳۱۵ق، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. همین نسخه مبنای چاپ کتاب بوده است. | ||
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۹ق، کتابخانه مجلسی.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 | * تاریخ کتابت: ۱۳۱۹ق، کتابخانه مجلسی.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/2691/6558/76246 صفری فروشانی، حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||