پرش به محتوا

قبرستان نو: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:قبرستان نو قم.jpg|350px|بندانگشتی]]
[[پرونده:قبرستان نو قم.jpg|350px|بندانگشتی|نمایی از قبرستان نو]]
'''قبرستان نو''' یا '''قبرستان حاج شیخ'''، گورستانی است قدیمی، در نزدیکی [[حرم حضرت معصومه(س)]] در [[قم]]. در سال ۱۳۰۸ش، قبرستان بابلان (میدان آستانه کنونی) به‌دست حکومت پهلوی تخریب شد. در پی این تخریب، قبرستان جدیدی با مدیریت [[شیخ عبدالکریم حائری]]، جایگزین آن گردید که به قبرستان نو و منتسب به آیت‌الله حائری یزدی به‌عنوان بنیانگذار آن شهرت یافت.<ref>[http://qompajoohi.ir/%f0%9f%92%a2-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae-%d8%aa%d8%a7%d8%b3%db%8c%d8%b3-%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d9%82%d9%85/ تاریخ تأسیس قبرستان نو قم]، بنیاد قم‌پژوهی؛ قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref> همزمان با این مجموعه، گورستان دیگری با نام [[قبرستان ابوحسین]] ساخته شد که در کنار هم قرار دارند.<ref>[https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا.</ref>
'''قبرستان نو''' یا '''قبرستان حاج شیخ'''، گورستانی در [[قم]] است که در نزدیکی [[حرم حضرت معصومه(س)]] واقع شده است. این قبرستان با حمایت [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] احداث و جایگزین قبرستان بابلان (واقع در جای فعلی میدان آستانه) شد که حکومت پهلوی آن را در سال ۱۳۰۸ش تخریب کرد. [[علی‌اصغر کرباسچیان]]، [[عبدالکریم خوئینی زنجانی]] (فقیه)، [[میرزا احمد امینی]] (پدر علامه امینی)، [[کربلایی کاظم ساروقی]] (حافظ قرآن) و [[میر محمد ذاکری طباطبایی|سید جواد ذاکر]] (مداح) از مدفونان در این قبرستانند.
 
==تاریخچه احداث==
در سال ۱۳۰۸ش، قبرستان بابلان (میدان آستانه) به‌دست حکومت پهلوی تخریب شد. در پی این تخریب، قبرستان جدیدی با مدیریت [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]]، جایگزین آن گردید که به قبرستان نو و منتسب به آیت‌الله حائری یزدی به‌عنوان بنیانگذار آن شهرت یافت.<ref>[http://qompajoohi.ir/%f0%9f%92%a2-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae-%d8%aa%d8%a7%d8%b3%db%8c%d8%b3-%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d9%82%d9%85/ تاریخ تأسیس قبرستان نو قم]، بنیاد قم‌پژوهی؛ قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref> همزمان با این مجموعه، گورستان دیگری با نام [[قبرستان ابوحسین]] احداث شد که در کنار هم قرار دارند.<ref>[https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا.</ref>


==تاریخچه ساخت==
گفته شده مکان کنونی قبرستان نو، مجموعه چند باغ بود که شیخ عبدالکریم حائری حدود یک‌چهارم آن را خرید و افراد خَیّر به‌مرور، بقیه باغ‌ها را خریدند و جزو قبرستان شد.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%d9%89-%d9%82%d9%85/ قبرستان‌های قم]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref> این باغ‌ها و املاک از اموال فردی با نام مسلم بوده که هزینه خرید محل گورستان با [[وصیت]] شخصی به‌نام سکویی و موافقت ورثه‌اش از محل ثلث اموال او تأمین شد.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>  
گفته شده مکان کنونی قبرستان نو، مجموعه چند باغ بود که شیخ عبدالکریم حائری حدود یک‌چهارم آن را خرید و افراد خَیّر به‌مرور، بقیه باغ‌ها را خریدند و جزو قبرستان شد.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%d9%89-%d9%82%d9%85/ قبرستان‌های قم]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref> این باغ‌ها و املاک از اموال فردی با نام مسلم بوده که هزینه خرید محل گورستان با [[وصیت]] شخصی به‌نام سکویی و موافقت ورثه‌اش از محل ثلث اموال او تأمین شد.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>  


خط ۸: خط ۱۰:


===ساخت پل آهنچی===
===ساخت پل آهنچی===
پس از ساخت قبرستان نو، انتقال اموات از کف رودخانه و با گذر از آب، به‌سختی صورت می‌گرفت تا اینکه به‌همت حاج رضا آهنچی و موافقت [[عبدالکریم حائری یزدی|آیت‌الله حائری]]، هزینه ساخت پل از محل [[سهم امام]] تأمین و پل فعلی مشهور به آهنچی برای عبور و مرور و انتقال اموات در مدت ۷۳ روز ساخته شد.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>
پس از ساخت قبرستان نو، انتقال اموات از کف رودخانه و با گذر از آب، به‌سختی صورت می‌گرفت تا اینکه به‌همت حاج رضا آهنچی و موافقت [[عبدالکریم حائری یزدی|آیت‌الله حائری]]، هزینه ساخت پل از محل [[سهم امام]] تأمین و پل فعلی مشهور به آهنچی برای عبور و مرور و انتقال اموات در مدت ۷۳ روز ساخته شد.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref> ساخت این پل، هم‌زمان با فوت شیخ عبدالکریم حائری در [[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|سال ۱۳۱۵ش]] خاتمه یافت.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>
ساخت این پل، هم‌زمان با فوت [[شیخ عبدالکریم حائری]] در [[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|سال ۱۳۱۵ش]] خاتمه یافت.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>


==مساحت و وضعیت کنونی==
==مساحت و وضعیت==
وسعت قبرستان نو حدود یک‌ هکتار است.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref> طول این قبرستان، حد فاصل بین دو پل آهنچی (مقابل [[حرم حضرت معصومه(س)]]) و پل حجتیه (انتهای خیابان حجتیه) است و از طرف شرق به کوچه ابوحسین (گورستان ابوحسین در انتهای این کوچه قرار دارد) و از طرف غرب به کوچه قم نو (محله قم نو) محدود می‌شود.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>
وسعت قبرستان نو حدود یک‌ هکتار است.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref> طول این قبرستان، حد فاصل بین دو پل آهنچی (مقابل [[حرم حضرت معصومه(س)]]) و پل حجتیه (انتهای خیابان حجتیه) است و از طرف شرق به کوچه ابوحسین (گورستان ابوحسین در انتهای این کوچه قرار دارد) و از طرف غرب به کوچه قم نو (محله قم نو) محدود می‌شود.<ref>قیامی، نگاهی گذرا به تاریخچه قبرستان نو قم.</ref>


==مدفونان در قبرستان نو==
==مدفونان در قبرستان نو==
به‌گفته مسئول این گورستان، بیش از چهارصد شخصیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، شهید، عالم و خان در این گورستان مدفون هستند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref> برخی عالمان [[شیعه]]، شهدای [[قیام ۱۵ خرداد|قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش]]، شهدای غائله آذربایجان در دوران باقرخان و ستارخان، آرامگاه خانوادگی حاکمان و خوانین قم، بازاریان بزرگ و نامدار قم، کرمانشاه، [[تبریز]] و [[تهران]] در قبرستان نو [[دفن]] شده‌اند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref>
به‌گفته مسئول این گورستان، بیش از چهارصد شخصیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، [[شهادت|شهید]]، عالم و خان در این گورستان مدفونند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref> برخی عالمان [[شیعه]]، شهدای [[قیام ۱۵ خرداد|قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش]]، شهدای غائله آذربایجان در دوران باقرخان و ستارخان، آرامگاه خانوادگی حاکمان و خوانین قم، بازاریان بزرگ و نامدار قم، کرمانشاه، [[تبریز]] و [[تهران]] در قبرستان نو [[دفن]] شده‌اند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref>
[[پرونده:وضعیت قبرستان نو.jpg|250px|بندانگشتی|سرقت کاشی‌ها و مسدود کردن مقابر و آرامگاه‌های خانوادگی در قبرستانِ نو]]
میرزا حسن رشدیه مؤسس مدارس جدید در [[ایران]]، رضا روزبه از دانشمندان و مذهبیان اهل [[زنجان]]، [[علی‌اصغر کرباسچیان]] مؤسس مدرسه علوی، [[عبدالکریم خوئینی زنجانی]] از فقیهان شیعه، [[کربلایی کاظم ساروقی]] حافظ بی‌سواد [[قرآن]]، [[میرزا احمد امینی]] پدر [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]]، [[رسول ترک]]، [[میر محمد ذاکری طباطبایی|سید جواد ذاکر]] و حاج مزروق (پدر نوحه‌خوانی معاصر ایران) از جمله مدفونان در این قبرستان هستند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref>  
میرزا حسن رشدیه مؤسس مدارس جدید در [[ایران]]، رضا روزبه از دانشمندان و مذهبیان اهل [[زنجان]]، [[علی‌اصغر کرباسچیان]] مؤسس مدرسه علوی، [[عبدالکریم خوئینی زنجانی]] از فقیهان شیعه، [[کربلایی کاظم ساروقی]] حافظ بی‌سواد [[قرآن]]، [[میرزا احمد امینی]] پدر [[علامه امینی]]، [[رسول ترک]]، [[میر محمد ذاکری طباطبایی|سید جواد ذاکر]] و حاج مزروق (پدر نوحه خوانی معاصر ایران) از جمله مدفونان در این قبرستان هستند.<ref>[http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی.</ref>  
===منوعیت دفن و عدم ثبت در آثار ملی ایران===
===منوعیت دفن و عدم ثبت در آثار ملی ایران===
قبرستان نو از جمله آرامستان‌هایی است که [[دفن]] اموات در آن، از سال ۱۳۹۹ش ممنوع شده است.<ref>[https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا.</ref> گفته شده این قبرستان به‌دلیل وضعیت نابسامان و نبود حفاظت، سوزاندن درختان، تخریب و سرقت کاشی‌ها و مسدود کردن برخی آرامگاه‌های خانوادگی با آجر، واجد شرایط ثبت در آثار ملی ایران نبوده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/1401061612329/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88-%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA «قبرستانِ نو واجد شرایط ثبت ملی نیست»!]، خبرگزاری ایسنا.</ref>
قبرستان نو از جمله آرامستان‌هایی است که [[دفن|دفن اموات]] در آن، از سال ۱۳۹۹ش ممنوع شده است.<ref>[https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا.</ref> گفته شده این قبرستان به‌دلیل وضعیت نابسامان، نبود حفاظت، سوزاندن درختان، تخریب کاشی‌ها و ... در آثار ملی ایران ثبت نشده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/1401061612329 «قبرستانِ نو واجد شرایط ثبت ملی نیست»!]، خبرگزاری ایسنا.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۲۵: خط ۲۵:


==منابع==
==منابع==
* [https://www.isna.ir/news/1401061612329/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88-%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA «قبرستانِ نو واجد شرایط ثبت ملی نیست»!]، خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
* [https://www.isna.ir/news/1401061612329 «قبرستانِ نو واجد شرایط ثبت ملی نیست»!]، خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
* [https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا، تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* [https://qomgoya.ir/report-article/16580/ قبرستان «نو» در انتظار نگاه نو]، پایگاه خبری قم گویا، تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* [http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی، تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۰ش.
* [http://qompajoohi.ir/%d9%82%d8%a8%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%86%d9%88-%d8%a8%d8%ae%d8%b4%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%db%8c%da%a9-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae/ قبرستان نو بخشی از یک تاریخ]، بنیاد قم‌پژوهی، تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۰ش.