سید هاشم حداد: تفاوت میان نسخه‌ها

سید هاشم فرزند سیدقاسم در ۱۳۱۸[[قمری]]/۱۲۷۹[[شمسی]] در [[کربلا]] به‌ دنیا آمد. جدش، سیدحسن، از [[شیعه|شیعیان]] [[هند]] بود که در نزاع میان دو طایفه در هند، به‌دست گروه غالب [[اسیر]] شد. آنان وى را به خانواده‌اى شیعى فروختند و آن خانواده هم در مهاجرت به کربلا، او را با خود به آنجا بردند و آزاد کردند. وى در کربلا به سقایى پرداخت و در همانجا [[ازدواج]] کرد.<ref>حسینى تهرانى، روح مجرد، ۱۴۲۵ق، ص۹۸.</ref>

شغل حداد نعل سازی بود و به سيّد هاشم نعل بند شهرت داشت. بعدها برخی اين شهرت را جهت احترام به ایشان به حدّاد يعنى آهنگر تغيير دادند.<ref>حسینى تهرانى، روح مجرد، ۱۴۲۵ق، ص۳۹.</ref> وى با آنکه در فقر به‌سر می‌برد، از کسى کمک مالى نمی‌خواست و آنچه را هم که داشت، در اختیار فقیران قرار می‌داد.  

حداد بر اثر بیماری مدتی در بیمارستان کربلا بستری بود. در [[۱۲ رمضان]] ۱۴۰۴ق/ [[۲۱ خرداد]] ۱۳۶۳ش، از پزشکان می خواهد که او را مرخص کنند. چون به منزل می رسد خضاب می کند و ساعتی بعد دار فانی را وداع می گوید. وی ۸۶ سال عمر کرد. پیکرش در وادی الصفا [[کربلا]] به خاک سپرده ‏شد.<ref>حسینی تهرانی، روح مجرد، ۱۴۲۵ق، ص ۱۰۱-۶۶۳.</ref>

==تحصیل==

سید هاشم حداد موسوی در ایام نوجوانی در کربلا به حوزه علمیه وارد شد و برخی دروس مقدمات را خواند، لیکن درس را رها کرد و به سیر و سلوک عرفانی روی آورد.<ref>طاهری خسروشاهی،  سیری در زندگینامه شاگردان آیت الله قاضی طباطبائی، ۱۳۹۱ش، ج۲،‌ ص۴۸.</ref> بیست سال داشت که به [[نجف]] رفت و در مدرسه هندى که محل اقامت سید علی قاضی طباطبائی بود، حجره‌اى گرفت.  

==شاگردان==

به گفته سید محمدحسین تهرانی بسیاری از علما از وی استفاده می کردند. [[سید مصطفی خمینی]]، [[سید عبدالکریم کشمیری]]، [[سید محمدباقر صدر]] و [[مرتضی مطهری]] از جمله آنهاست.<ref>حسینی طهرانی، افق وحی، ۱۴۳۰ق، ص۵۳۸</ref>

سیدهاشم حدّاد کتاب یا رساله‌اى از خود برجاى نگذاشته، تنها از او چند نامه کوتاه باقى مانده که مشتمل بر مطالب عرفانى و دستورهاى سلوکى است که برخى استنادات آن فارسى است.

 

[[سید محمد حسین حسینی تهرانی]] در ''روح مجرد''، حالات و سخنان عرفانى او را نقل کرده است.

به نوشته [[سید محمد حسین حسینی تهرانی]]، حدّاد در [[توحید]] بسیار [[تعصب]] داشت و کلمه [[فنا]] بیش از هر واژه دیگرى بر زبان او جارى بود. حدّاد معتقد بود که توجه به صحت یا بطلان عمل، موجب غفلت از حق و ابتلا به [[شرک|دوگانه‌پرستى]] می‌گردد.  

به نظر حدّاد، [[وحدت‏ وجود]] از معارف بسیار عالى است که کسى قادر به ادراک آن -چندان که سزاوار اوست- نیست و معناى آن نزد حدّاد این است که جز [[خدا]] چیز دیگرى وجود بالذات و مستقل ندارد؛ یعنى، وجود حقیقى، اوست و دیگر موجودات، عین وابستگى و نیاز به حق هستند. همچنین به نظر او، اینکه حاجى در اعمال و [[مناسک حج]]، به‏‌ویژه در [[رمى جمره]] اولى و وسطى، رو به قبله [[شیطان]] را رمى می‌کند و در رمی‌ جمره عقبی، پشت به [[قبله]] این عمل را انجام می‌دهد، بدان معناست که حاجى با توجه به اصل [[توحید]]، که بدون سمت و سوى است و نیز با نفسى که توجه به آن سمت و سویى ندارد، شیطان را رمى می‌کند. به نظر او، رمی‌ جمره عقبه از دو رمى دیگر زلال‌تر و به توحید نزدیک‌تر است.<ref>ثبوت، حداد سیدهاشم موسوی، ۱۳۹۳ش،‌ ج۱۲، ص۵۸۵۸.</ref>

حداد کودک را دارای حقیقتی والا می دانست گرچه ما آنها را کوچک می بینیم. لذا معتقد بود باید به اطفال احترام گذاشت. وی می گفت برای احترام به نوزاد باید تا چهل روز پس از ولادت از نزدیکی با همسر خودداری کرد. طفل گرچه زبان ندارد ولی ادارک می کند از این رو باید شیرخواره را به اماکن متبرکه و مجالس روضه برد چرا که او قدوسیت [[اهل بیت]] را جذب می کند. <ref>حسینى تهرانى، روح مجرد، ۱۴۲۵، ص۲۹۵.</ref>

[[علامه تهرانی]]، حدّاد را در [[عرفان]]، کامل دانسته است، اما برخى متشرعان از او انتقاد کرده‌اند که مهم‌ترین آنها مربوط به مسئله وحدت وجود و نقل سخنان [[ابن‌عربى]] و قرائت [[مثنوى معنوی|مثنوى]] [[جلال‌الدین مولوى]] و تمایلات عارفانه اوست. حدّاد به آن ایرادها پاسخ داد.<ref>ثبوت، حداد سیدهاشم موسوی، ۱۳۹۳ش،‌ ج۱۲، ص۵۸۵۸</ref> بر کتاب روح مجرد انتقاداتی از سوی افرد مختلف وارد شده که سیدکاظم حایری و داود الهامی از جمله انان هستند.{{مدرک}}

* ثبوت، اکبر، حداد سیدهاشم موسوی، در  دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش.

* حسینى تهرانى، سید محمدصادق، نور مجرد: یادنامه حضرت علامه آیت الله سید محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، علامه طباطباپی، بی تا.

* حسینی طهرانی، محمدمحسن، افق وحی، تهران، مکتب وحی، ۱۴۳۰ق.