پرش به محتوا

آیه صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۴۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}{{پاک کن}}
}}{{پاک کن}}
==جایگاه و اهمیت==
==جایگاه و اهمیت==
قرائت این آیه به عنوان [[تعقیبات]] [[نماز مغرب]]، پس از [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|ذکر تسبیح حضرت زهرا(س)]]، در [[مصباح المتهجد (کتاب)|کتاب مصباح المتهجد]] اثر [[شیخ طوسی]] توصیه شده<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۸ق، ص۸۵.</ref> و در [[مفاتیح الجنان]]، نوشته [[شیخ عباس قمی]] نیز به نقل از مصباح المتهجد ذکر شده است.<ref>قمی، کلیات مفاتیح الجنان، انتشارات اسوه، ص۱۷.</ref> از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی کاظم(ع)]] نقل شده هر کس پس از [[نماز صبح]] و نماز مغرب پیش از آنکه برخیزد یا با کسی صحبت کند، آیه صلوات را بخواند، خداوند یکصد حاجت او را برآورده می‌کند؛ هفتاد حاجت در دنیا و سی حاجت در [[آخرت]].<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۶.</ref>
قرائت این آیه به عنوان [[تعقیبات]] [[نماز مغرب]]، پس از [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|ذکر تسبیح حضرت زهرا(س)]]، در [[مصباح المتهجد (کتاب)|کتاب مصباح المتهجد]] اثر [[شیخ طوسی]] توصیه شده<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۸ق، ص۸۵.</ref> و در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح‌الجنان]]، نوشته [[شیخ عباس قمی]] نیز به نقل از مصباح المتهجد ذکر شده است.<ref>قمی، کلیات مفاتیح الجنان، انتشارات اسوه، ص۱۷.</ref> از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی کاظم(ع)]] نقل شده هر کس پس از [[نماز صبح]] و نماز مغرب پیش از آنکه برخیزد یا با کسی صحبت کند، آیه صلوات را بخواند، خداوند یکصد حاجت او را برآورده می‌کند؛ هفتاد حاجت در دنیا و سی حاجت در [[آخرت]].<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۶.</ref>


گفته شده خواندن آیه صلوات پس از هر نماز به [[قصد رجاء]] مانعی ندارد.<ref>«[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44523&mid=267325 حکم خواندن آیه صلوات پس از هر نماز]»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> در [[ایران]]، این آيه پس از هر [[نماز جماعت]] توسط فردی با صدای بلند قرائت می‌شود و نمازگزاران سه بار صلوات می‌فرستند.{{مدرک}} {{یاد| در تعقیبات نماز مغرب پس از خواندن آیه إِنَّ الله وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلى النَّبِيِّ ، يا أيُّها الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيماً.ذکر صلوات به این گونه وارد شده است:  اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ وَ عَلى ذُرِّيَّتِهِ وَعَلى أَهْلِ بَيْتِهِ. قمی، مفاتیح الجنان، تعقیبات نماز مغرب}}
گفته شده خواندن آیه صلوات پس از هر نماز به قصد رجاء مانعی ندارد.<ref>«[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=44523&mid=267325 حکم خواندن آیه صلوات پس از هر نماز]»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref> در [[ایران]]، این آيه پس از هر [[نماز جماعت]] توسط فردی با صدای بلند قرائت می‌شود و نمازگزاران سه بار صلوات می‌فرستند.{{مدرک}}


==تفسیر==
==تفسیر==
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مفسر شیعه [[قرن چهاردهم هجری]]، در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)| تفسیر المیزان]]، با اتکا به پاره‌ای روایات نقل شده توسط شیعه و [[اهل سنت]] گفته است روش صلوات آن است که [[مؤمنان]] از [[خداوند]] بخواهند بر پیامبر و آل وی [[صلوات]] بفرستد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۳۸.</ref> وی همچنین بر آن است که صلوات فرستادن مؤمنان، تبعیت از صلوات فرستادن خداوند و [[ملائکه]] بر پیامبر(ص) است و حاکی از تأکید بر نهی موجود{{یاد| شاید منظور این باشد که مومنان باید در برابر پیامبر(ص) تسلیم باشند و با اذیت و آزار او  خود را مشمول لعن و نفرین الهی نکنند.}} در آیه بعدی<ref>سوره احزاب، آیه ۵۷.</ref> است که آزاردهندگان خدا و رسولش را لعنت‌شدگان در دنیا و [[آخرت]] خوانده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۳۸.</ref> در روایتی امام کاظم(ع) در پاسخ به سؤالی در باره معنای صلاة(درود) خدا و ملائکه و مؤمنان بر پیامبر(ص) فرموده که صلاة خدا رحمت اوست، و صلاة [[فرشته|فرشتگانش]] ستایش و مدح آنها است براى پیامبر و صلاة مؤمنین دعا است براى او.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در [[پیام قرآن (کتاب)|کتاب پیام قرآن]]، صلوات فرستادن بر آل، یعنی خاندان و خویشاوندان پیامبر(ص) را نیز بر اساس روایات شیعه و سنی، بخشی از صلوات دانسته و در این زمینه روایاتی را ذکر کرده که در کتاب‌های حدیثی و تفسیری اهل سنت نقل شده است؛<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۱ش، ج۹، ص۳۹۹-۴۰۳.</ref> از جمله کتاب [[صحیح البخاری (کتاب)|صحیح بخاری]]،<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۹ق، ص۹۳۷، ح۴۷۹۷.</ref> [[صحیح مسلم (کتاب)|صحیح مسلم،]]<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۵، ب۱۷، ح۶۵.</ref> تفسیر الدرّ المنثور<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۶۴۶-۶۴۷.</ref> و تفسیر طبری.<ref>طبری، تفسیر جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۹، ص۱۷۶.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مفسر شیعه [[قرن چهاردهم هجری]]، در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)| تفسیر المیزان]]، با اتکا به پاره‌ای روایات نقل شده توسط شیعه و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] گفته است روش صلوات آن است که مؤمنان از خداوند بخواهند بر پیامبر و آل وی [[صلوات]] بفرستد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۳۸.</ref> وی همچنین بر آن است که صلوات فرستادن مؤمنان، تبعیت از صلوات فرستادن خداوند و [[فرشته|ملائکه]] بر پیامبر(ص) است و حاکی از تأکید بر نهی موجود{{یاد| شاید منظور این باشد که مومنان باید در برابر پیامبر(ص) تسلیم باشند و با اذیت و آزار او  خود را مشمول لعن و نفرین الهی نکنند.}} در آیه بعدی<ref>سوره احزاب، آیه ۵۷.</ref> است که آزاردهندگان خدا و رسولش را لعنت‌شدگان در دنیا و [[آخرت]] خوانده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۳۸.</ref> در روایتی [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] در پاسخ به سؤالی در باره معنای صلاة (درود) خدا و ملائکه و مؤمنان بر پیامبر(ص) فرموده که صلاة خدا رحمت اوست، و صلاة فرشتگانش ستایش و مدح آنها است براى پیامبر و صلاة مؤمنین دعا است براى او.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در [[پیام قرآن (کتاب)|کتاب پیام قرآن]]، صلوات فرستادن بر آل، یعنی خاندان و خویشاوندان پیامبر(ص) را نیز بر اساس روایات شیعه و سنی، بخشی از صلوات دانسته و در این زمینه روایاتی را ذکر کرده که در کتاب‌های حدیثی و تفسیری اهل‌سنت نقل شده است؛<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۱ش، ج۹، ص۳۹۹-۴۰۳.</ref> از جمله کتاب [[صحیح البخاری (کتاب)|صحیح بخاری]]،<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۹ق، ص۹۳۷، ح۴۷۹۷.</ref> [[صحیح مسلم (کتاب)|صحیح مسلم،]]<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۰۵، ب۱۷، ح۶۵.</ref> تفسیر الدرّ المنثور<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۶۴۶-۶۴۷.</ref> و تفسیر طبری.<ref>طبری، تفسیر جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۹، ص۱۷۶.</ref>


بنابر روایتی که [[فضل بن حسن طبرسی]] در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] ذکر کرده است، اگر کسی بر پیامبر(ص) صلوات بفرستد، فرشتگان ده بار صلوات می‌فرستند و ده [[گناه]] از وی پاک می‌کنند و ده [[ثواب و عقاب|حسنه]] برای او می‌نویسند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۵۷۹.</ref>
بنابر روایتی که [[فضل بن حسن طبرسی]] در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] ذکر کرده است، اگر کسی بر پیامبر(ص) صلوات بفرستد، فرشتگان ده بار صلوات می‌فرستند و ده [[گناه]] از وی پاک می‌کنند و ده [[ثواب و عقاب|حسنه]] برای او می‌نویسند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۵۷۹.</ref>


== دلالت بر واجب بودن صلوات==
== دلالت بر واجب بودن صلوات==
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید و مفسران شیعه، آیه ۵۶ سوره احزاب دلالت بر این دارد که یک بار صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) در تمام عمر، واجب است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۰۰.</ref> همچنین از شیخ منصور علی ناصف از علمای اهل سنت و نویسنده کتاب التاج الجامع للاصول، نقل شده است که به اتفاق علما، ظاهر آیه این است که صلوات و سلام بر پیامبر(ص) واجب است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>به باور نویسنده التاج الجامع نثار کردن صلوات و سلام بر تمام [[ایمان|مؤمنان]] واجب است و اختلاف در زمان آن است. [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] آن را در [[تشهد]] آخر [[نماز]] و [[مالک بن انس|مالک]] یک بار در تمام عمر و دیگران در هر مجلس یک بار [[واجب]] دانسته‌اند.«و ظاهر الآية أن الصلاة والسلام عليه - صلى الله عليه وسلم - واجبان على المؤمنين وهذا باتفاق العلماء، ولكنهم اختلفوا فی وقتهما...»  <ref>منصور ناصف، التاج الجامع للاصول فی احادیث الرسول، ۱۳۸۱-۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۴۳.
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه، آیه ۵۶ سوره احزاب دلالت بر این دارد که یک بار صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) در تمام عمر، واجب است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۰۰.</ref> همچنین از منصور علی ناصف از علمای اهل‌سنت و نویسنده کتاب التاج الجامع للاصول، نقل شده است که به اتفاق علما، ظاهر آیه این است که صلوات و سلام بر پیامبر(ص) واجب است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>به باور نویسنده التاج الجامع نثار کردن صلوات و سلام بر تمام [[ایمان|مؤمنان]] واجب است و اختلاف در زمان آن است. [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] آن را در [[تشهد]] آخر [[نماز]] و [[مالک بن انس]] یک بار در تمام عمر و دیگران در هر مجلس یک بار [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>منصور ناصف، التاج الجامع، ۱۳۸۱-۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۴۳.
</ref>
</ref>
== تک نگاری ==
کتاب »شرح و فضائل صلوات»، اثر احمدبن‌محمد حسینی‌اردکانی،مجموعه‌ای است  متنوع به زبان فارسی در باره فضائل صلوات و اقسام و انواع آن که  چاپ چهارم آن توسط نشر میقات در سال ۱۳۷۶شمسی  صورت گرفته است.


== پانویس ==
== پانویس ==