|
|
| خط ۲۱: |
خط ۲۱: |
|
| |
|
| فقیهان شیعه به مناسبت، در باب‌های [[صلاة]]، [[حج]]، [[طهارت]]، [[نکاح|نِکاح]] و [[طلاق]] درباره مسئله حجاب سخن گفته‌اند.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۲.</ref> البته بیشتر مباحثی که درباره این مسئله ارائه داده‌اند در بخش صلاة، ضمن بحث از لباس و پوشش نمازگزار و بخش نکاح، ضمن مسئله نگاه به [[نامحرم]] بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۱۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۵، ص۲۲۸.</ref> | | فقیهان شیعه به مناسبت، در باب‌های [[صلاة]]، [[حج]]، [[طهارت]]، [[نکاح|نِکاح]] و [[طلاق]] درباره مسئله حجاب سخن گفته‌اند.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۲.</ref> البته بیشتر مباحثی که درباره این مسئله ارائه داده‌اند در بخش صلاة، ضمن بحث از لباس و پوشش نمازگزار و بخش نکاح، ضمن مسئله نگاه به [[نامحرم]] بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۱۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۵، ص۲۲۸.</ref> |
| ==پیشینه==
| |
| قدر مسلم این است که پیش از اسلام در میان بعضی ملل حجاب وجود داشته است.<ref>مطهری، مسئله حجاب، ۱۳۸۶ش، ص۱۹.</ref> به‌گفته برخی مورخان برای بیشتر زنان در خاور نزدیک باستان، بین‌النهرین و در دنیای یونانی‌ـ‌رومی، چنین مرسوم بود که هنگامی که از خانه بیرون می‌رفتند، سر خود را می‌پوشاندند.<ref>Baskin، [https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/head-covering «Head, Covering of the»،] encyclopedia.com</ref>
| |
|
| |
| برخی محققان با استناد به برخی از نقوش به‌جامانده از دوره هخامنشی گفته‌اند که پوشش زنان در این دوره از دو قسمت کلی تشکیل شده است: یک لباس آستین بلند ساده که از زیر گردن تا قوزک پاست و دیگری چادری است که زنان آن را به سر انداخته و تا نزدیکی امتداد پا آمده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ملک‌زاده، «نقوش زن در هنر هخامنشی»، ص۹۷.</ref>
| |
|
| |
| در سنت دینی یهود، رسم بر آن بود که زنان متأهل، جز در مقابل شوهران خود و زنان دیگر، موهای خود را بپوشانند و این‌که زنان با موی‌های باز و بدون پوشش، در خیابان و انظار عموم حاضر شوند، عملی ناشایست محسوب می‌شد.<ref>Baskin، [https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/head-covering «Head, Covering of the»،] encyclopedia.com</ref> در عهد تلمود اگر زنی با سر برهنه به خیابان می‌رفت شوهرش می‌توانست بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام و دیگران، ۱۳۳۷ش، ج۴، ص۴۶۴.</ref>
| |
|
| |
| در آیین مسیحیت نیز پوشش زنان، چه در هنگام خواندن دعا و چه غیر آن، موردتوجه است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به عهد جدید، رساله اول پولس به قرنتیان، باب ۱۱، آیات ۱-۱۷.</ref> در میان آباء کلیسا نیز توجه به موضوع پوشش زنان دیده می‌شود.<ref>پاکتچی، «حجاب»، ص۱۲۴.</ref> برای نمونه ترتولیان (۱۶۰-۲۲۰م) بنیان‌گزار مسیحیت لاتینی، رساله‌ای مستقل با عنوان «درباره پوشش دوشیزگان» نگاشته است و مسئله اصلی او در این رساله ضرورت پوشیدن سر هنگام نماز برای دوشیزگان و زنان شوهردار و همچنین لزوم پوشش برای همه زنان، حتی خارج از خانه است.<ref>پاکتچی، «حجاب»، ص۱۲۴.</ref>
| |
|
| |
| درباره حجاب زنان در [[حجاز]] در دوره [[جاهلیت]]، یعنی اندکی پیش از ظهور اسلام، اختلاف‌نظر هست: برخی می‌گویند برهنگی زنان در این دوره، قبیح شمرده نمی‌شده و امری عادی بوده و حجاب شرعی اسلام در واقع برای جلوگیری از این برهنگی و توصیه به یک حجاب حداقلی بوده است.<ref>ترکاشوند، حجاب شرعی در عصر پیامبر، ۱۳۸۹ش، ص۸-۹.</ref> جمعی دیگر بر این نظرند که زنان عرب در این دوره از پوشش‌هایی مانند جِلباب (لباسی که بزرگ‌تر از روسری و کوچک‌تر از رداست) و خِمار (نوعی پوشش سر برای زنان) استفاده می‌کرده‌اند و در شریعت اسلام، فقط به دقت بیشتر در استفاده از آن‌ها امر شده است.<ref>پاکتچی، «حجاب»، ص۱۲۶.</ref>
| |
|
| |
| ==احکام== | | ==احکام== |
| بنا به اجماع فقهای مسلمان،<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثفی، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۳۹.</ref> بر زنان [[واجب]] است که بدن و موی سر خود را از [[نامحرم]] بپوشانند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۱۷.</ref> برخی فقیهان این حکم را از [[ضروریات دین]] و [[ضروریات مذهب]] برشمرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۵، ص۲۲۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثفی، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۳۹.</ref> درباره محدوده پوشش واجب برای زنان دو نظر کلی هست:<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> | | بنا به اجماع فقهای مسلمان،<ref>حکیم، مستمسک العروة الوثفی، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۳۹.</ref> بر زنان [[واجب]] است که بدن و موی سر خود را از [[نامحرم]] بپوشانند.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۱۷.</ref> برخی فقیهان این حکم را از [[ضروریات دین]] و [[ضروریات مذهب]] برشمرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۵، ص۲۲۹؛ حکیم، مستمسک العروة الوثفی، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۳۹.</ref> درباره محدوده پوشش واجب برای زنان دو نظر کلی هست:<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> |
| خط ۶۵: |
خط ۵۴: |
| رضاشاه با تأثیرپذیری از غرب و تحولات و رخدادهایی که در ترکیه اتفاق افتاده بود، فرمان [[واقعه کشف حجاب|کشف حجاب]] را در [[۱۷ دی|۱۷ دی‌ماه]] سال [[سال ۱۳۱۴ هجری شمسی|۱۳۱۴ش]] به عنوان یک قانون، به‌طور رسمی صادر کرد<ref>حکمت، سی‌خاطره از عصر فرخنده پهلوی، ۱۳۵۵ش، ص۹۰؛ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۱۳.</ref> با رفتن رضاخان و پس از تلاش جدی مراجع و عالمان در ایران و عراق، قانون کشف حجاب در سال [[سال ۱۳۲۲ هجری شمسی|۱۳۲۲ش]] از حالت اجباری خارج شد.<ref>جعفریان، رسائل حجابیه، ج۱، ص۳۶.</ref> | | رضاشاه با تأثیرپذیری از غرب و تحولات و رخدادهایی که در ترکیه اتفاق افتاده بود، فرمان [[واقعه کشف حجاب|کشف حجاب]] را در [[۱۷ دی|۱۷ دی‌ماه]] سال [[سال ۱۳۱۴ هجری شمسی|۱۳۱۴ش]] به عنوان یک قانون، به‌طور رسمی صادر کرد<ref>حکمت، سی‌خاطره از عصر فرخنده پهلوی، ۱۳۵۵ش، ص۹۰؛ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۱۳.</ref> با رفتن رضاخان و پس از تلاش جدی مراجع و عالمان در ایران و عراق، قانون کشف حجاب در سال [[سال ۱۳۲۲ هجری شمسی|۱۳۲۲ش]] از حالت اجباری خارج شد.<ref>جعفریان، رسائل حجابیه، ج۱، ص۳۶.</ref> |
|
| |
|
| در تقویم ایران، بیست و یکم تیر ماه، سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب، به عنوان روز عفاف و حجاب نام‌گذاری شده است.<ref>[https://tohfeh.farhang.gov.ir/fa/news/531367 «به مناسبت بیست و یکم تیرماه سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب»]، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.</ref> | | پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مسئله [[حجاب اجباری]]، با بحث درباره پوشش زنان شاغل در ادارات مطرح شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/8902221185%20%20%20%20/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2%D9%BE%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A «تاریخچه حجاب در ایران؛ ازپیروزی انقلاب اسلامی تا پایان جنگ تحمیلی»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> در سال [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] در بند پنج ماده ۱۸۰ قانون بازداری نیروی انسانی مؤسسات دولتی و وزارتخانه‌های وابسته به دولت، بی‌حجابی تخلف شناخته شد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/04/03/1445280/سیر-تصویب-قانون-حجاب-و-عفاف-در-ایران «سیر تصویب قانون حجاب و عفاف در ایران»، سایت خبرگزاری تسنیم.]</ref> در تقویم ایران، بیست و یکم تیر ماه، سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب، روز عفاف و حجاب نام‌گذاری شده است.<ref>[https://tohfeh.farhang.gov.ir/fa/news/531367 «به مناسبت بیست و یکم تیرماه سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب»]، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.</ref> |
| ===مسئله حجاب اجباری===
| |
| مسئله [[حجاب اجباری]] یا اختیاری پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، با بحث درباره پوشش زنان شاغل در ادارات مطرح شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/8902221185%20%20%20%20/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2%D9%BE%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A «تاریخچه حجاب در ایران؛ ازپیروزی انقلاب اسلامی تا پایان جنگ تحمیلی»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> [[امام خمینی]] طی یک سخنرانی در ۱۵ اسفند [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] در [[مدرسه فیضیه]] در [[قم]] گفت زنان اسلامی باید با حجاب بیرون بیایند و برای آنان، کار در ادارات و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی ممنوع نیست؛ اما باید با حجاب اسلامی باشند.<ref>مؤسسه اطلاعات، اطلاعات ۸۰ سال، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۳۹۰.</ref> به‌دنبال سخنرانی امام خمینی و تقارن آن با گرامیداشت روز جهانی زن، مراسم این روز با حرکت‌های اعتراض‌آمیز دسته‌ای از زنان در تهران و برخی شهرهای دیگر، در اعتراض به حجاب اجباری همراه شد و به مدت سه روز ادامه یافت.<ref>جاودانی مقدم، «بررسی سیر تطور گفتمان حجاب در سپهر سیاست و فرهنگ ایران»، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> معترضان به حجاب اجباری در دانشگاه تهران، مقابل دادگستری و مقابل دفتر نخست‌وزیری تجمع کردند.<ref>مجیری، [https://virgool.io/medaad/کیهان-و-اطلاعات-اسفند-1357-و-حجاب-حجاب-اجباری-نشو «کیهان و اطلاعات اسفند ۱۳۵۷ و حجاب: حجاب اجباری نشود، حجاب اجباری شود.»]، سایت نشریه مداد.</ref> | |
| | |
| به‌دنبال این اجتماعات، عباس امیرانتظام، معاون نخست‌وزیر و سخنگوی دولت وقت، در بیستم اسفند، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی نظر دولت و نخست‌وزیر را مبنی بر پذیرش حجاب اسلامی در حد معقول بیان نمود و اظهار داشت که دستور و اجباری برای بانوان صادر نمی‌شود.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/8902221185%20%20%20%20/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2%D9%BE%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A «تاریخچه حجاب در ایران؛ ازپیروزی انقلاب اسلامی تا پایان جنگ تحمیلی»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref>
| |
| | |
| در همان روز [[سیدمحمود طالقانی]] در گفتگویی رادیوی تلویزیونی، حجاب اسلامی را نص صریح قرآن معرفی کرد و آیه حجاب را آیه‌ای برای شخصیت دادن به زن قلمداد نمود و اظهار کرد که در خصوص حجاب هیچ اجباری در کار نیست و مقصود از حجاب، تنها چادر نیست.<ref>مؤسسه اطلاعات، اطلاعات ۸۰ سال، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۳۹۲.</ref> امام خمینی سپس در مصاحبه‌ای با خبرنگاران خارجی در روز ۲۱ اسفند، در پاسخ به یک خبرنگار زن فرانسوی درباره حجاب، نظر طالقانی را تأیید کرد و آن را نظر خود دانست.<ref>مؤسسه اطلاعات، اطلاعات ۸۰ سال، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۳۹۳.</ref>
| |
| | |
| گفته می‌شود از نیمه دوم فروردین سال [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]، چند روز پس از رفراندوم، طرح‌هایی همچون پاک‌سازی در مطبوعات، طرح جدید گزینش دانشجو، زنانه و مردانه کردن سواحل دریاها و ممنوعیت برگزاری تظاهرات و اجتماعات در دانشگاه تهران، مطرح شد.<ref>اردلان، حجاب به روایت تاریخ، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۹.</ref> به‌دنبال آن، به‌تدریج حجاب در جامعه همه‌گیر شد و لزوم رعایت آن برای زنان کارمند در ادارات و مدارس و در اماکن عمومی شکل قانون به خود گرفت<ref>جاودانی مقدم، «بررسی سیر تطور گفتمان حجاب در سپهر سیاست و فرهنگ ایران»، ص۱۲۸.</ref> تا این‌که در سال [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] در بند پنج ماده ۱۸۰ قانون بازداری نیروی انسانی مؤسسات دولتی و وزارتخانه‌های وابسته به دولت، بی‌حجابی تخلف شناخته شد و به اماکن و فروشگاه‌ها دستور داده شد تا تابلویی را نصب کنند که در آن از پذیرش مهمان و مشتریان بی‌حجاب معذورند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/04/03/1445280/سیر-تصویب-قانون-حجاب-و-عفاف-در-ایران «سیر تصویب قانون حجاب و عفاف در ایران»، سایت خبرگزاری تسنیم.]</ref>
| |
| | |
| مسئله حجاب پس از آن، به‌ویژه در سال‌های دهه نَود شمسی و سال‌های [[۱۴۰۰ هجری شمسی|۱۴۰۰ش]] و [[۱۴۰۱ هجری شمسی|۱۴۰۱ش]] به یکی از مسائل تنش‌زا و حساس در جامعه ایران مبدل شد و بیش از هر دوره دیگری، علاوه بر جنبه مذهبی آن، سمت‌وسوی سیاسی به خود گرفت؛ به‌طوری که [[سیدعلی خامنه‌ای]]، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در سخنرانی خود در ۱۵ فروردین [[سال ۱۴۰۲ هجری شمسی|۱۴۰۲ش]]، در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، کشف حجاب را حرام شرعی و حرام سیاسی دانست و اظهار داشت که پشت مسئله کشف حجاب، دستگاه‌های جاسوسی دشمن، فعالیت می‌کنند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/video-content?id=52489 «متوجه برنامه دشمن برای حجاب باشید»،] سایت khamenei.ir.</ref>
| |
| | |
| ===جرم‌انگاری بی‌حجابی===
| |
| گفته می‌شود تا سال [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]] هیچ قانونی درباره حجاب و عفاف به تصویب [[مجلس شورای اسلامی]] نرسید و اولین قانونی که در خصوص پوشش زنان، در کشور به تصویب رسید ماده ۱۰۲ قانون تعزیرات، مصوب سال ۱۳۶۲ش بود.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/04/03/1445280/سیر-تصویب-قانون-حجاب-و-عفاف-در-ایران «سیر تصویب قانون حجاب و عفاف در ایران»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> در تبصره این ماده قانونی آمده بود: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به تعزیر تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهند شد.»<ref>[https://qavanin.ir/Law/TreeText/83956 «قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)»]، سایت سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران.</ref>
| |
| | |
| مهم‌ترین قانونی که در جرم‌انگاری بی‌حجابی تصویب شد، ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی بود که در سال [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]]، توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و براساس آن «هرکس علناً در انظار عمومی و اماکن و معابر، تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد، ولی عفت عمومی را جریحه‌دار نماید، فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»<ref>هاشمی، «نقدی بر ماده ۶۳۸ ق. م. ا در جرم‌انگاری بدحجابی»، ص۱۳۹.</ref> سپس در تبصره‌ای بر این ماده قانونی آمده‌است: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه یا پنج تا ۵۰ هزار تومان جزای نقدی محکوم خواهند شد.»<ref>هاشمی، «نقدی بر ماده ۶۳۸ ق. م. ا در جرم‌انگاری بدحجابی»، ص۱۳۹.</ref>
| |
| | |
| در سال [[سال ۱۳۷۵ هجری شمسی|۱۳۷۵ش]] و بعدها در سال [[سال ۱۳۹۲ هجری شمسی|۱۳۹۲ش]] اصلاحاتی در قانون و شیوه اجرا به وجود آمد.<ref>[https://www.isna.ir/news/1401112519418/Øجاب-اسÙاÙ
Û-را-با-ÙاÙÙÙ-Øجاب-ساÙ-Û±Û³Û¹Û²-ÙÙ
Û-ت٠«حجاب اسلامی را با قانون حجاب سال ۱۳۹۲ نمیتوان نهادینه کرد»]، سایت خبرگزاری دانشجویان ایران.</ref> در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ش، برای برخورد با بی‌حجابی و کشف حجاب، طرح‌های دیگری از سوی نهادهای دولتی و قضایی تصویب شد؛ ازجمله: قانون برخورد با کشف حجاب در خودرو که طبق آن، ابتدا برای صاحب خودرو پیامک تذکر فرستاده می‌شود و در صورت تکرار عمل، در مراحل بعدی، به جریمه نقدی و در نهایت توقیف خودرو منجر می‌شود، محرومیت از خدمات دولتی، و پلمب مراکز و اماکنی که کشف حجاب در آن‌ها صورت پذیرفته است.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14020128000779/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D8%AF%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80% «ارسال پیامک بدحجابی در خودرو»،] سایت خبرگزاری فارس.</ref>
| |
| | |
| تابستان ۱۴۰۲ش، برخی مجازات‌های چالش‌برانگیز هم برای کشف حجاب، از سوی برخی دادگاه‌ها صادر شد؛ مانند شستن میت به مدت یک ماه<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1789511/%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D9%86-%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%DB%8C%DA%A9-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%D8%AF%D «شستن میت مجازات بی حجابی شد؟»،] سایت خبر آنلاین (خبرگزاری تحلیلی ایران).</ref> و نظافت اماکن عمومی به‌صورت رایگان. <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1779584/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%86%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%B2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D «حکم «نظافتچی اماکن» برای مجازات یک زن به دلیل عدم رعایت حجاب شرعی»،] سایت خبر آنلاین (خبرگزاری تحلیلی ایران).</ref> این احکام مورداعتراض برخی حقوق‌دانان<ref>[https://www.ekhtebar.ir/نقدی-بر-دادنامه-محکومیت-یک-زن-متهم-به-بی/ «نقدی بر دادنامه محکومیت یک زن متهم به بی‌حجابی به شستن میت در غسالخانه»،] سایت پایگاه خبری اختبار.</ref> و استادان حوزه علمیه قم قرار گرفته است.<ref>[https://nazemzadehqomi.com/نامه-آیت-الله-ناظم-زاده-احکام-بانوان-بی/ «نامه آیت الله ناظم زاده به رئیس قوه قضاییه درباره احکام بانوان بی حجاب»،] سایت پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیداصغر ناظم‌زاده قمی.
| |
| </ref>
| |
| | |
| ===گشت ارشاد===
| |
| گشت ارشاد یا پلیس امنیت اخلاقی، عنوان طرحی است که نیروی انتظامی ایران برای مقابله با بدحجابی اجرا می‌کند.<ref>[https://www.rouydad24.ir/fa/tags/5009/1/گشت-ارشاد «گشت ارشاد»،] سایت خبری رویداد ۲۴.</ref> گفته می‌شود گشت ارشاد براساس مصوبه جلسه ۴۲۷ شورای فرهنگ عمومی (زیرمجموعه‌ای از شورای عالی انقلاب فرهنگی)، در ۱۳ دی‌ماه [[سال ۱۳۸۴ هجری شمسی|۱۳۸۴ش]] راه‌اندازی شد.<ref>کدیور، [https://www.ettelaat.com/archives/660459#gsc.tab=0 «تأملی در تأسیس و تعطیلی گشت ارشاد»،] سایت روزنامه اطلاعات.</ref> براساس این مصوبه، ۲۶ نهاد در زمینه عفاف و حجاب، موظف به ایفای نقش بودند که یکی از آن‌ها نیروی انتظامی بود که ۲۱ وظیفه برعهده آن گذاشته شد. یکی از این وظایف تذکر به افراد بدحجاب و برخورد با آن‌ها طبق ضوابط قانونی و همچنین نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارک‌ها، اماکن ورزشی، پایانه‌ها و فرودگاه‌ها بود.<ref>کدیور، [https://www.ettelaat.com/archives/660459#gsc.tab=0 «تأملی در تأسیس و تعطیلی گشت ارشاد»،] سایت روزنامه اطلاعات.</ref>
| |
| | |
| ==کتاب‌شناسی== | | ==کتاب‌شناسی== |
| برخی از آثاری که درباره حجاب به رشته تحریر درآمده به شرح زیر است: | | برخی از آثاری که درباره حجاب به رشته تحریر درآمده به شرح زیر است: |
