پرش به محتوا

البیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
'''البیان فی تفسیرالقرآن''' ، کتابی مهم در [[تفسیر]] و [[علوم قرآنی]] و اثر [[فقیه]] شیعی معاصر، آیت الله [[سیدابوالقاسم خویی]] (متوفی 1371 ش ) است. این کتاب شامل برخی از مباحث علوم قرآنی از جمله [[اعجاز]]، [[تحریف]] ، [[نسخ]]، و نیز تفسیر [[سوره حمد]] است. به رغم خواسته وهدف مؤلف در ارائه تفسیرِ سوره های دیگر قرآن، البیان تنها مشتمل بر تفسیر سوره حمد بوده و این مجموعه حاصل درسهای ایشان در [[حوزه علمیه نجف]] بوده است.<ref>رجوع کنید به خویی ، معجم رجال الحدیث ، ج 22، ص 19</ref>
'''البیان فی تفسیرالقرآن''' ، کتابی مهم در [[تفسیر]] و [[علوم قرآنی]] و اثر [[فقیه]] شیعی معاصر، آیت الله [[سیدابوالقاسم خویی]] (متوفی 1371 ش ) است. این کتاب شامل برخی از مباحث علوم قرآنی از جمله [[اعجاز]]، [[تحریف]] ، [[نسخ]]، و نیز تفسیر [[سوره حمد]] است. به رغم خواسته وهدف مؤلف در ارائه تفسیرِ سوره های دیگر قرآن، البیان تنها مشتمل بر تفسیر سوره حمد بوده و این مجموعه حاصل درسهای ایشان در [[حوزه علمیه نجف]] بوده است.<ref>رجوع کنید به خویی ، معجم رجال الحدیث ، ج 22، ص 19</ref>
== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==
مؤلف در آغاز، به اجمال ، از شیوة تفسیر خود سخن گفته ، سپس در فصل نخست با عنوان «فضل قرآن » جایگاه قرآن را در پرتو آیات آشکار نموده و بر لزوم تدبر در آن تأکید کرده است .
مؤلف در آغاز، به اجمال ، از شیوه تفسیر خود سخن گفته، سپس در فصل نخست با عنوان «فضل قرآن » جایگاه قرآن را در پرتو آیات آشکار نموده و بر لزوم تدبر در آن تأکید کرده است.


===اعجاز قرآن===
===اعجاز قرآن===
در فصل دوم ، در بحث از «[[اعجاز قرآن]] » به تبیین لغوی اعجاز، معنای اصطلاحی آن و فرق آن با سحر پرداخته است .
در فصل دوم ، در بحث از «[[اعجاز قرآن]] » به تبیین لغوی اعجاز، معنای اصطلاحی آن و فرق آن با سحر پرداخته است.


وی برترین معجزه را آن می داند که با برترین جریان روزگار هماوردی کند، ازین رو با تبیین جایگاه بلاغت و فصاحت در روزگار جاهلی ، به اثبات برتری قرآن در اعصار و مانندناپذیری آن در بیان و عرضه حقایق والا می پردازد. در بیان ابعاد مانندناپذیری قرآن ، به تشریع و اِخبار از غیب نیز اشاره می کند.<ref>خویی، البیان فی تفسیرالقرآن، ص 33ـ77</ref>
وی برترین معجزه را آن می داند که با برترین جریان روزگار هماوردی کند، ازین رو با تبیین جایگاه بلاغت و فصاحت در روزگار جاهلی، به اثبات برتری قرآن در اعصار و مانندناپذیری آن در بیان و عرضه حقایق والا می پردازد. در بیان ابعاد مانندناپذیری قرآن، به تشریع و اِخبار از غیب نیز اشاره می کند.<ref>خویی، البیان فی تفسیرالقرآن، ص 33ـ77</ref>


=== دفاع از فصاحت و بلاغت قرآن ===
=== دفاع از فصاحت و بلاغت قرآن ===
خط ۵۷: خط ۵۷:
«حدوث یا قدم قرآن »، که از نزاعهای کهن [[معتزله]] و [[اشاعره]] است ، بحث پایانی بخش علوم قرآنی این کتاب است.
«حدوث یا قدم قرآن »، که از نزاعهای کهن [[معتزله]] و [[اشاعره]] است ، بحث پایانی بخش علوم قرآنی این کتاب است.


مؤلف آن را از بحثهای دخیل در فرهنگ اسلامی دانسته و از جمله آثار ورود بحثهای فلسفه یونان در حوزة فرهنگ اسلامی تلقی می کند. وی در این بحث ، به نقد دیدگاه اشاعره پرداخته، دیدگاه معتزله و [[شیعه]] را در حدوث کلام الهی استوار می داند.<ref>خوئی، البیان فی تفسیرالقرآن، صص 405ـ413</ref>
مؤلف آن را از بحثهای دخیل در فرهنگ اسلامی دانسته و از جمله آثار ورود بحثهای فلسفه یونان در حوزه فرهنگ اسلامی تلقی می کند. وی در این بحث، به نقد دیدگاه اشاعره پرداخته، دیدگاه معتزله و [[شیعه]] را در حدوث کلام الهی استوار می داند.<ref>خوئی، البیان فی تفسیرالقرآن، صص 405ـ413</ref>


=== تفسیر سوره حمد ===
=== تفسیر سوره حمد ===
تفسیر سورة حمد، بخش پایانی کتاب است که مؤلف در پرتو توجه به قرآن و سنت، و تأمل در لغت و ادب عربی ، آیات را تفسیر کرده است. بحث لغوی کلمة «عبادت » و بحث فقهی واژة «بسمله » از جمله بحثهای سودمند و راهگشای کتاب است. بینش فقهی و دقتهای اصولیِ مؤلف در جای جای تفسیرِ وی آشکار است.
تفسیر [[سوره حمد]]، بخش پایانی کتاب است که مؤلف در پرتو توجه به [[قرآن]] و [[سنت]]، و تأمل در لغت و ادب عربی، آیات را تفسیر کرده است. بحث لغوی کلمه «عبادت» و بحث فقهی واژه «بسمله» از جمله بحثهای سودمند و راهگشای کتاب است. بینش فقهی و دقتهای اصولیِ مؤلف در جای جای تفسیرِ وی آشکار است.
== ويژگی‌های كتاب ==
== ويژگی‌های كتاب ==
در تعلیقات این اثر، از [[حدیث ثقلین]] ، ترجمه قرآن، [[جبر و اختیار]]، [[شفاعت]] و مانند آن بحث شده است.<ref>خوئی، البیان فی تفسیرالقرآن، صص 499ـ 528</ref>
در تعلیقات این اثر، از [[حدیث ثقلین]] ، ترجمه قرآن، [[جبر و اختیار]]، [[شفاعت]] و مانند آن بحث شده است.<ref>خوئی، البیان فی تفسیرالقرآن، صص 499ـ 528</ref>
خط ۷۴: خط ۷۴:
* همچنین ، دو فصل «جمع و تدوین قرآن » و «مصونیت قرآن از تحریف » توسط اصغرعلی جعفر در 1987
* همچنین ، دو فصل «جمع و تدوین قرآن » و «مصونیت قرآن از تحریف » توسط اصغرعلی جعفر در 1987
به انگلیسی منتشر شده است.
به انگلیسی منتشر شده است.
* فصل «حجیّت ظواهر قرآن » نیز به ترجمة مجاهد حسین در [[مجله التوحید]] در 1989 منتشر شده است .
* فصل «حجیّت ظواهر قرآن » نیز به ترجمه مجاهد حسین در [[مجله التوحید]] در 1989 منتشر شده است .
* انتشارات دانشگاه آکسفورد هم ترجمه انگلیسی کاملی از البیان به قلمِ [[عبدالعزیز ساشادینا]] در 1998 منتشر کرده است.
* انتشارات دانشگاه آکسفورد هم ترجمه انگلیسی کاملی از البیان به قلمِ [[عبدالعزیز ساشادینا]] در 1998 منتشر کرده است.


خط ۸۱: خط ۸۱:


== منابع ==
== منابع ==
* محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی ، بیروت 1403/1983.
* محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت 1403/1983.
* ابن قتیبه ، تأویل مشکل القرآن ، چاپ احمد صقر، قاهره 1393/1973.
* ابن قتیبه، تأویل مشکل القرآن، چاپ احمد صقر، قاهره 1393/1973.
* ابوالقاسم خویی ، البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت 1408/1987.
* ابوالقاسم خویی، البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت 1408/1987.
* همو، معجم رجال الحدیث ، بیروت 1403/1983، چاپ افست قم، بی تا.
* همو، معجم رجال الحدیث، بیروت 1403/1983، چاپ افست قم، بی تا.
* فهدبن عبدالرحمان رومی ، اتجاهات التفسیر فی القرن الرابع عشر ، ریاض 1407/ 1986.
* فهدبن عبدالرحمان رومی، اتجاهات التفسیر فی القرن الرابع عشر، ریاض 1407/ 1986.
* مصطفی زید، النسخ فی القرآن الکریم : دراسة تشریعیة تاریخیة نقدیة ، بیروت 1391/1971.
* مصطفی زید، النسخ فی القرآن الکریم: دراسة تشریعیة تاریخیة نقدیة، بیروت 1391/1971.
* عبدالصبور شاهین ، تاریخ القرآن ، قاهره 1966.
* عبدالصبور شاهین ، تاریخ القرآن، قاهره 1966.
* حسن ضیاءالدین عتر، الاحرُف السبعة و منزلة القراءات منها ، بیروت 1409/1988.
* حسن ضیاءالدین عتر، الاحرُف السبعة و منزلة القراءات منها ، بیروت 1409/1988.
* خانبابا مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی وعربی ، تهران 1340ـ1344 ش.
* خانبابا مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی وعربی ، تهران 1340ـ1344 ش.
* احمدبن محمد نحاس ، النّاسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم ، چاپ شعبان محمداسماعیل ، قاهره 1407/1986.
* احمدبن محمد نحاس ، النّاسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم، چاپ شعبان محمداسماعیل، قاهره 1407/1986.
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
منبع این مقاله :[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2339 دانشنامه جهان اسلام]
منبع این مقاله :[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2339 دانشنامه جهان اسلام]
کاربر ناشناس