پرش به محتوا

ام‌کلثوم دختر امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:


== همسر و فرزندان ==
== همسر و فرزندان ==
به روایت کتاب طبقات‌الکبری، ام‌کلثوم ابتدا با [[عمر بن خطاب|عُمَر بن خطاب]] ازدواج کرد. پس از مرگ عُمَر، همسر پسرعمویش عَون‌ پسر [[جعفر بن ابی طالب|جعفر بن ابی‌طالب]] شد. پس از درگذشت عون، با برادرشوهرش محمد‌ و پس از فوت او نیز با برادرشوهر دیگرش [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله بن جعفر]] ازدواج کرد که پیش از این، همسر خواهرش [[زینب کبری|زینب]] بود؛<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۸، ص۳۳۸؛ امین، اعیان‌الشیعه،  دارالتعارف، ۴۸۴-۴۸۵.</ref> اما مقریزی گزارش کرده است که او بعد از عمر، ابتدا با محمد بن جعفر ازدواج کرد و پس از مرگ وی، به عقد عون درآمد و زمانی که همسر او بود، درگذشت.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref>
به روایت کتاب طبقات‌الکبری، ام‌کلثوم ابتدا با [[عمر بن خطاب|عُمَر بن خطاب]] ازدواج کرد. پس از مرگ عُمَر، همسر پسرعمویش عَون‌ پسر [[جعفر بن ابی طالب|جعفر بن ابی‌طالب]] شد. پس از درگذشت عون، با برادرشوهرش محمد‌ و پس از فوت او نیز با برادرشوهر دیگرش [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله بن جعفر]] ازدواج کرد که پیش از این، همسر خواهرش [[زینب کبری|زینب]] بود؛<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۸، ص۳۳۸؛ امین، اعیان‌الشیعه،  ۱۴۰۳ق، ۴۸۴-۴۸۵.</ref> اما مقریزی گزارش کرده است که او بعد از عمر، ابتدا با محمد بن جعفر ازدواج کرد و پس از مرگ وی، به عقد عون درآمد و زمانی که همسر او بود، درگذشت.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref>


ابن‌سعد و ابن‌عساکر، نوشته‌اند ام‌کلثوم از عمر صاحب دو فرزند به نام‌های زید و رقیه شد.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۴۸۲؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۸، ص۳۳۸.</ref>
ابن‌سعد و ابن‌عساکر، نوشته‌اند ام‌کلثوم از عمر صاحب دو فرزند به نام‌های زید و رقیه شد.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۴۸۲؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م، ج۸، ص۳۳۸.</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:
در منابع، از حضور ام‌کلثوم در [[کربلا]] سخن آمده است. برای مثال، سید بن طاووس در در چند جای مقتلش، لهوف، از ام‌کلثوم نام برده است؛ ازجمله شیون او همراه با زینب، زمانی که امام حسین به آن‌ها گفت که کشته می‌شود،<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۸۲.</ref> سخنرانی‌اش در کوفه و سرزنش کوفیان<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۱۵۴-۱۵۶.</ref> و درخواستش از شمر در شام، مبنی بر این‌که آن‌ها را از جایی وارد دمشق کند که کمتر در معرض دید باشند.<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۱۷۴.</ref> ابن‌طیفور هم نوشته است هنگامی که اسیران کربلا را وارد کوفه کردند، ام‌کلثوم در جمع مردم این شهر، خطبه‌ای خواند و مردم کوفه را سرزنش کرد.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات‌النساء، ۱۳۷۲ش، ص۲۳-۲۴.</ref> البته سید بن طاووس این خطبه را از قول زینب نقل کرده است.<ref>سید بن طاووس، لهوف، ص۱۴۶، ۱۴۸.</ref>
در منابع، از حضور ام‌کلثوم در [[کربلا]] سخن آمده است. برای مثال، سید بن طاووس در در چند جای مقتلش، لهوف، از ام‌کلثوم نام برده است؛ ازجمله شیون او همراه با زینب، زمانی که امام حسین به آن‌ها گفت که کشته می‌شود،<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۸۲.</ref> سخنرانی‌اش در کوفه و سرزنش کوفیان<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۱۵۴-۱۵۶.</ref> و درخواستش از شمر در شام، مبنی بر این‌که آن‌ها را از جایی وارد دمشق کند که کمتر در معرض دید باشند.<ref>سید بن طاووس، لهوف ۱۳۷۸ش، ص۱۷۴.</ref> ابن‌طیفور هم نوشته است هنگامی که اسیران کربلا را وارد کوفه کردند، ام‌کلثوم در جمع مردم این شهر، خطبه‌ای خواند و مردم کوفه را سرزنش کرد.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات‌النساء، ۱۳۷۲ش، ص۲۳-۲۴.</ref> البته سید بن طاووس این خطبه را از قول زینب نقل کرده است.<ref>سید بن طاووس، لهوف، ص۱۴۶، ۱۴۸.</ref>


با وجود این، در این منابع تصریح نشده است که این ام‌کلثوم دختر امام علی(ع) از فاطمه است. در مقابل، برخی تصریح کرده‌اند ام‌کلثومِ حاضر در کربلا یکی دیگر از دختران امام علی(ع) است که از حضرت زهرا نبوده است.<ref>بری، الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ۱۴۰۲ق، ص۴۵.</ref> [[سید محسن امین]]  هم نوشته است معلوم نیست ام‌کلثومی که با امام حسین در کربلا حضور داشته، کدام‌یک از دختران امام علی(ع) است؛ اما احتمال بیشتر این است که همسر مسلم بن عقیل بوده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۱، ص۳۲۷؛ ج۳، ص۴۸۴.</ref>
با وجود این، در این منابع تصریح نشده است که این ام‌کلثوم دختر امام علی(ع) از فاطمه است. در مقابل، برخی تصریح کرده‌اند ام‌کلثومِ حاضر در کربلا یکی دیگر از دختران امام علی(ع) است که از حضرت زهرا نبوده است.<ref>بری، الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ۱۴۰۲ق، ص۴۵.</ref> [[سید محسن امین]]  هم نوشته است معلوم نیست ام‌کلثومی که با امام حسین در کربلا حضور داشته، کدام‌یک از دختران امام علی(ع) است؛ اما احتمال بیشتر این است که همسر مسلم بن عقیل بوده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۲۷؛ ج۳، ص۴۸۴.</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
[[پرونده:سوريه قبرستان باب الصغير-حرم ام كلثوم بنت علي ع و سكينه بنت حسين ع.jpg|180px|بندانگشتی|قبور ام كلثوم و سكينه در [[قبرستان باب الصغیر]] در [[سوریه]]]]
[[پرونده:سوريه قبرستان باب الصغير-حرم ام كلثوم بنت علي ع و سكينه بنت حسين ع.jpg|180px|بندانگشتی|قبور ام كلثوم و سكينه در [[قبرستان باب الصغیر]] در [[سوریه]]]]
درباره زمان درگذشت ام‌کلثوم و چگونگی آن، سخنان مختلفی گفته‌اند. از جمله نوشته‌اند او و فرزندش زید، هم‌زمان، بر اثر بیماری درگذشتند و این زمانی بود که ام‌کلثوم همسر [[عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|عبدالله بن جعفر]] (درگذشت: [[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰ق]]) بود.<ref>ابن جبیب بغدادی، المنمق، ۱۴۱۵ق، ص۳۱۲.</ref> طبق برخی منابع، این‌دو در زمان [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت: ۶۵-۸۶ق) و به دستور او، با سم کشته شدند و [[عبدالله بن عمر]] بر جنازه آن‌ها نماز خواند؛<ref>صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref> اما سید محسن امین زمان وفات او را پیش از سال ۵۴ق ذکر کرده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۵.</ref>  
درباره زمان درگذشت ام‌کلثوم و چگونگی آن، سخنان مختلفی گفته‌اند. از جمله نوشته‌اند او و فرزندش زید، هم‌زمان، بر اثر بیماری درگذشتند و این زمانی بود که ام‌کلثوم همسر [[عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|عبدالله بن جعفر]] (درگذشت: [[سال ۸۰ هجری قمری|۸۰ق]]) بود.<ref>ابن جبیب بغدادی، المنمق، ۱۴۱۵ق، ص۳۱۲.</ref> طبق برخی منابع، این‌دو در زمان [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت: ۶۵-۸۶ق) و به دستور او، با سم کشته شدند و [[عبدالله بن عمر]] بر جنازه آن‌ها نماز خواند؛<ref>صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref> اما سید محسن امین زمان وفات او را پیش از سال ۵۴ق ذکر کرده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۴۸۵.</ref>  
== مدفن ==
== مدفن ==
[[پرونده:ضریح ام کلثوم.jpg|بندانگشتی|[[ضریح]] ام کلثوم]]
[[پرونده:ضریح ام کلثوم.jpg|بندانگشتی|[[ضریح]] ام کلثوم]]
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش