پرش به محتوا

دعای عرفه امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
}}
}}


'''دعای عرفه امام حسین(ع) ''' دعایی که [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در [[روز عرفه]] ([[۹ ذی‌الحجه]]) در [[عرفات|صحرای عرفات]] خوانده است. در منابع، درباره سال قرائت این [[دعا]] مطلبی ذکر نشده است؛ اما برخی از محققان، این دعا را مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نمی‌دانند؛ زیرا امام در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشته است.  
'''دعای عرفه امام حسین(ع) ''' دعایی که [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در [[روز عرفه]] ([[۹ ذی‌الحجه]]) در [[عرفات|صحرای عرفات]] خوانده است. می‌گویند این دعا مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نیست؛ زیرا امام در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشته است.  


[[شیعه|شیعیان]] این دعا را در روز عرفه در صحرای عرفات و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. این دعا، دربردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی همچون [[خداشناسی]]، بیان [[صفات جمال و جلال الهی|صفات الهی]]، یادآوری نعمت‌های خدا بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن‌ها، تضرع به درگاه خداوند و اقرار به [[گناه|گناهان]] و [[توبه]]، درخواست حوایج و پاداش اخروی است.
[[شیعه|شیعیان]] این دعا را در روز عرفه در صحرای عرفات و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. این دعا، دربردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی همچون [[خداشناسی]]، بیان [[صفات جمال و جلال الهی|صفات الهی]]، یادآوری نعمت‌های خدا و حمد و سپاس خداوند بر آن‌ها، تضرع به درگاه خداوند و اقرار به [[گناه|گناهان]] و [[توبه]] است.


عالمان و محدثان [[شیعه]] با توجه به محتوای دعا، آن را از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته‌اند. البته در انتساب بخش پایانی آن به امام حسین(ع) تردید شده است. این دعا به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.
عالمان شیعه با توجه به محتوای دعا، آن را از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته‌اند. البته در انتساب بخش پایانی آن به امام حسین(ع) تردید شده است. این دعا به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.


==معرفی دعای عرفه==
==جایگاه و اهمیت==
دعای عرفه امام حسین(ع) از دعاهایی است که [[شیعه|شیعیان]] در [[روز عرفه]] و در [[عرفات|صحرای عرفات]] و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. در منابع، درباره سال قرائت دعای عرفه توسط امام حسین(ع) مطلبی ذکر نشده است؛ امّا می‌گویند این دعا مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نیست چرا که او در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشت.{{مدرک}} می‌گویند امام در بیست‌وپنج سفری که به حج داشته در هر سفر در روز عرفه دعای جدیدی خوانده است.<ref> عندلیب همدانی، ثارالله، ۱۳۸۹، ص ۴۹۷.</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در ذی‌الحجه [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰]] که به [[مکه]] رفت، در بین اعمال حج متوجه توطئه عوامل [[یزید بن معاویه]] شد، از این‌رو [[حج تمتع|حج]] را به [[عمره]] تبدیل کرد {{یاد|بنا بر نظر دیگر از اول نیت عمرده مفرده کرده بود. (ابراهیمی، «حج نیمه‌تمام»، ص۱۰۱-۱۰۴.)}} و سپس [[طواف|طواف]] و [[سعی صفا و مروه]] را به جا آورد و به سمت [[کوفه]] حرکت کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۶.</ref>
دعای عرفه امام حسین(ع) از دعاهایی است که [[شیعه|شیعیان]] در [[روز عرفه]] و در [[عرفات|صحرای عرفات]] و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. در ایران این مراسم در مساجد و دیگر اماکن مذهبی به صورت گروهی خوانده می‌شود.


[[بشر بن غالب اسدی|بِشر]] و بشیر فرزندان غالب اسدی نقل کرده‌اند که: در آخرین ساعات روز عرفه در [[عرفات]]، امام حسین(ع) با جمعی از خاندان، فرزندان و شیعیان از چادر بیرون آمدند و با نهایت خضوع و [[خشوع]] در طرف چپ کوه رو به کعبه ایستادند و این دعا را خواندند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای عرفه.</ref>  
در منابع، درباره سال قرائت دعای عرفه مطلبی نیامده است. با این حال گفته شده است این دعا مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نیست چرا که او در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشت.{{مدرک}} می‌گویند امام در بیست‌وپنج سفری که به حج داشته است در هر سفر در روز عرفه دعای جدیدی خوانده است.<ref> عندلیب همدانی، ثارالله، ۱۳۸۹، ص ۴۹۷.</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در ذی‌الحجه [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰]] به [[مکه]] رفت و در حین [[مناسک حج]] متوجه توطئه عوامل [[یزید بن معاویه]] شد، از این‌رو [[حج تمتع|حج]] را به [[عمره]] تبدیل کرد{{یاد|بنا بر نظر دیگر از اول نیت عمرده مفرده کرده بود. (ابراهیمی، «حج نیمه‌تمام»، ص۱۰۱-۱۰۴.)}} و سپس [[طواف]] و [[سعی صفا و مروه]] را به جا آورد و به سوی [[کوفه]] حرکت کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۶.</ref>
 
[[بشر بن غالب اسدی|بِشر]] و بشیر فرزندان غالب اسدی نقل کرده‌اند در آخرین ساعات روز عرفه در [[عرفات]]، امام حسین(ع) با جمعی از خاندان، فرزندان و شیعیان از چادر بیرون آمدند و با نهایت خضوع و [[خشوع]] در طرف چپ کوه رو به کعبه ایستادند و این دعا را خواندند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای عرفه.</ref>  
==سند==
==سند==
کفعمی در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلدالامین]] و [[سید ابن طاووس|سید ابن‌طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]] این دعا را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] و [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] آن را آورده‌اند. [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، راویان دعای عرفه [[بشر بن غالب اسدی|بشر بن غالب]] را از اصحاب امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) و بشیر بن غالب را تنها از راویان امام حسین(ع) دانسته است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۲۰، ۳۳۰.</ref>
کفعمی در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلدالامین]] و [[سید ابن طاووس|سید ابن‌طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]] این دعا را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] و [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] آن را آورده‌اند. [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، راویان دعای عرفه [[بشر بن غالب اسدی|بشر بن غالب]] را از اصحاب امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) و بشیر بن غالب را تنها از راویان امام حسین(ع) دانسته است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۲۰، ۳۳۰.</ref>
خط ۵۰: خط ۵۲:


==ترجمه و شرح‌ها==
==ترجمه و شرح‌ها==
کتاب‌ها و مقالات متعددی در شرح و ترجمه دعای عرفه نوشته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
کتاب‌های متعددی در شرح و ترجمه دعای عرفه نوشته شده است:
# ''[[مظهر الغرائب]]''، تألیف سید خلف بن عبدالمطلب (درگذشت ۱۰۷۴ق.) <ref>امین، أعیان الشیعة، ج۶، ص۳۳۰.</ref> از معصران [[بهاء الدین عاملی|شیخ بهایی]] که به اصرار دوستش [[میرزا محمد استرآبادی]] <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۶۴.</ref> در موقف [[عرفات]] دعا را شرح کرده است. این شرح را در ده هزار بیت شعر سروده است. <ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲۱، ص۱۶۹.</ref> سید محمدباقر حجتی حسینی در مقاله «نسخه‌اى نفيس در شرح دعاى عرفه» نام کامل کتاب را «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی‌طالب علیهما السلام» معرفی کرده است.<ref>حجتی، «نسخه‌اى نفيس در شرح دعاى عرفه»، ص۱۲۷.</ref>
# ''[[مظهر الغرائب]]''، تألیف سید خلف بن عبدالمطلب (درگذشت ۱۰۷۴ق.) <ref>امین، أعیان الشیعة، ج۶، ص۳۳۰.</ref> از معاصران [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]] که به اصرار دوستش [[میرزا محمد استرآبادی]] <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۶۴.</ref> در موقف [[عرفات]] دعا را شرح کرده است. این شرح را در ده هزار بیت شعر سروده است. <ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲۱، ص۱۶۹.</ref> سید محمدباقر حجتی حسینی در مقاله «نسخه‌اى نفيس در شرح دعاى عرفه» نام کامل کتاب را «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی‌طالب علیهما السلام» معرفی کرده است.<ref>حجتی، «نسخه‌اى نفيس در شرح دعاى عرفه»، ص۱۲۷.</ref>
# ''شرح دعای عرفه''، تألیف محمدعلی بن‌شیخ ابی‌طالب زاهدی جیلانی اصفهانی.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، دار الأضواء، ج۱۳، ص۲۵۸.</ref>
# ''شرح دعای عرفه''، تألیف محمدعلی بن‌شیخ ابی‌طالب زاهدی جیلانی اصفهانی.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، دار الأضواء، ج۱۳، ص۲۵۸.</ref>
# ''هدایة المستبصرین در شرح دعای عرفه''، تألیف میرزا احمد بن سلطان علی صدرالافاضل.
# ''هدایة المستبصرین در شرح دعای عرفه''، تألیف میرزا احمد بن سلطان علی صدرالافاضل.