پرش به محتوا

ماجرای فدک: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۰۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۰: خط ۵۰:


در نامه امام علی(ع) به [[عثمان بن حنیف]] درباره فدک و داوری درباره آن آمده است: «در زیر این آسمان تنها فدک در دست ما بود. مردمی بر آن [[بخل|بُخل]] ورزیدند و مردمی سخاوتمندانه از آن دیده پوشیدند. بهترین داور پروردگار است، و مرا با فدک و جز فدک چه کار در حالی که فردا جایگاه آدمی گور است؟!»<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۲۰۵-۲۰۸.</ref>
در نامه امام علی(ع) به [[عثمان بن حنیف]] درباره فدک و داوری درباره آن آمده است: «در زیر این آسمان تنها فدک در دست ما بود. مردمی بر آن [[بخل|بُخل]] ورزیدند و مردمی سخاوتمندانه از آن دیده پوشیدند. بهترین داور پروردگار است، و مرا با فدک و جز فدک چه کار در حالی که فردا جایگاه آدمی گور است؟!»<ref> ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۲۰۵-۲۰۸.</ref>
==انگیزه فاطمه(س) از مطالبه فدک==
==انگیزه‌ها از مصادره و مطالبه فدک==
[[سید محمدباقر صدر]] در کتاب [[فدک فی التاریخ (کتاب)|فدک فی التاریخ]] معتقد است مطالبه فدک یک مسئله شخصی و نزاع مادی نبوده است بلکه نوعی اعلام مخالفت علیه حاکمیت وقت و نامشروع دانستن بنیان‌های حاکمیت یعنی [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|سقیفه]] بود.<ref> صدر، فدک‌ فی‌ التاریخ‌، ۱۴۱۵ق، ص۶۳-۶۶.</ref> او مطالبه فدک را نقطه آغاز نهضت حضرت فاطمه(س) علیه حاکمیت و یکی از مراحل دفاع او از [[امامت]] و [[ولایت]] می‌داند.<ref>صدر، فدک‌ فی‌ التاریخ‌،۱۴۱۵ق، ص۱۱۳-۱۱۷.</ref>
[[سید محمدباقر صدر]] در کتاب [[فدک فی التاریخ (کتاب)|فدک فی التاریخ]] معتقد است مطالبه فدک یک مسئله شخصی و نزاع مادی نبوده است بلکه نوعی اعلام مخالفت علیه حاکمیت وقت و نامشروع دانستن بنیان‌های حاکمیت یعنی [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|سقیفه]] بود.<ref> صدر، فدک‌ فی‌ التاریخ‌، ۱۴۱۵ق، ص۶۳-۶۶.</ref> او مطالبه فدک را نقطه آغاز نهضت حضرت فاطمه(س) علیه حاکمیت و یکی از مراحل دفاع او از [[امامت]] و [[ولایت]] می‌داند.<ref>صدر، فدک‌ فی‌ التاریخ‌،۱۴۱۵ق، ص۱۱۳-۱۱۷.</ref>


[[سید جعفر شهیدی]] تاریخ‌پژوه متوفای ۱۳۸۶ش، بر این باور است هدف فاطمه(س) برای مطالبه فدک، زنده نگه‌داشتن سنت پیامبر(ص) و برپایی عدالت بود و به بازگشت ارزش‌های [[جاهلیت]] و برتری قبیله‌ای که در کمین جامعه اسلامی بود، احساس نگرانی می‌کرد.<ref> شهیدی، علی از زبان علی، ۱۳۷۷ش، ص۳۷.</ref>
[[سید جعفر شهیدی]] تاریخ‌پژوه متوفای ۱۳۸۶ش، بر این باور است هدف فاطمه(س) برای مطالبه فدک، زنده نگه‌داشتن سنت پیامبر(ص) و برپایی عدالت بود و به بازگشت ارزش‌های [[جاهلیت]] و برتری قبیله‌ای که در کمین جامعه اسلامی بود، احساس نگرانی می‌کرد.<ref> شهیدی، علی از زبان علی، ۱۳۷۷ش، ص۳۷.</ref>
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]، خلفا فدک را مصادره کردند تا این منبع اقتصادی مایه قدرت اهل‌بیت نشود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref> او در این باره به روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] استناد کرده است.<ref>نگاه کنید به علامه مجلسی، بحارالانوار،  ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۱۹۴.</ref> که بر اساس آن، پس از آنکه ابوبکر به خلافت رسید عمر از او خواست که خمس، فى‌ء و فدك را از على و اهل‌بيتش بگیرد، زيرا پيروانش هنگامى كه اين کار را ببينند علی را رها كرده به سوى ابوبکر مى‌آيند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref>
==بازگرداندن فدک به فرزندان فاطمه==
==بازگرداندن فدک به فرزندان فاطمه==
[[فدک]] در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوره‌هابرای مدتی به فرزندان فاطمه بازگشت:
[[فدک]] در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوره‌هابرای مدتی به فرزندان فاطمه بازگشت:
خط ۱۱۳: خط ۱۱۵:
* علامه حلی، حسن بن یوسف، نهج الحق و کشف الصدق‏، بیروت، دارالکتاب اللبنانی‏، ۱۹۸۲م.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، نهج الحق و کشف الصدق‏، بیروت، دارالکتاب اللبنانی‏، ۱۹۸۲م.
* غروی اصفهانی، محمدحسین، دیوان کمپانی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۷ش،  
* غروی اصفهانی، محمدحسین، دیوان کمپانی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۷ش،  
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ‌بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ‌بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
* قرشی، باقر شریف، حیاة الإمام موسی بن جعفر(ع)، تحقیق مهدی باقر قرشی، مهر دلدار، ۱۴۲۹ق.
* قرشی، باقر شریف، حیاة الإمام موسی بن جعفر(ع)، تحقیق مهدی باقر قرشی، مهر دلدار، ۱۴۲۹ق.
خط ۱۲۴: خط ۱۲۵:
* مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، قم، انصاریان، ۱۳۸۴ش.
* مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، قم، انصاریان، ۱۳۸۴ش.
* مقریزی، تقی‌الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت،‌ دارالکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق.
* مقریزی، تقی‌الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت،‌ دارالکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق.
* مکارم شیرازی، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
* منتظری، حسینعلی، خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک، قم، مؤسسه فرهنگی خرد آوا، چاپ پنجم، ۱۳۸۶ش.
* منتظری، حسینعلی، خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک، قم، مؤسسه فرهنگی خرد آوا، چاپ پنجم، ۱۳۸۶ش.
* یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.
* یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م.