پرش به محتوا

ماجرای فدک: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
در نقلی آمده است ابوبکر در برگه‌ای ملکیت فاطمه را تأیید کرد؛ اما [[عمر بن خطاب]] آن برگه را از فاطمه گرفت و پاره کرد. طبق روایتی دیگر ابوبکر شاهدان فاطمه(س) را نپذیرفت. دختر پیامبر(ص) وقتی دادخواهی خود و همسرش امام علی(ع) را بی‌ثمر دید، به [[مسجدالنبی]] رفت و به ایراد خطبه پرداخت. او در این خطبه که به [[خطبه فدکیه]] مشهور است، به [[غصب خلافت]] اشاره کرد و سخن ابوبکر که پیامبران ارث نمی‌گذارند را مخالف [[قرآن]] خواند و او را به دادگری خداوند در [[معاد|روز رستاخیز]] واگذار کرد. فاطمه(س) پس از این ماجرا سخت از ابوبکر و عمر ناراحت شد و تا زمان [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت]]، بر آن دو غضبناک باقی ماند.
در نقلی آمده است ابوبکر در برگه‌ای ملکیت فاطمه را تأیید کرد؛ اما [[عمر بن خطاب]] آن برگه را از فاطمه گرفت و پاره کرد. طبق روایتی دیگر ابوبکر شاهدان فاطمه(س) را نپذیرفت. دختر پیامبر(ص) وقتی دادخواهی خود و همسرش امام علی(ع) را بی‌ثمر دید، به [[مسجدالنبی]] رفت و به ایراد خطبه پرداخت. او در این خطبه که به [[خطبه فدکیه]] مشهور است، به [[غصب خلافت]] اشاره کرد و سخن ابوبکر که پیامبران ارث نمی‌گذارند را مخالف [[قرآن]] خواند و او را به دادگری خداوند در [[معاد|روز رستاخیز]] واگذار کرد. فاطمه(س) پس از این ماجرا سخت از ابوبکر و عمر ناراحت شد و تا زمان [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت]]، بر آن دو غضبناک باقی ماند.


پس از وفات پیامبر(ص)، [[فدک|دهکده فدک]]، به دست خلفا افتاد و در میان آنها دست به دست شد. البته برخی خلفا از جمله [[عمر بن عبدالعزیز]] اموی و [[مأمون عباسی|مأمون عباس]]ی، فدک یا درآمد حاصل از آن را به فرزندان فاطمه دادند هر چند که خلفای بعدی آن را پس گرفتند.
پس از وفات پیامبر(ص)، [[فدک|دهکده فدک]]، به دست خلفا افتاد و در میان آنها دست به دست شد. البته برخی خلفا از جمله [[عمر بن عبدالعزیز]] اموی و [[مأمون عباسی]]، فدک یا درآمد حاصل از آن را به فرزندان فاطمه دادند هر چند که خلفای بعدی آن را پس گرفتند.


درباره این واقعه آثاری به زبان عربی و فارسی نوشته شده است از جمله آنها کتاب [[فدک فی التاریخ (کتاب)|فدک فی التاریخ]] اثر [[سید محمدباقر صدر]] است که با رویکرد تحلیلی نوشته شده است. صدر در این کتاب، مطالبه فدک را به نقطه آغاز نهضت حضرت فاطمه(س) علیه حاکمیت و یکی از مراحل دفاع او از [[امامت |امامت]] تحلیل کرده است.  
درباره این واقعه آثاری به زبان عربی و فارسی نوشته شده است از جمله آنها کتاب [[فدک فی التاریخ (کتاب)|فدک فی التاریخ]] اثر [[سید محمدباقر صدر]] است که با رویکرد تحلیلی نوشته شده است. صدر در این کتاب، مطالبه فدک را به نقطه آغاز نهضت حضرت فاطمه(س) علیه حاکمیت و یکی از مراحل دفاع او از [[امامت |امامت]] تحلیل کرده است.  
خط ۵۵: خط ۵۵:
[[سید جعفر شهیدی]] تاریخ‌پژوه متوفای ۱۳۸۶ش، بر این باور است هدف فاطمه(س) برای مطالبه فدک، زنده نگه‌داشتن سنت پیامبر(ص) و برپایی عدالت بود و به بازگشت ارزش‌های [[جاهلیت]] و برتری قبیله‌ای که در کمین جامعه اسلامی بود، احساس نگرانی می‌کرد.<ref> شهیدی، علی از زبان علی، ۱۳۷۷ش، ص۳۷.</ref>
[[سید جعفر شهیدی]] تاریخ‌پژوه متوفای ۱۳۸۶ش، بر این باور است هدف فاطمه(س) برای مطالبه فدک، زنده نگه‌داشتن سنت پیامبر(ص) و برپایی عدالت بود و به بازگشت ارزش‌های [[جاهلیت]] و برتری قبیله‌ای که در کمین جامعه اسلامی بود، احساس نگرانی می‌کرد.<ref> شهیدی، علی از زبان علی، ۱۳۷۷ش، ص۳۷.</ref>


به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]، خلفا فدک را مصادره کردند تا این منبع اقتصادی مایه قدرت اهل‌بیت نشود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref> او در این باره به روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] استناد کرده است.<ref>نگاه کنید به علامه مجلسی، بحارالانوار،  ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۱۹۴.</ref> که بر اساس آن، پس از آنکه ابوبکر به خلافت رسید عمر از او خواست که خمس، فى‌ء و فدك را از على و اهل‌بيتش بگیرد، زيرا پيروانش هنگامى كه اين کار را ببينند علی را رها كرده به سوى ابوبکر مى‌آيند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref>
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] از مراجع تقلید شیعه، خلفا فدک را مصادره کردند تا این منبع اقتصادی مایه قدرت امام علی و خاندانش نشود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref> او در این باره به روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] استناد کرده است<ref>نگاه کنید به علامه مجلسی، بحارالانوار،  ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۱۹۴.</ref> که بر اساس آن، پس از آنکه ابوبکر به خلافت رسید عمر از او خواست که [[خمس]]، [[فى‌ء]] و فدک را از على و اهل‌بيتش بگیرد، زيرا هنگامى كه پيروانش اين کار را ببينند علی(ع) را رها كرده به سوى ابوبکر مى‌آيند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمؤمنین، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۲۰۲.</ref>
==بازگرداندن فدک به فرزندان فاطمه==
==بازگرداندن فدک به فرزندان فاطمه==
[[فدک]] در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوره‌هابرای مدتی به فرزندان فاطمه بازگشت:
[[فدک]] در دوران [[بنی‌امیه|امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]] نیز در دست خُلفا بود و فقط در برخی دوره‌هابرای مدتی به فرزندان فاطمه بازگشت: