پرش به محتوا

فرعون: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
خط ۶۰: خط ۶۰:
بنا بر آیات قرآن، فرعون فردی مستکبر و سلطه‌گر بود و برای تقویت سلطه خود، بین مردم اختلاف می‌انداخت.<ref>سوره قصص، آیه۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۱۶، ص۸.</ref> او همچنین وزیری به نام [[هامان]]، مشاورانی در دربار و سپاهی نیرومند داشت<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دایرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۲ش، ج۶، ص۴۷۰.</ref> و در استکبار و سلطه خود به آنها تکیه می‌کرد.<ref>سوره شعراء، آیه ۵۷؛ سوره قصص، آیه ۳۹</ref>
بنا بر آیات قرآن، فرعون فردی مستکبر و سلطه‌گر بود و برای تقویت سلطه خود، بین مردم اختلاف می‌انداخت.<ref>سوره قصص، آیه۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۱۶، ص۸.</ref> او همچنین وزیری به نام [[هامان]]، مشاورانی در دربار و سپاهی نیرومند داشت<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دایرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۲ش، ج۶، ص۴۷۰.</ref> و در استکبار و سلطه خود به آنها تکیه می‌کرد.<ref>سوره شعراء، آیه ۵۷؛ سوره قصص، آیه ۳۹</ref>


فرعون خود را اختیار‌دار اعتقادات افراد می‌دانست{{یادداشت|به عنوان نمونه او خطاب به ساحرانی که به حضرت موسی ایمان آوردند می‌گوید: «آیا به او ایمان می‌آورید قبل از اینکه من به شما اذن دهم»(سوره اعراف، آیه ۱۲۳)}} و افرادی که مخالف خواسته او اعتقادی پیدا می‌نمودند را زندان می‌نمود<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۸، ص۲۲۹.</ref> یا به سخت‌ترین وجهی شکنجه می‌نمود. به عنوان نمونه او هنگامی که پی به ایمان همسرش به موسی برد دستور قتل او را صادر نمود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۱۹، ص۳۴۶.</ref> قرآن از او با صفت "ذو الاوتاد" یاد می‌کند<ref>سوره ص، آیه۱۲.</ref> و مطابق با روایات این وصف به این لحاظ برای او آمده که مخالفانِ خود را با میخ‌ها (اوتاد) به زمین می‌کوبید و بر همان حال باقی می‌گذاشت تا بمیرند.<ref>سبزواری، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۹ ق، ص۴۵۸</ref>  
فرعون خود را اختیار‌دار اعتقادات افراد می‌دانست{{یاد|به عنوان نمونه او خطاب به ساحرانی که به حضرت موسی ایمان آوردند می‌گوید: «آیا به او ایمان می‌آورید قبل از اینکه من به شما اذن دهم»(سوره اعراف، آیه ۱۲۳)}} و افرادی که مخالف خواسته او اعتقادی پیدا می‌نمودند را زندان می‌نمود<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۸، ص۲۲۹.</ref> یا به سخت‌ترین وجهی شکنجه می‌نمود. به عنوان نمونه او هنگامی که پی به ایمان همسرش به موسی برد دستور قتل او را صادر نمود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ ق، ج۱۹، ص۳۴۶.</ref> قرآن از او با صفت "ذو الاوتاد" یاد می‌کند<ref>سوره ص، آیه۱۲.</ref> و مطابق با روایات این وصف به این لحاظ برای او آمده که مخالفانِ خود را با میخ‌ها (اوتاد) به زمین می‌کوبید و بر همان حال باقی می‌گذاشت تا بمیرند.<ref>سبزواری، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۹ ق، ص۴۵۸</ref>  


==رفتار با بنی‌اسرائیل==
==رفتار با بنی‌اسرائیل==
خط ۸۱: خط ۸۱:
موسی برای اثبات مدعایش معجزات [[پیامبری]] خود را ارائه نمود.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۰۶؛ سوره شعراء، آیه ۳۱.</ref> که یکی از آنها اژدها شدن [[عصای موسی(ع)|عصا]] بود.<ref> سوره اعراف، آیات ۱۰۵ تا ۱۰۸؛ سوره شعراء، آیات ۳۰ تا ۳۳</ref> اما فرعون و اطرافیان او پس از دیدن این معجزات همچنان موسی را تکذیب نمودند و به او نسبت ساحری دادند.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۰۹؛ سوره یونس، آیه ۷۶؛ سوره طه، آیات ۵۶ و۵۷؛ سوره مومنون، آیه ۴۸؛ سوره شعراء، آیات ۳۴ و ۳۵؛ سوره قصص، آیه ۳۶؛ سوره نازعات، آیه ۲۱.</ref>  
موسی برای اثبات مدعایش معجزات [[پیامبری]] خود را ارائه نمود.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۰۶؛ سوره شعراء، آیه ۳۱.</ref> که یکی از آنها اژدها شدن [[عصای موسی(ع)|عصا]] بود.<ref> سوره اعراف، آیات ۱۰۵ تا ۱۰۸؛ سوره شعراء، آیات ۳۰ تا ۳۳</ref> اما فرعون و اطرافیان او پس از دیدن این معجزات همچنان موسی را تکذیب نمودند و به او نسبت ساحری دادند.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۰۹؛ سوره یونس، آیه ۷۶؛ سوره طه، آیات ۵۶ و۵۷؛ سوره مومنون، آیه ۴۸؛ سوره شعراء، آیات ۳۴ و ۳۵؛ سوره قصص، آیه ۳۶؛ سوره نازعات، آیه ۲۱.</ref>  


فرعون همچنین ساحران ماهر مصر را فراخواند<ref> سوره اعراف، آیات ۱۰۹ تا ۱۱۲؛ سوره طه، آیات ۵۸ تا ۶۰.</ref> تا با موسی در روز زینت که روز عید مصریان بود<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ ق، ج۱۳، ص۱۵۹.</ref>، مقابله نمایند.<ref>سوره طه، آیه ۵۹.</ref>{{یادداشت| گزارش تفسیر روض الجنان از سحر ساحران  در برابر موسی این است: عصاها مجوّف(تو خالی) كردند و رَسَن‌ها( ریسمان‌ها) از اديم(چرم و پوست دباغی شده) بدوختند مار پيكر و اژدها پيكر، و ميانۀ آن پر از زيبق(جیوه) كردند و زير زمين مجوّف كردند و آتش برافروختند و وقت چاشتگاه آفتاب گرم شد گرماى آتش و گرماى آفتاب از زير و بالا اثر كرد حبال(ریسمان‌ها) و عصىّ(چوب دستی‌ها)از آن جيوه به جنبش در آمد،چنان مى‌نمود كه بخواهد رفتن،چنان كه حق‌تعالى گفت: يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهٰا تَسْعىٰ،اين نوع سحر است. روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۷۷. }}در روز موعود ساحران با مشاهده معجزه حضرت موسی، به خدا ایمان آوردند. اما فرعون همچنان بر عقیده خود باقی ماند و با مشاهده این صحنه ساحران را شاگردان موسی خواند که بر علیه او توطئه نموده‌اند و به شدت بر آنان غضب‌ناک شده آنها را به بریدن دست و پا و مصلوب کردنشان تهدید نمود اما ساحران دست از ایمان خود برنداشتند<ref>سوره اعراف، آیات ۱۱۳ تا ۱۲۲؛ سوره شعراء، آیات ۴۳ تا ۵۰؛ سوره طه، آیات ۷۰ تا ۷۶</ref> و به او گفتند: «ما هرگز تو را بر دلایل روشنی که به سوی ما آمده و بر آنکه ما را آفرید، ترجیح نمی‌دهیم پس هر حکمی را که می‌توانی صادر کن! تو فقط در مورد زندگی دنیا می‌توانی حکم کنی.»<ref>سوره طه، آیه ۷۲.</ref>
فرعون همچنین ساحران ماهر مصر را فراخواند<ref> سوره اعراف، آیات ۱۰۹ تا ۱۱۲؛ سوره طه، آیات ۵۸ تا ۶۰.</ref> تا با موسی در روز زینت که روز عید مصریان بود<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ ق، ج۱۳، ص۱۵۹.</ref>، مقابله نمایند.<ref>سوره طه، آیه ۵۹.</ref>{{یاد| گزارش تفسیر روض الجنان از سحر ساحران  در برابر موسی این است: عصاها مجوّف(تو خالی) كردند و رَسَن‌ها( ریسمان‌ها) از اديم(چرم و پوست دباغی شده) بدوختند مار پيكر و اژدها پيكر، و ميانۀ آن پر از زيبق(جیوه) كردند و زير زمين مجوّف كردند و آتش برافروختند و وقت چاشتگاه آفتاب گرم شد گرماى آتش و گرماى آفتاب از زير و بالا اثر كرد حبال(ریسمان‌ها) و عصىّ(چوب دستی‌ها)از آن جيوه به جنبش در آمد،چنان مى‌نمود كه بخواهد رفتن،چنان كه حق‌تعالى گفت: يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهٰا تَسْعىٰ،اين نوع سحر است. روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۷۷. }}در روز موعود ساحران با مشاهده معجزه حضرت موسی، به خدا ایمان آوردند. اما فرعون همچنان بر عقیده خود باقی ماند و با مشاهده این صحنه ساحران را شاگردان موسی خواند که بر علیه او توطئه نموده‌اند و به شدت بر آنان غضب‌ناک شده آنها را به بریدن دست و پا و مصلوب کردنشان تهدید نمود اما ساحران دست از ایمان خود برنداشتند<ref>سوره اعراف، آیات ۱۱۳ تا ۱۲۲؛ سوره شعراء، آیات ۴۳ تا ۵۰؛ سوره طه، آیات ۷۰ تا ۷۶</ref> و به او گفتند: «ما هرگز تو را بر دلایل روشنی که به سوی ما آمده و بر آنکه ما را آفرید، ترجیح نمی‌دهیم پس هر حکمی را که می‌توانی صادر کن! تو فقط در مورد زندگی دنیا می‌توانی حکم کنی.»<ref>سوره طه، آیه ۷۲.</ref>


فرعون برای کسانی که به موسی ایمان می‌آوردند بار دیگر رویه کشتن فرزندان پسر و به خدمت گرفتن زنان را از سر گرفت.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۲۷.</ref> و حتی تصمیم به قتل موسی نیز گرفت اقدامی که از آیات قران برمی‌آید که مخالفانی در دربار فرعون داشته است، چرا که در قرآن آمده است: «وَ قالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسی وَ لْیدْعُ رَبَّه؛ فرعون گفت: مرا رها کنید تا موسی را بکشم و او پروردگارش را [برای نجات خود] بخواند»<ref>سوره غافر، آیه ۲۶</ref> شخصیتی که مانع از اجرای این تصمیم شد [[مؤمن آل فرعون|مومن آل فرعون]] است که ایمان خود را تا پیش از این پنهان نگه می‌داشت و چون جان موسی را در خطر دید به دفاع از او پرداخت.<ref>سوره غافر، آیات ۲۸ و ۲۹.</ref>
فرعون برای کسانی که به موسی ایمان می‌آوردند بار دیگر رویه کشتن فرزندان پسر و به خدمت گرفتن زنان را از سر گرفت.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۲۷.</ref> و حتی تصمیم به قتل موسی نیز گرفت اقدامی که از آیات قران برمی‌آید که مخالفانی در دربار فرعون داشته است، چرا که در قرآن آمده است: «وَ قالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسی وَ لْیدْعُ رَبَّه؛ فرعون گفت: مرا رها کنید تا موسی را بکشم و او پروردگارش را [برای نجات خود] بخواند»<ref>سوره غافر، آیه ۲۶</ref> شخصیتی که مانع از اجرای این تصمیم شد [[مؤمن آل فرعون|مومن آل فرعون]] است که ایمان خود را تا پیش از این پنهان نگه می‌داشت و چون جان موسی را در خطر دید به دفاع از او پرداخت.<ref>سوره غافر، آیات ۲۸ و ۲۹.</ref>
خط ۹۹: خط ۹۹:
از آنجا که فرعون و پیروانش حاضر به قبول دعوت موسی یا تسلیم بنی‌اسرائیل به او نشدند، خداوند به موسی دستور داد که شبانه همراه با ایمان‌آورندگان از مصر خارج شود گرچه فرعونیان او را دنبال خواهند نمود و به او وعده داد که آنها در دریا غرق خواهند شد<ref>سوره دخان، آیات ۲۳ و ۲۴.</ref> موسی فرمان خدا را اجرا نمود. هنگامی که به دریا رسید به فرمان الهی با [[عصای موسی(ع)|عصا]] به آب دریا زد و آب دریا برای او و قومش شکافته شد تا از آن عبور کنند و چون قوم فرعون به دنبال آنها به میانه دریا آمدند آب آنها را فرا گرفته و غرق کرد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۳۶.</ref>  
از آنجا که فرعون و پیروانش حاضر به قبول دعوت موسی یا تسلیم بنی‌اسرائیل به او نشدند، خداوند به موسی دستور داد که شبانه همراه با ایمان‌آورندگان از مصر خارج شود گرچه فرعونیان او را دنبال خواهند نمود و به او وعده داد که آنها در دریا غرق خواهند شد<ref>سوره دخان، آیات ۲۳ و ۲۴.</ref> موسی فرمان خدا را اجرا نمود. هنگامی که به دریا رسید به فرمان الهی با [[عصای موسی(ع)|عصا]] به آب دریا زد و آب دریا برای او و قومش شکافته شد تا از آن عبور کنند و چون قوم فرعون به دنبال آنها به میانه دریا آمدند آب آنها را فرا گرفته و غرق کرد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۳۶.</ref>  


قرآن می‌گوید هنگامی که فرعون در حال غرق شدن بود به خدا اقرار نمود {{یادداشت| حَتَّىٰ إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ
قرآن می‌گوید هنگامی که فرعون در حال غرق شدن بود به خدا اقرار نمود {{یاد| حَتَّىٰ إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ
}}اما خطاب رسید که اکنون ایمان می‌آوری؟! در حالی که پیش از این عصیان می‌ورزیدی و از تبهکاران بودی پس امروز بدن تو را نجات می‌دهم تا برای آیندگانت نشانه‌ای باشی و یقیناً بسیاری از مردم از نشانه‌های ما بی‌خبرند.<ref>سوره یونس، آیات ۹۰ تا ۹۲.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] در باره علت اینگونه اظهار ایمان  از سوی فرعون  وتأکید بر ایمانی که بنی اسرا‌ئیل آورده امیدواری فرعون به نجات از غرق شدن ورهایی دانسته وبه همین جهت افزون بر ایمان به اسلام آوردن و تسلیم بودنش نیز تصریح کرده است. <ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۰، ص۱۱۷.</ref> {{یادداشت|قد وصف الله بالذي آمنت به بنو إسرائيل ليظفر بما ظفروا به بإيمانهم وهو مجاوزة البحر والأمان من الغرق، ولذلك أيضا جمع بين الإيمان والإسلام ليزيل بذلك أثر ما كان يصر عليه من المعصية وهو الشرك بالله والاستكبار على الله.}} وی هم‌چنین در تفسیر المیزان، علت پذیرفته نشدن توبه فرعون را این می‌داند که توبه در وقت خودش صورت نگرفته و در نتیجه [[ایمان|ایمانی]] که پس از فوت وقتش باشد سودمند نیست. <ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۰، ص۱۱۸.</ref> [[مرتضی مطهری|مطهری]] مفسر وفقیه شیعه در باره پذیرفته نشدن توبه فرعون می گوید: [[توبه]] یعنی انقلاب مقدس درونی، آدمی که در قعر دریا آب تمام اطرافش را گرفته و به هر طرف که نگاه می‌کند آب می‌بیند و در این حال اظهار توبه می‌کند، وجدانش منقلب نشده است، [[فطرت|فطرتش]] زنده نشده است، خودش علیه خودش قیام نکرده است، بلکه حالا که خودش را مضطر و بیچاره می‌بیند، از روی اضطرار اظهار تسلیم می‌کند. برای همین به او می‌گویند: «الْانَ وَ قَدْ عَصَیتَ قَبْلُ‏»  چرا یک ساعت پیش که آزاد بودی این حرف را نزدی؟ اگر یک ساعت پیش در حالی که آزاد بودی این حرف را می‌گفتی، معلوم بود که در درون تو انقلاب مقدس(توبه) پیدا شده است. <ref>مطهری، آزادی معنوی، ص۱۳۲.https://lms.motahari.ir/advance-search?searchText=%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85&isSameWord=true&
}}اما خطاب رسید که اکنون ایمان می‌آوری؟! در حالی که پیش از این عصیان می‌ورزیدی و از تبهکاران بودی پس امروز بدن تو را نجات می‌دهم تا برای آیندگانت نشانه‌ای باشی و یقیناً بسیاری از مردم از نشانه‌های ما بی‌خبرند.<ref>سوره یونس، آیات ۹۰ تا ۹۲.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]] در باره علت اینگونه اظهار ایمان  از سوی فرعون  وتأکید بر ایمانی که بنی اسرا‌ئیل آورده امیدواری فرعون به نجات از غرق شدن ورهایی دانسته وبه همین جهت افزون بر ایمان به اسلام آوردن و تسلیم بودنش نیز تصریح کرده است. <ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۰، ص۱۱۷.</ref> {{یاد|قد وصف الله بالذي آمنت به بنو إسرائيل ليظفر بما ظفروا به بإيمانهم وهو مجاوزة البحر والأمان من الغرق، ولذلك أيضا جمع بين الإيمان والإسلام ليزيل بذلك أثر ما كان يصر عليه من المعصية وهو الشرك بالله والاستكبار على الله.}} وی هم‌چنین در تفسیر المیزان، علت پذیرفته نشدن توبه فرعون را این می‌داند که توبه در وقت خودش صورت نگرفته و در نتیجه [[ایمان|ایمانی]] که پس از فوت وقتش باشد سودمند نیست. <ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۰، ص۱۱۸.</ref> [[مرتضی مطهری|مطهری]] مفسر وفقیه شیعه در باره پذیرفته نشدن توبه فرعون می گوید: [[توبه]] یعنی انقلاب مقدس درونی، آدمی که در قعر دریا آب تمام اطرافش را گرفته و به هر طرف که نگاه می‌کند آب می‌بیند و در این حال اظهار توبه می‌کند، وجدانش منقلب نشده است، [[فطرت|فطرتش]] زنده نشده است، خودش علیه خودش قیام نکرده است، بلکه حالا که خودش را مضطر و بیچاره می‌بیند، از روی اضطرار اظهار تسلیم می‌کند. برای همین به او می‌گویند: «الْانَ وَ قَدْ عَصَیتَ قَبْلُ‏»  چرا یک ساعت پیش که آزاد بودی این حرف را نزدی؟ اگر یک ساعت پیش در حالی که آزاد بودی این حرف را می‌گفتی، معلوم بود که در درون تو انقلاب مقدس(توبه) پیدا شده است. <ref>مطهری، آزادی معنوی، ص۱۳۲.https://lms.motahari.ir/advance-search?searchText=%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85&isSameWord=true&
</ref>
</ref>


Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش