پرش به محتوا

مکتب کلامی حله: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۰: خط ۳۰:
مکتب یا مدرسه کلامی حله از اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری، در منطقه [[حله (شهر)|حله]] (از نقاط مرکزی [[عراق]]، واقع در بین [[کوفه]] و [[بغداد]]) رواج یافت و به مدت حدود سه قرن در مباحث کلامی، کانون توجه اندیشمندان قرار گرفت.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۴.</ref>
مکتب یا مدرسه کلامی حله از اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری، در منطقه [[حله (شهر)|حله]] (از نقاط مرکزی [[عراق]]، واقع در بین [[کوفه]] و [[بغداد]]) رواج یافت و به مدت حدود سه قرن در مباحث کلامی، کانون توجه اندیشمندان قرار گرفت.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۴.</ref>
===تاریخچه===
===تاریخچه===
برخی محققان، [[سدیدالدین حمصی رازی|سدیدالدین حمصی]] را بنیان‌گذار مکتب کلامی حله دانسته‌اند.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> گفته می‌شود سدیدالدین حمصی در سال ۵۵۰ق، به حله وارد شد.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> او در مقدمه کتاب کلامی‌اش با عنوان [[المنقذ من التقلید و المرشد الی التوحید (کتاب)|المُنْقِذ من التقلید]] تصریح کرده است که در راه بازگشت از سفر [[حج]]، به اصرار برخی عالمان حله، مدتی را در این شهر اقامت گزید و به تدریس [[کلام اسلامی|علم کلام]] و مذاکره علمی پرداخت.<ref>حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۸.</ref> سدیدالدین حمصی این کتابش را در همانجا و به درخواست علمای حله تصنیف نمود.<ref>قاسمی، «سدیدالدین حمصی»، ج۲۳، ص۲۰۷.</ref> او همچنین یک دوره کلام استدلالی برای دانشمندان این مدرسه تدریس کرد.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه (از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی)، ۱۳۸۹ش، ص۸۳.</ref> با تدریس وی، رویکرد کلامی متفاوتی بر فضای مدرسه حله حاکم شد.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> از مجلس درس حمصی، [[متکلم|متکلمانی]] همچون محمد بن محمد حمدانی، علی بن سعید راوندی (فرزند [[قطب‌الدین راوندی]]) و [[ورام بن ابی فراس حلی|ورام بن ابی‌فراس حلی]] تربیت یافتند<ref>پاکتچی، «سدیدالدین حمصی»، ج۲۱، ص۳۹۲.</ref> و مبانی کلامی‌اش بر متکلمین دوره‌های بعدی مکتب کلامی حله اثر گذاشت.<ref>پاکتچی، «سدیدالدین حمصی»، ج۲۱، ص۳۹۳.</ref>
برخی محققان، [[سدیدالدین حمصی رازی|سدیدالدین حمصی]] را بنیان‌گذار مکتب کلامی حله دانسته‌اند.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> گفته می‌شود سدیدالدین حمصی در سال ۵۵۰ق، به حله وارد شد.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> او در مقدمه کتاب کلامی‌اش با عنوان [[المنقذ من التقلید و المرشد الی التوحید (کتاب)|المُنْقِذ من التقلید]] تصریح کرده است که در راه بازگشت از سفر [[حج]]، به اصرار برخی عالمان حله، مدتی را در این شهر اقامت گزید و به تدریس [[کلام اسلامی|علم کلام]] و مذاکره علمی پرداخت.<ref>حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۸.</ref> سدیدالدین حمصی این کتابش را در همانجا و به درخواست علمای حله تصنیف نمود.<ref>قاسمی، «سدیدالدین حمصی»، ص۲۰۷.</ref> او همچنین یک دوره کلام استدلالی برای دانشمندان این مدرسه تدریس کرد.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه (از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی)، ۱۳۸۹ش، ص۸۳.</ref> با تدریس وی، رویکرد کلامی متفاوتی بر فضای مدرسه حله حاکم شد.<ref>نادم، «رویکردهای کلامی و تحول‌آفرینی آن در مدرسه حله»، ص۵۸.</ref> از مجلس درس حمصی، [[متکلم|متکلمانی]] همچون محمد بن محمد حمدانی، علی بن سعید راوندی (فرزند [[قطب‌الدین راوندی]]) و [[ورام بن ابی فراس حلی|ورام بن ابی‌فراس حلی]] تربیت یافتند<ref>پاکتچی، «سدیدالدین حمصی»، ص۳۹۲.</ref> و مبانی کلامی‌اش بر متکلمین دوره‌های بعدی مکتب کلامی حله اثر گذاشت.<ref>پاکتچی، «سدیدالدین حمصی»، ص۳۹۳.</ref>


به گفته برخی محققان [[ابن‌ادریس حلی|ابن ادریس حلی]] از جمله عالمانی بوده است که برخی دیدگاه‌های وی در باب حجیت [[خبر واحد]] و [[دلیل عقلی]]، بر شکل‌گیری مکتب کلامی حله تأثیرگذار بوده است.<ref>رضوی، «نقش متکلمان امامیه در تحکیم و توسعه علم کلام در دوره ایلخانان با محوریت علامه حلی»، ص۲۲۲.</ref> ابن ادریس خبر واحد را حجت نمی‌دانست و تنها [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] و خبر واحد مقرون به قرائن قطعی را حجت می‌دانست و دلیل عقلی را به عنوان یکی از منابع فهم شریعت برمی‌شمرد.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۶.</ref> این نگاه سرسختانه به [[حدیث|روایات]] و رویکردش نسبت به دلیل عقلی، زمینه را برای رشد مباحث عقلی و کلامی در حوزه حله آماده ساخت.<ref>رضوی، «نقش متکلمان امامیه در تحکیم و توسعه علم کلام در دوره ایلخانان با محوریت علامه حلی»، ص۲۲۲.</ref>
به گفته برخی محققان [[ابن‌ادریس حلی|ابن ادریس حلی]] از جمله عالمانی بوده است که برخی دیدگاه‌های وی در باب حجیت [[خبر واحد]] و [[دلیل عقلی]]، بر شکل‌گیری مکتب کلامی حله تأثیرگذار بوده است.<ref>رضوی، «نقش متکلمان امامیه در تحکیم و توسعه علم کلام در دوره ایلخانان با محوریت علامه حلی»، ص۲۲۲.</ref> ابن ادریس خبر واحد را حجت نمی‌دانست و تنها [[حدیث متواتر|خبر متواتر]] و خبر واحد مقرون به قرائن قطعی را حجت می‌دانست و دلیل عقلی را به عنوان یکی از منابع فهم شریعت برمی‌شمرد.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۶.</ref> این نگاه سرسختانه به [[حدیث|روایات]] و رویکردش نسبت به دلیل عقلی، زمینه را برای رشد مباحث عقلی و کلامی در حوزه حله آماده ساخت.<ref>رضوی، «نقش متکلمان امامیه در تحکیم و توسعه علم کلام در دوره ایلخانان با محوریت علامه حلی»، ص۲۲۲.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۸۶۰

ویرایش