Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۸۶۰
ویرایش
مکتب کلامی حله: تفاوت میان نسخه‌ها
←مراحل و دوره‌ها
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==مراحل و دوره‌ها== | ==مراحل و دوره‌ها== | ||
برخی محققان، برای مکتب کلامی حله، سه دوره در نظر گرفته‌اند: | برخی محققان، برای مکتب کلامی حله، سه دوره در نظر گرفته‌اند: | ||
*'''مرحله آغازین:''' که با سدیدالدین حمصی و ابن ادریس حلی آغاز شد و به دنبال آن با تدریس سدیدالدین حمصی، تقویت یافت.<ref>جبرئیلی، «مدرسه حله»، ص۲۴.</ref> گفته می‌شود مکتب کلامی حله در این دوره، متأثر از [[مکتب کلامی ری|مکتب ری]] و عقل‌گرایی [[مکتب کلامی بغداد|مکتب بغداد]]، به ویژه [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]] بوده است.<ref>کاشفی، کلام شیعه؛ ماهیت، مختصات و منابع، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۷؛ پاکتچی، | *'''مرحله آغازین:''' که با سدیدالدین حمصی و ابن ادریس حلی آغاز شد و به دنبال آن با تدریس سدیدالدین حمصی، تقویت یافت.<ref>جبرئیلی، «مدرسه حله»، ص۲۴.</ref> گفته می‌شود مکتب کلامی حله در این دوره، متأثر از [[مکتب کلامی ری|مکتب ری]] و عقل‌گرایی [[مکتب کلامی بغداد|مکتب بغداد]]، به ویژه [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]] بوده است.<ref>کاشفی، کلام شیعه؛ ماهیت، مختصات و منابع، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۷؛ پاکتچی، «سدیدالدین حمصی»، ج۲۱، ص۳۹۳.</ref> | ||
*'''دوران اوج و کمال:''' این دوره با ورود [[خواجه نصیرالدین طوسی]] به حوزه حله آغاز شد.<ref>جبرئیلی، «مدرسه حله»، ص۲۴.</ref> گفته می‌شود خواجه نصیر در سال ۶۵۶ق، به حله رفت و در آنجا کرسی تدریس علم کلام بر پا نمود.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه (از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی)، ۱۳۸۹ش، ص۸۱-۸۲؛ عودی، «حله»، ج۲۱، ص۳۱۱.</ref> [[علامه حلی]] و [[ابن‌میثم بحرانی]]، از متکلمان شیعه که نقش بسزایی در تکامل کلام شیعه، به‌ویژه مکتب کلامی حله داشته‌اند، از شاگردان خواجه نصیر در علم کلام بودند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۳۰۲؛ شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۵۷۱.</ref> | *'''دوران اوج و کمال:''' این دوره با ورود [[خواجه نصیرالدین طوسی]] به حوزه حله آغاز شد.<ref>جبرئیلی، «مدرسه حله»، ص۲۴.</ref> گفته می‌شود خواجه نصیر در سال ۶۵۶ق، به حله رفت و در آنجا کرسی تدریس علم کلام بر پا نمود.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه (از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی)، ۱۳۸۹ش، ص۸۱-۸۲؛ عودی، «حله»، ج۲۱، ص۳۱۱.</ref> [[علامه حلی]] و [[ابن‌میثم بحرانی]]، از متکلمان شیعه که نقش بسزایی در تکامل کلام شیعه، به‌ویژه مکتب کلامی حله داشته‌اند، از شاگردان خواجه نصیر در علم کلام بودند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۳۰۲؛ شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۵۷۱.</ref> | ||
*'''دوران افول:''' بنا به نقل مورخان، شهر حله با ورود سپاهیان [[تیمور گورکانی|تیمور]] در سال ۷۹۵ ق، ناامن شد<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref> و تا اوایل سده نهم هجری محل درگیری خاندان تیمور و جلایریان{{یادداشت|سلسله‌ای از امیران قدرتمند اواخر دوره ایلخانان که از سال ۷۴۰ تا ۸۳۶ق، بر عراق و آذربایجان حکومت می‌کردند. (حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۲؛ کرمی‌پور، «جلایریان»، ج۱۸، ص۳۳۲.)}} و پس از آن در سده نهم محل تاخت و تاز [[قراقویونلوها]] و [[آق‌قویونلوها]] قرارگرفت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۲۳-۱۳۷.</ref> این تحولات سیاسی و ناامنی حاصل از آن، سبب شد بسیاری از عالمانی که در حله به سر می‌بردند، به شهرهای دیگر مهاجرت کنند و بر اثر آن حرکت‌های علمی در حوزه حله، به‌ویژه مدرسه کلامی رو به افول نهاد.<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref> | *'''دوران افول:''' بنا به نقل مورخان، شهر حله با ورود سپاهیان [[تیمور گورکانی|تیمور]] در سال ۷۹۵ ق، ناامن شد<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref> و تا اوایل سده نهم هجری محل درگیری خاندان تیمور و جلایریان{{یادداشت|سلسله‌ای از امیران قدرتمند اواخر دوره ایلخانان که از سال ۷۴۰ تا ۸۳۶ق، بر عراق و آذربایجان حکومت می‌کردند. (حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۲؛ کرمی‌پور، «جلایریان»، ج۱۸، ص۳۳۲.)}} و پس از آن در سده نهم محل تاخت و تاز [[قراقویونلوها]] و [[آق‌قویونلوها]] قرارگرفت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۲۳-۱۳۷.</ref> این تحولات سیاسی و ناامنی حاصل از آن، سبب شد بسیاری از عالمانی که در حله به سر می‌بردند، به شهرهای دیگر مهاجرت کنند و بر اثر آن حرکت‌های علمی در حوزه حله، به‌ویژه مدرسه کلامی رو به افول نهاد.<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref> | ||