پرش به محتوا

عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱۳: خط ۱۳:
| محل زندگی = [[سامرا]] • [[بغداد]]
| محل زندگی = [[سامرا]] • [[بغداد]]
| تاریخ وفات/شهادت = قبل از ۲۶۷ق
| تاریخ وفات/شهادت = قبل از ۲۶۷ق
| شهر وفات/شهادت =بغداد
| شهر وفات/شهادت =[[بغداد]]
| نحوه وفات/شهادت =
| نحوه وفات/شهادت =
| مدت نیابت = پنج سال
| مدت نیابت = پنج سال
| مدفن = بغداد
| مدفن = بغداد
| از یاران = [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]]، [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]]، [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]]، [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی]]
| از یاران = [[امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]]، [[امام عسکری(ع)]]، [[امام مهدی(عج)]]
| فعالیت‌های اجتماعی =اولین نایب از [[نواب اربعه]]
| فعالیت‌های اجتماعی =اولین نایب از [[نواب اربعه]]
| مشایخ =
| مشایخ =
خط ۲۳: خط ۲۳:
| آثار =
| آثار =
}}
}}
'''عُثمان بن سعید عَمْری''' (متوفای قبل از [[سال ۲۶۷ هجری قمری|۲۶۷ق]]) اولین [[نایب خاص]] از [[نواب اربعه]] امام زمان(ع) مشهور به اَبوعَمرو، در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. وی از اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]]، [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] و [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] دانسته شده، اما درباره اینکه از یاران [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]]  بوده، تردیدهایی وجود دارد. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی(ع) ([[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ق]])، تا پایان عمرش (حدود ۶ یا ۷ سال) نائب خاص امام بود‌ و پس از او، پسرش [[محمد بن عثمان]] عهده‌دار نیابت شد. عثمان در زمان نیابت به [[بغداد]] رفت و دوران وکالت خود را در آن‌جا گذراند. او در بغداد و سایر شهرهای [[عراق]] وکلایی داشته که وجوهات را از مردم اخذ کرده و سپس برای او می‌فرستادند. حضرت مهدی به هنگام وفات او، نامه تسلیتی برای فرزندش فرستاد. در [[جامع حدیثی|متون روایی]]، از عثمان بن سعید با القاب متعددی همچون زَیّات و عَمْری یاد شده است.
'''عُثمان بن سعید عَمْری''' (متوفای قبل از [[سال ۲۶۷ هجری قمری|۲۶۷ق]]) اولین [[نایب خاص]] از [[نواب اربعه]] امام زمان(عج) مشهور به اَبوعَمرو، در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. وی از اصحاب [[امام هادی(ع)]]، [[امام عسکری(ع)]] و [[امام مهدی(عج)]] دانسته شده، اما درباره اینکه از یاران [[امام جواد(ع)]]  بوده، تردیدهایی وجود دارد. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی(عج) ([[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ق]])، تا پایان عمرش (حدود ۶ یا ۷ سال) نائب خاص امام بود‌ و پس از او، پسرش [[محمد بن عثمان]] عهده‌دار نیابت شد. عثمان در زمان نیابت به [[بغداد]] رفت و دوران وکالت خود را در آن‌جا گذراند. او در بغداد و سایر شهرهای [[عراق]] وکلایی داشته که وجوهات را از مردم اخذ کرده و سپس برای او می‌فرستادند. حضرت مهدی به هنگام وفات او، نامه تسلیتی برای فرزندش فرستاد. در [[جامع حدیثی|متون روایی]]، از عثمان بن سعید با القاب متعددی همچون زَیّات و عَمْری یاد شده است.


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما گفته شده که از ۱۱ سالگی، خادم امام هادی(ع) بوده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> وی وکیل [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] و امام زمان(ع)‌، و همواره مورد اعتماد آنان بود. عثمان بن سعید ابتدا در [[سامرا]] زندگی می‌کرد و بعد از رحلت امام یازدهم، به بغداد رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آن‌جا منطقه [[کرخ]] را که محل سکونت شیعیان بود، مرکز رهبری [[امامیه]] قرار داد.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۹.</ref>
درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما گفته شده که از ۱۱ سالگی، خادم امام هادی(ع) بوده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> وی وکیل [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] و امام زمان(عج)‌، و همواره مورد اعتماد آنان بود. عثمان بن سعید ابتدا در [[سامرا]] زندگی می‌کرد و بعد از رحلت امام یازدهم، به بغداد رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آن‌جا منطقه [[کرخ]] را که محل سکونت شیعیان بود، مرکز رهبری [[امامیه]] قرار داد.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۹.</ref>
=== اسامی و القاب===
=== اسامی و القاب===
نام عثمان در منابع رجالی، «عثمان بن سعید» آمده، اما در [[رجال کشی]] با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده که شاید اسم مستعار وى در ديدارهاى پنهانى با ساير وكلا باشد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده، اما در کتاب [[بحارالانوار]] و [[سفینة البحار]]، ابومحمد نیز گفته شده، چون پسری به نام محمد داشت.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>
نام عثمان در منابع رجالی، «عثمان بن سعید» آمده، اما در [[رجال کشی]] با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده که شاید اسم مستعار وى در ديدارهاى پنهانى با ساير وكلا باشد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده، اما در کتاب [[بحارالانوار]] و [[سفینة البحار]]، ابومحمد نیز گفته شده، چون پسری به نام محمد داشت.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>
خط ۴۶: خط ۴۶:
==وکالت امامان==
==وکالت امامان==
{{اصلی|سازمان وکالت}}
{{اصلی|سازمان وکالت}}
بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید، وکیل سه امام معصوم ([[امام هادی]]، [[امام عسکری]] و [[امام زمان]]) بوده است. اما [[ابن شهرآشوب]] او را باب [[امام جواد]] (ع) نیز دانسته است.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با تکیه بر سن عثمان، غیرقابل قبول دانسته‌اند که از اصحاب امام جواد بوده باشد و این نظر را از اشتباه‌های بزرگان رجال عنوان کرده‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref>
بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید، وکیل سه امام معصوم ([[امام هادی(ع)]]، [[امام عسکری(ع)]] و [[امام زمان(عج)]]) بوده است. اما [[ابن شهرآشوب]] او را باب [[امام جواد(ع)]] نیز دانسته است.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با تکیه بر سن عثمان، غیرقابل قبول دانسته‌اند که از اصحاب امام جواد بوده باشد و این نظر را از اشتباه‌های بزرگان رجال عنوان کرده‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref>
===وکالت امام هادی===
===وکالت امام هادی===
عثمان بن سعید در شمار اصحاب امام هادی بوده و به وکالت او از سوی امام هم تصریح شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> در روایتی که [[احمد بن اسحاق قمی]] از امام هادی نقل کرده، عثمان بن سعید مردی موثق و امین معرفی شده که آنچه به امام نسبت می‌دهد و به مردم می‌رساند، همگی از جانب [[امام هادی]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۳۴۴.</ref>
عثمان بن سعید در شمار اصحاب امام هادی بوده و به وکالت او از سوی امام هم تصریح شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> در روایتی که [[احمد بن اسحاق قمی]] از امام هادی نقل کرده، عثمان بن سعید مردی موثق و امین معرفی شده که آنچه به امام نسبت می‌دهد و به مردم می‌رساند، همگی از جانب [[امام هادی(ع)]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۳۴۴.</ref>
===وکالت امام عسکری===
===وکالت امام عسکری===
عثمان، علاوه بر امام هادی، از اعتماد [[امام حسن عسکری(ع)]] هم برخوردار بود.<ref>طوسی،الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱-۲۲۹.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[رجال الطوسی|رجال]] خود، عثمان بن سعید را وکیل امام عسکری معرفی کرده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۱.</ref> در روایات مختلفی نقل شده که امام عسکری عثمان را خطاب قرار داده و وکیل خود دانسته، و در جای دیگر، اطرافیان را شاهد می‌گیرد که عثمان بن سعید وکیل من است. امام او را به عنوان رئیس وکلا معرفی کرد؛ به این معنا که تمام وجوهاتی که شیعیان، توسط وکلا می‌فرستادند، به عثمان می‌رسید و او آن‌ها را به امام می‌رساند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۳۲۳.</ref>
عثمان، علاوه بر امام هادی، از اعتماد [[امام حسن عسکری(ع)]] هم برخوردار بود.<ref>طوسی،الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱-۲۲۹.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[رجال الطوسی|رجال]] خود، عثمان بن سعید را وکیل امام عسکری معرفی کرده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۱.</ref> در روایات مختلفی نقل شده که امام عسکری عثمان را خطاب قرار داده و وکیل خود دانسته، و در جای دیگر، اطرافیان را شاهد می‌گیرد که عثمان بن سعید وکیل من است. امام او را به عنوان رئیس وکلا معرفی کرد؛ به این معنا که تمام وجوهاتی که شیعیان، توسط وکلا می‌فرستادند، به عثمان می‌رسید و او آن‌ها را به امام می‌رساند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۳۲۳.</ref>
خط ۶۲: خط ۶۲:


عثمان در مدت نیابت، رهبری وکلای نواحی مختلف را بر عهده داشت و امانات، [[وجوهات]] و هدایای مردم را می‌گرفت و برای امام می‌فرستاد. او همچنین نامه‌های شیعیان به امام، دست‌نوشته‌ها و [[توقیعات حضرت مهدی]] در پاسخ به شیعیان را به صاحبان اصلی می‌رساند.<ref>ره‌توشه عتبات عالیات، ص۳۶۴.</ref>
عثمان در مدت نیابت، رهبری وکلای نواحی مختلف را بر عهده داشت و امانات، [[وجوهات]] و هدایای مردم را می‌گرفت و برای امام می‌فرستاد. او همچنین نامه‌های شیعیان به امام، دست‌نوشته‌ها و [[توقیعات حضرت مهدی]] در پاسخ به شیعیان را به صاحبان اصلی می‌رساند.<ref>ره‌توشه عتبات عالیات، ص۳۶۴.</ref>
وقتی [[جعفر کذاب|جعفر]] برادر امام عسکری(ع) ادعای نیابت کرد، احمد بن اسحاق از اصحاب امام حسن عسکری برای اطلاع از درستی یا نادرستی ادعای جعفر، نامه‌ای نوشت و به وسیله عثمان بن سعید برای حضرت مهدی فرستاد. امام در پاسخ نامه، [[امامت]] جعفر را رد کرد و او را مفسد و ترک‌کننده [[نماز]] خواند.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۶۸.</ref>
وقتی [[جعفر کذاب|جعفر]] برادر امام عسکری(ع) ادعای نیابت کرد، احمد بن اسحاق از اصحاب امام حسن عسکری(ع) برای اطلاع از درستی یا نادرستی ادعای جعفر، نامه‌ای نوشت و به وسیله عثمان بن سعید برای حضرت مهدی فرستاد. امام در پاسخ نامه، [[امامت]] جعفر را رد کرد و او را مفسد و ترک‌کننده [[نماز]] خواند.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۶۸.</ref>


=== نامه تسلیت امام===
=== نامه تسلیت امام===
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۴۴

ویرایش