عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عُثمان بن سعید عَمْری''' (متوفای [[سال ۲۶۵ هجری قمری|۲۶۵ق]]) مشهور به اَبوعَمرو، اولین [[نایب خاص]] از [[نواب اربعه]] امام زمان(ع) در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. وی از اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]]، [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] و [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] دانسته شده، اما درباره اینکه از یاران [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]]  بوده، تردیدهایی وجود دارد. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی(ع)، پنج سال ([[سال ۲۶۰ هجری قمری|۲۶۰]]-۲۶۵ق) نائب خاص امام بود‌ و پس از او پسرش [[محمد بن عثمان]] عهده‌دار نیابت شد. عثمان در زمان نیابت به [[بغداد]] رفت و دوران وکالت خود را در آنجا گذراند. او در بغداد و سایر شهرهای [[عراق]] وکلایی داشته که وجوهات را از مردم اخذ کرده و سپس برای او می‌فرستادند. حضرت مهدی به هنگام وفات او، نامه تسلیتی برای فرزندش فرستاد. در متون روایی، از عثمان بن سعید با القاب متعددی همچون زیات و عمری یاد شده است.

درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما گفته شده که از ۱۱ سالگی، خادم امام جواد (ع) بوده و بعدها پیشکار وی شده و از اعتماد کامل امام نهم برخوردار بوده است.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۲.</ref>

وی وکیل امام هادی و امام حسن عسکری و امام زمان(ع)‌، و همواره مورد اعتماد آنان بود. عثمان بن سعید ابتدا در [[سامرا]] زندگی می‌کرد و بعد از رحلت امام یازدهم، به بغداد رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آنجا منطقه [[کرخ]] را که محل سکونت شیعیان بود مرکز رهبری [[امامیه]] قرار داد.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۹.</ref>

لقب عثمان را «سمّان» و «زَیّات» گفته‌اند زیرا او به خرید و فروش روغن و زیتون می‌پرداخت و این تجارت، پوششی برای کار اصلی‌اش بود؛ چرا که وی مسئولیت‌های وکالت و نیابت از جانب امام را مخفی می‌کرد تا از گزند حکومت محفوظ بماند. عثمان، اموال و نامه‌های شیعیان را در ظرف‌های روغن می‌گذاشت و نزد امام می‌برد تا کسی از وجود و محتوای آن باخبر نشود.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>

 

او را به دلیل انتساب به [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]]، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند؛ چون ساکن محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>

بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید، وکیل سه امام معصوم ([[امام هادی]]، [[امام عسکری]] و [[امام زمان]]) بوده است. با این حال برخی از متون دیگر او را در ۱۱ سالگی خدمتگزار امام جواد هم دانسته‌اند که از اعتماد امام برخوردار بوده و برخی مأموریت‌های مهم به او سپرده می‌شد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با تکیه بر سن عثمان، غیرقابل قبول دانسته‌اند که از اصحاب امام جواد بوده باشد و این نظر را از اشتباه‌های بزرگان رجال عنوان کرده‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref>

عثمان در مدت نیابت، رهبری وکلای نواحی مختلف را بر عهده گرفت و امانات، [[وجوهات]] و هدایای مردم را می‌گرفت و برای امام می‌فرستاد. او همچنین دست‌نوشته‌ها و [[توقیعات حضرت مهدی]](ع) در پاسخ به شیعیان را به صاحبان اصلی می‌رساند.<ref>ره توشه عتبات عالیات، ص۳۶۴.</ref>