حوقله: تفاوت میان نسخه‌ها

[[علی (ع)]]، درباره معنای اين عبارت، گفته‌اند: ما چیزی از خود نداریم، جز قدرت و [[اختیار|اختیاری]] که خدا به ما ارزانی داشته (قدرت و اختيار ما ذاتی نيست)؛ پس چون قدرت به ما دهد، مکلف می‌شويم و اگر قدرت را از ما بگيرد [[تکليف]] را برمیدارد.<ref>نهج‌البلاغة، حکمت 404</ref>

احاديث ديگر، اين ذکر را اين‌گونه معنا کرده‌اند؛  ما هيچ نيرویی برای ترک [[معصيت]] یا انجام [[طاعت]]، جز با کمک خدا نداريم<ref>رک. به ابن‌بابويه، 1361ش، ص 21</ref>بنابراين، هرکس اين عبارت را بگويد کار خود را به خدا سپرده است.<ref>همو، 1362ش، ج 1، ص 299</ref>

احاديث بسياری در فضيلت اين ذکر نقل شده است و [[مسلمان|مسلمانان]] به بسيار گفتن آن توصيه شده‌اند.<ref>رک. برقی، ج 1، ص 9، 11؛ متقی، ج 1، ص 453ـ459</ref>

اين ذکر از مصاديق [[باقیات صالحات|باقيات صالحات]] دانسته شده است<ref> سيوطی، الدرّالمنثور، ج 5، ص 348ـ351</ref> بنابر حديثی از [[محمد(ص)|پيامبر اکرم (ص)]] اين جمله گنجی از گنجهای بهشت است<ref>ابن‌حنبل، ج 2، ص 333؛ بخاری، ج 5، ص 75</ref>و نيز از ذکرهایی است که [[موسی کلیم الله|موسای نبی]]، هنگام شکافته شدن دريا بر زبان جاری کرد.<ref>سيوطی، الدرّالمنثور، ج 6، ص270</ref> همچنين [[امام حسین(ع)|امام حسين (ع)]] در روز [[عاشورا]] پيوسته اين ذکر را بر لب داشت.<ref>رک. ابن‌شهرآشوب، ج 3، ص 258؛ ابن‌طاووس، ص70</ref>

در [[روایات]] به گفتن حوقله، پس از دعا و نمازهای [[نماز ظهر|ظهر]] و [[نماز مغرب|مغرب]]،<ref>همان، ج 2، ص 521، 528؛ ابن‏بابويه، 1368ش، ص 9</ref> هنگام خروج از منزل (کلينی، ج 2، ص 542) و پس از گفتن يا شنيدن حَی عَلی الصَّلوةِ، حَی عَلی الْفَلاحِ و حَی عَلی خَيرِ الْعَمَل در [[اذان]] سفارش شده‏است.<ref>ابن‏حنبل، ج 4، ص 91ـ92؛ بخاری، ج 1، ص 152؛ طوسی، ج 1، ص 97</ref>

واژه حوقله در فارسی نيز به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه، رک. وقار شيرازی، ص 137</ref> در نظم و نثر فارسی، تعابير لاحول گويان و لاحول کنان و گفتن لاحول ولا قوّةالّا باللّه، برای راندن [[شیطان|شيطان]]، اظهار تعجب، اعتراض و نشان دادن ناخرسندی کاربرد دارد.<ref>برای نمونه، رک. منوچهری، ص 196، 203؛ مولوی، ج 1، دفتر2، ص 258ـ261، بيت 206ـ250؛ سعدی، ص 154، بيت 2910، ص 157، بيت 2975؛ دهخدا، ذيل همين تعابير)</ref>

جلال‌الدين سيوطی در کتاب شرح الحوقلة و الحيعلة به توضيح درباره اين ذکر و فضيلت آن پرداخته است.<ref>رک. به حاجی‌خليفه، ج 2، ستون1040</ref>

== منابع ==