پرش به محتوا

حسینیه ارشاد: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۴۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۴
جز
خط ۸۷: خط ۸۷:
===نظارت بر فعالیت‌های حسینیه===
===نظارت بر فعالیت‌های حسینیه===


سران [[حکومت پهلوی]] نیز حسینیه ارشاد را از همان آغاز زیرنظر داشتند. ابتدا برفعالیت‌های گردانندگان حسینیه صرفاً نظارت می‌کردند، اما به تدریج و در پی توسعه و تعمیق فعالیت‌ها و حضور اشخاص معارض و سیاسی در این مرکز، حساسیت مقامات امنیتی برانگیخته شد؛ با وجود این، باتوجه به امکان نفوذ و سیطره جریان چپ در کشور، که خطری بالقوه برای آن حکومت بود، آن را به نفع خود ارزیابی کرد. در این میان، سخنرانی‌های ستیزه جویانه شریعتی که به تدریج رنگ و بوی انقلابی می‌یافت و نیز تأثیر بیان و قلم او در جذب جوانان به سوی فعالیت‌های سیاسی و مبارزه، به منزله هشداری برای حکومت بود.<ref> در مورد ابعاد سیاسی سخنرانیهای حسینیه ارشاد و نقش سخنرانان آن در ایجاد انگیزه‌های مبارزاتی رجوع کنید به غفاری، ص۹۷؛ نراقی، ص۱۳۲ـ۱۳۳؛ عمید زنجانی، ص۲۲۹؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۵، ص۴۲ـ۴۵، ش ۵۰۴، ص۳۳۸ـ۳۳۹؛ فوکو، ص۴۰ـ۴۱.</ref>
حسینیه ارشاد از چند جهت مورد توجه [[حکومت پهلوی]] قرار گرفت.
*حضور اشخاص معارض و سیاسی در این مرکز
*سخنرانی‌های ستیزه جویانه شریعتی که به تدریج رنگ و بوی انقلابی می‌یافت و نیز تأثیر بیان و قلم او در جذب جوانان به سوی فعالیت‌های سیاسی و مبارزه<ref> در مورد ابعاد سیاسی سخنرانیهای حسینیه ارشاد و نقش سخنرانان آن در ایجاد انگیزه‌های مبارزاتی رجوع کنید به غفاری، ص۹۷؛ نراقی، ص۱۳۲ـ۱۳۳؛ عمید زنجانی، ص۲۲۹؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۵، ص۴۲ـ۴۵، ش ۵۰۴، ص۳۳۸ـ۳۳۹؛ فوکو، ص۴۰ـ۴۱.</ref>
*مخالفت علما و روحانیان با حسینیه ارشاد پس از گسترش فعالیت‌های شریعتی<ref> محمدمهدی جعفری، فعال سیاسی و از همراهان علی شریعتی، مصاحبه مورخ ۲۵ مهر ۱۳۸۷؛ برای نمونه‌ای از نقدها رجوع کنید به نشریه درسهایی از مکتب اسلام، سال ۱۳، بهمن ۱۳۵۰، ش ۱، ص۷۶ـ۷۸؛ برای آگاهی از برخی دلایل مخالفت با شریعتی و به تبع آن حسینیه ارشاد رجوع کنید به انصاری، ص۱۰۰؛ رهنما، ص۲۶۶ـ۲۷۶؛ شریعتی، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۵؛ اسلامی، ص۶۱ـ۶۵، ۷۰ـ۷۴.</ref> و واکنش‌های تند شریعتی در نقد مجموعه روحانیت<ref> رجوع کنید به اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۵۲، ج۵، ص۱۴۴ـ۱۴۵؛ حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص۲۹۹، ۳۱۵، ۳۲۰؛ شریعتی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۱۲۰ـ۱۲۱</ref>
حکومت پهلوی از مقابله روحانیت با جریان فکری حسینیه ارشاد خرسند بود و از آن بهره برداری کرد.<ref> رجوع کنید به مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۵، ص۸۳، ۱۲۱، ش ۵۰۵، ص۱۵۷</ref>


مخالفت علما و روحانیان با حسینیه ارشاد نیز، پس از گسترش فعالیت‌های شریعتی، افزایش یافت. این مخالفت، که عمدتاً ناظر بر جهت گیری‌ها و محتوای دینی مطالب شریعتی بود، در سطوح گوناگون، از مجتهدان و مراجع تقلید، مدرّسان و نویسندگان حوزه علمیه قم و وعاظ، و از شکل تحریم تا نقد محتوایی و علمی بروز و ظهور داشت. <ref> محمدمهدی جعفری، فعال سیاسی و از همراهان علی شریعتی، مصاحبه مورخ ۲۵ مهر ۱۳۸۷؛ برای نمونه‌ای از نقدها رجوع کنید به نشریه درسهایی از مکتب اسلام، سال ۱۳، بهمن ۱۳۵۰، ش ۱، ص۷۶ـ۷۸؛ برای آگاهی از برخی دلایل مخالفت با شریعتی و به تبع آن حسینیه ارشاد رجوع کنید به انصاری، ص۱۰۰؛ رهنما، ص۲۶۶ـ۲۷۶؛ شریعتی، ۱۳۴۷ش، ص۲۳۵؛ اسلامی، ص۶۱ـ۶۵، ۷۰ـ۷۴.</ref>
علاوه بر مجموعه روحانیت، مصدقی‌ها و روشنفکران غیرمذهبی نیز از منتقدان حسینیه ارشاد و شخص شریعتی بودند.<ref> رجوع کنید به شریعت رضوی، ج۲، ص۳۴۷ـ۳۵۲؛ سامی، ص۱۰؛ اکبری، ص۹ـ۱۰.</ref>
 
شدت یافتن لحن شریعتی در نقد مجموعه روحانیت و نیز انتشار گسترده نوشته‌هایش در این باره، موجب شد شماری از علما، درباره حسینیه ارشاد و به ویژه مطالب سخنرانی‌های شریعتی، به متدینان هشدار دهند.<ref> رجوع کنید به اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۳۵۲، ج۵، ص۱۴۴ـ۱۴۵؛ حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، ص۲۹۹، ۳۱۵، ۳۲۰؛ شریعتی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۱۲۰ـ۱۲۱</ref> گویا حکومت پهلوی از مقابله روحانیت با جریان فکری حسینیه ارشاد خرسند بود و از آن بهره برداری کرد.<ref> رجوع کنید به مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، «‌حسینیه ارشاد »، ش ۳۵۵، ص۸۳، ۱۲۱، ش ۵۰۵، ص۱۵۷</ref> گفتنی است که مصدقی‌ها و روشنفکران غیرمذهبی نیز از منتقدان حسینیه ارشاد و شخص شریعتی بودند.<ref> رجوع کنید به شریعت رضوی، ج۲، ص۳۴۷ـ۳۵۲؛ سامی، ص۱۰؛ اکبری، ص۹ـ۱۰.</ref>


===تعطیلی حسینیه===
===تعطیلی حسینیه===
خط ۱۰۷: خط ۱۰۹:


با وجود تعطیل برنامه‌های رسمی حسینیه، توسعه و تکمیل بنای آن ادامه یافت و با استفاده از امکانات و فضای آن، اقدامات محدودی صورت گرفت از جمله: تهیه سرودهای انقلابی توسط [[حمید شاهنگیان]] و [[حسین صبحدل]]، و چاپ و تکثیر مخفیانه جزوات و کتابهای [[علی شریعتی]].<ref> میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷.</ref>
با وجود تعطیل برنامه‌های رسمی حسینیه، توسعه و تکمیل بنای آن ادامه یافت و با استفاده از امکانات و فضای آن، اقدامات محدودی صورت گرفت از جمله: تهیه سرودهای انقلابی توسط [[حمید شاهنگیان]] و [[حسین صبحدل]]، و چاپ و تکثیر مخفیانه جزوات و کتابهای [[علی شریعتی]].<ref> میناچی مقدّم، مصاحبه مورخ ۱۲ آبان ۱۳۸۷.</ref>


==حسینیه پس از پیروزی انقلاب==
==حسینیه پس از پیروزی انقلاب==
۱۳۶

ویرایش