پرش به محتوا

علم امام: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۳
جز
خط ۴۴: خط ۴۴:


== عمومیت علم امام ==
== عمومیت علم امام ==
یکی از گرایش‌های در علم امام نظریه نامحدود بودن علم ایشان است. [[شیخ مفید]] این نظریه را به [[خاندان نوبختی|نوبختیان]] نسبت داده است.<ref>مفید، اوائل المقالات، ص۷۷</ref> قزوینی برغانی بر آن است که علمای امامیه بر عمومیت علم امام اجماع دارند.<ref>قزوینی البرغانی، کیفیة علم الامام، ص۱۵۸-۱۶۰.</ref>ولی پژوهش‌گر دیگری معتقد است نظریه عمومیت علم امام از سده دوازدهم به بعد رایج شده و عالمان امامیه تا پیش از آن علم امام را محدود می‌دانسته‌اند.<ref>رهبری، بازاندیشی در علم امام، ۱۳۹۴ش، ص۳۴.</ref> نویسنده دیگری نیز با گردآوری آراء یازده نفر از متکلمان شیعه از [[مکتب کلامی بغداد|مکتب‌های بغداد]] و [[مکتب کلامی ری|ری]] و [[مکتب کلامی حله|حله]] بر این باور است که تا زمان [[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]] (درگذشته ۸۲۶ق) یعنی قرن نهم در متکلمان امامیه اثری از این اندیشه که امام همه چیز را می‌داند وجود ندارد.<ref>فاریاب، «بررسی دیدگاه متکلمان امامیه دربارۀ گسترۀ علم امام با تکیه بر روایات»، ص۳۷.</ref>[[محمدمهدی نراقی| مولی مهدی نراقی]]، [[عبدالحسین لاری]]، [[محمدحسین طباطبایی]] و [[جوادی آملی]] را جزو این گروه از عالمان دانسته‌اند.<ref>قلی‌زاده و فاریاب، «بازخوانی قلمرو علم امام در آیینه روایات»، ص۳۸.</ref>
یکی از گرایش‌های در علم امام نظریه نامحدود بودن علم ایشان است. [[شیخ مفید]] این نظریه را به [[خاندان نوبختی|نوبختیان]] نسبت داده است.<ref>مفید، اوائل المقالات، ص۶۷</ref> قزوینی برغانی بر آن است که علمای امامیه بر عمومیت علم امام اجماع دارند.<ref>قزوینی البرغانی، کیفیة علم الامام، ص۱۵۸-۱۶۰.</ref>ولی پژوهش‌گر دیگری معتقد است نظریه عمومیت علم امام از سده دوازدهم به بعد رایج شده و عالمان امامیه تا پیش از آن علم امام را محدود می‌دانسته‌اند.<ref>رهبری، بازاندیشی در علم امام، ۱۳۹۴ش، ص۳۴.</ref> نویسنده دیگری نیز با گردآوری آراء یازده نفر از متکلمان شیعه از [[مکتب کلامی بغداد|مکتب‌های بغداد]] و [[مکتب کلامی ری|ری]] و [[مکتب کلامی حله|حله]] بر این باور است که تا زمان [[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]] (درگذشته ۸۲۶ق) یعنی قرن نهم در متکلمان امامیه اثری از این اندیشه که امام همه چیز را می‌داند وجود ندارد.<ref>فاریاب، «بررسی دیدگاه متکلمان امامیه دربارۀ گسترۀ علم امام با تکیه بر روایات»، ص۳۷.</ref>[[محمدمهدی نراقی| مولی مهدی نراقی]]، [[عبدالحسین لاری]]، [[محمدحسین طباطبایی]] و [[جوادی آملی]] را جزو این گروه از عالمان دانسته‌اند.<ref>قلی‌زاده و فاریاب، «بازخوانی قلمرو علم امام در آیینه روایات»، ص۳۸.</ref>


به گفته عبدالحسین لاری منظور از عمومیت علم امام آن است که علم امام شامل هر چیزی است تا کنون بوده و هر چه تا قیامت واقع خواهد شد.<ref>النجفی اللاری، معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی، ص۲۱.</ref> این علم با تعبیر «علمُ ما کانَ و ما یکونُ الی یومِ القیامة» و عباراتی مشابه آن دست‌کم در  ۲۴ حدیث به کار رفته است.<ref>فرضی‌پوریان و قدردان، «بررسی گستره علم امام از منظر احادیث»، ص۵۱.</ref> با گذر از علومی که مختص ذات خداوند هستند، علوم دیگری وجود دارد که خداوند آن‌ها را به پیامبران و فرشتگان خود آموخته است. بر اساس باور کسانی که علم امام را نامحدود می‌دانند امامان به همه این علوم آگاهی دارند.<ref>هاشمی، ماهیت علم امام، ۱۳۹۶ش، ص۳۲۳.</ref> عبدالحسین لاری خود نیز چنین باوری دارد، با این حال درباره علم امام  به زمان قیامت (علم الساعة)، عمر افراد (علم آجال) و [[علم منایا و بلایا|علم منایا]] اختلافاتی را نقل کرده‌ است.<ref>النجفی اللاری، معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی، ص۲۱.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]] نیز در این گروه قرار می‌گیرد.<ref>پناهلو و دیگران، «منابع و گستره علم امام در مشارق انوار الیقین برسی»، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref>
به گفته عبدالحسین لاری منظور از عمومیت علم امام آن است که علم امام شامل هر چیزی است تا کنون بوده و هر چه تا قیامت واقع خواهد شد.<ref>النجفی اللاری، معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی، ص۲۱.</ref> این علم با تعبیر «علمُ ما کانَ و ما یکونُ الی یومِ القیامة» و عباراتی مشابه آن دست‌کم در  ۲۴ حدیث به کار رفته است.<ref>فرضی‌پوریان و قدردان، «بررسی گستره علم امام از منظر احادیث»، ص۵۱.</ref> با گذر از علومی که مختص ذات خداوند هستند، علوم دیگری وجود دارد که خداوند آن‌ها را به پیامبران و فرشتگان خود آموخته است. بر اساس باور کسانی که علم امام را نامحدود می‌دانند امامان به همه این علوم آگاهی دارند.<ref>هاشمی، ماهیت علم امام، ۱۳۹۶ش، ص۳۲۳.</ref> عبدالحسین لاری خود نیز چنین باوری دارد، با این حال درباره علم امام  به زمان قیامت (علم الساعة)، عمر افراد (علم آجال) و [[علم منایا و بلایا|علم منایا]] اختلافاتی را نقل کرده‌ است.<ref>النجفی اللاری، معارف السلمانی بمراتب الخلفاء الرحمانی، ص۲۱.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]] نیز در این گروه قرار می‌گیرد.<ref>پناهلو و دیگران، «منابع و گستره علم امام در مشارق انوار الیقین برسی»، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref>
confirmed، templateeditor
۳۱

ویرایش