۱۷٬۸۳۰
ویرایش
الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۵۳
، ۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲آماده‌سازی برای ترجمه
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح ارجاعات بر اساس شیوه نامه) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (آماده‌سازی برای ترجمه) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''الرَّوضَةُ البَهیَةُ فی شرح اللُّمعَةِ الدِّمِشقیَّة''' معروف به '''شرح لُمعه''' کتابی فقهی و غیراستدلالی نوشته [[شهید ثانی]] (درگذشته۹۶۵ق) است. این کتاب مشهور‌ترین شرح بر کتاب [[اللمعة الدمشقیة]] تألیف [[شهید اول]] است. شرح لمعه از زمان نگارش مورد توجه فقیهان شیعه بوده و بیش از یکصد شرح و حاشیه بر آن نگاشته شده است. الروضَة البهیة همه [[ابواب فقه]] را دربردارد و در بسیاری از [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] برای نخستین مرحله از آموزشِ دانش فقه، به عنوان متن درسی تدریس می‌شود. این کتاب بارها به صورت سنگی و حروفی در کشورهای مختلف منتشر شده است و چندین ترجمه و شرح فارسی نیز بر آن نوشته شده است. مرکز تدوین و نشر متون درسی حوزه علمیه قم، آن را به صورت تلخیص‌شده نیز منتشر کرده است. شرح لمعه تحت تأثیر [[جامع المقاصد فی شرح القواعد (کتاب)|جامع المقاصد]] محقق کَرَکی و [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]] کتاب دیگر شهید ثانی است. | '''الرَّوضَةُ البَهیَةُ فی شرح اللُّمعَةِ الدِّمِشقیَّة''' معروف به '''شرح لُمعه''' کتابی فقهی و غیراستدلالی نوشته [[شهید ثانی]] (درگذشته۹۶۵ق) است. این کتاب مشهور‌ترین شرح بر کتاب [[اللمعة الدمشقیة]] تألیف [[شهید اول]] است. شرح لمعه از زمان نگارش مورد توجه فقیهان شیعه بوده و بیش از یکصد شرح و حاشیه بر آن نگاشته شده است. الروضَة البهیة همه [[ابواب فقه]] را دربردارد و در بسیاری از [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] برای نخستین مرحله از آموزشِ دانش فقه، به عنوان متن درسی تدریس می‌شود. این کتاب بارها به صورت سنگی و حروفی در کشورهای مختلف منتشر شده است و چندین ترجمه و شرح فارسی نیز بر آن نوشته شده است. مرکز تدوین و نشر متون درسی حوزه علمیه قم، آن را به صورت تلخیص‌شده نیز منتشر کرده است. شرح لمعه تحت تأثیر [[جامع المقاصد فی شرح القواعد (کتاب)|جامع المقاصد]] محقق کَرَکی و [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]] کتاب دیگر شهید ثانی است. | ||
== جایگاه و ویژگی‌ها == | == جایگاه و ویژگی‌ها == | ||
کتاب الرَّوضَةُ البَهیَةُ فی شرح اللُّمعَةِ الدِّمِشقیَة نوشته [[شهید ثانی]] که به شرح لمعه معروف است، از معروف‌ترین آثار فقهی شیعه<ref>مختاری، مقدمه فقه ۴ درسنامه فقه برای طلاب پایه چهارم، ۱۳۹۷ش، صفحه بیست.</ref> و شرح‌هایی است که بر کتاب [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|لمعه]] نوشته شده است. این کتاب دربردارنده همه [[ابواب فقهی]] است.<ref> عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۹۶.</ref> به گزارش کتاب موسوعة الشهید الثانی، [[آقابزرگ تهرانی]] در جلدهای ششم و چهاردهم [[الذریعه]] حدود یکصد شرح و حاشیه بر شرح لمعه را فهرست کرده است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۲۰.</ref> | کتاب الرَّوضَةُ البَهیَةُ فی شرح اللُّمعَةِ الدِّمِشقیَة نوشته [[شهید ثانی]] که به شرح لمعه معروف است، از معروف‌ترین آثار فقهی شیعه<ref>مختاری، مقدمه فقه ۴ درسنامه فقه برای طلاب پایه چهارم، ۱۳۹۷ش، صفحه بیست.</ref> و شرح‌هایی است که بر کتاب [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|لمعه]] اثر [[شهید اول]] (درگذشته ۷۸۶ق) نوشته شده است. این کتاب دربردارنده همه [[ابواب فقهی]] است.<ref> عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۹۶.</ref> به گزارش کتاب موسوعة الشهید الثانی، [[آقابزرگ تهرانی]] (۱۳۸۹ق) کتابشناس شیعه در جلدهای ششم و چهاردهم [[الذریعه]] حدود یکصد شرح و حاشیه بر شرح لمعه را فهرست کرده است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۲۰.</ref> | ||
به گفته برخی محققان نویسنده کتاب الروضة البهیة تحت تأثیر کتاب جامع المقاصد نوشته [[محقق کرکی]] بوده است. و برای فهم کتاب می‌توان به جامع المقاصد و نیز مسالک الأفهام کتاب دیگر شهیدثانی مراجعه کرد.<ref>مختاری، مقدمه فقه ۴ درسنامه فقه برای طلاب پایه چهارم، ۱۳۹۷ش، صفحه بیست و یک.</ref> | به گفته برخی محققان نویسنده کتاب الروضة البهیة تحت تأثیر کتاب جامع المقاصد نوشته [[محقق کرکی]] (درگذشته ۹۴۰ق) بوده است. و برای فهم کتاب می‌توان به جامع المقاصد و نیز مسالک الأفهام کتاب دیگر شهیدثانی مراجعه کرد.<ref>مختاری، مقدمه فقه ۴ درسنامه فقه برای طلاب پایه چهارم، ۱۳۹۷ش، صفحه بیست و یک.</ref> | ||
=== کتاب مرجع و درسی حوزه علمیه === | === کتاب مرجع و درسی حوزه علمیه === | ||
ویژگی‌های شرح لمعه یعنی جامع بودن، فراوانی فروعات فقهی و نیز توجه اجمالی به دلایل استنباط احکام<ref> سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، القسم الثانی، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> باعث شده است که این کتاب مورد توجه فقیهان پس از شهید ثانی قرار گرفته است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> و شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی بر آن نوشته‌اند<ref>مختاری، الشهید الاول حیاته و آثاره، ۱۴۳۰ق، ص۳۷۴.</ref> همچنین این کتاب به عنوان متن درسی در بسیاری از [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] شیعه تثبیت شده است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> شرح لمعه نخستین کتاب فقهی است که طلاب علوم دینی آن را فرا می‌گیرند. در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه ایران این کتاب از سال چهارم تا ششم طلبگی تدریس می‌شود.<ref>عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۹۶.</ref> این کتاب استدلالی نیست و در بسیاری از موارد دلایل حکم را ذکر نمی‌کند هر چند در توضیح برخی مسائل اشاره‌ای گذرا به دلیل حکم کرده است.<ref>عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> | ویژگی‌های شرح لمعه یعنی جامع بودن، فراوانی فروعات فقهی و نیز توجه اجمالی به دلایل استنباط احکام<ref> سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، القسم الثانی، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> باعث شده است که این کتاب مورد توجه فقیهان پس از شهید ثانی قرار گرفته است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> و شرح‌ها و حاشیه‌های متعددی بر آن نوشته‌اند<ref>مختاری، الشهید الاول حیاته و آثاره، ۱۴۳۰ق، ص۳۷۴.</ref> همچنین این کتاب به عنوان متن درسی در بسیاری از [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] شیعه تثبیت شده است.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> شرح لمعه نخستین کتاب فقهی است که طلاب علوم دینی آن را فرا می‌گیرند. در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه ایران این کتاب از سال چهارم تا ششم طلبگی تدریس می‌شود.<ref>عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۹۶.</ref> این کتاب استدلالی نیست و در بسیاری از موارد دلایل حکم را ذکر نمی‌کند هر چند در توضیح برخی مسائل اشاره‌ای گذرا به دلیل حکم کرده است.<ref>عالم‌زاده نوری، راه و رسم طلبگی، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> | ||
=== نویسنده === | === نویسنده === | ||
نویسنده الروضة البهیة، زین‌الدین بن علی بن احمد عامِلی، معروف به شهید ثانی از فقیهان قرن دهم و درگذشته ۹۶۵ق است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف، ج۷، ص۱۴۳.</ref> او نویسنده آثار مشهوری همچون [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]]، [[منیة المرید فی ادب المفید و المستفید (کتاب)|مُنیَةُ المُرید]]، و [[مسکن الفؤاد عند فقد الاحبة و الاولاد (کتاب)|مُسَکِّنُ الفُؤاد]] است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف، ج۷، ص۱۵۵.</ref>به نوشته [[سید محسن امین]] | نویسنده الروضة البهیة، زین‌الدین بن علی بن احمد عامِلی، معروف به شهید ثانی از فقیهان قرن دهم و درگذشته ۹۶۵ق است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف، ج۷، ص۱۴۳.</ref> او نویسنده آثار مشهوری همچون [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]]، [[منیة المرید فی ادب المفید و المستفید (کتاب)|مُنیَةُ المُرید]]، و [[مسکن الفؤاد عند فقد الاحبة و الاولاد (کتاب)|مُسَکِّنُ الفُؤاد]] است.<ref>امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف، ج۷، ص۱۵۵.</ref>به نوشته [[سید محسن امین]] (درگذشته ۱۳۷۱ق) شرح‌حال‌نگار شیعه، زین‌الدین عاملی به دستور رستم‌پاشا، وزیر وقت [[حکومت عثمانی]] به جرم ترویج تشیع به شهادت رسید.<ref> امین، اعیان الشیعه، دارالتعارف، ج۷، ص۱۵۷.</ref> | ||
=== تاریخ نگارش=== | === تاریخ نگارش=== | ||
زین‌الدین عاملی که قصد نگاشتن شرحی بر کتاب لمعه داشت نخست حاشیه‌ای مختصر بر لمعه نگاشت که هیچ استدلالی در آن نبود. و پس از آن الروضة البهیة را شروع کرد.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> | زین‌الدین عاملی که قصد نگاشتن شرحی بر کتاب لمعه داشت نخست حاشیه‌ای مختصر بر لمعه نگاشت که هیچ استدلالی در آن نبود. و پس از آن الروضة البهیة را شروع کرد.<ref>ناطقی، مقدمة التحقیق موسوعة الشهید الثانی، ۱۴۳۴ق، ص۱۶.</ref> | ||