پرش به محتوا

عمار یاسر: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ دسامبر ۲۰۱۸
جز
ویرایش
جز (ویرایش)
جز (ویرایش)
خط ۵۶: خط ۵۶:


== در زمان پیامبر(ص) ==
== در زمان پیامبر(ص) ==
عمار و پدر و مادرش از سابقین در اسلام بودند. بر اساس روایتی، وی بعد از سی و چند نفر مسلمان شد و بنابر روایتی دیگر، یکی از هفت تن مسلمان نخست بود.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۲۰۰۱، ج۴، ص۳۰۹</ref>
عمار و پدر و مادرش از سابقین در اسلام بودند. براساس روایتی، وی بعد از سی و چند نفر مسلمان شد و بنابر روایتی دیگر، یکی از هفت تن مسلمان نخست بود.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۲۰۰۱، ج۴، ص۳۰۹</ref> عمار، برادرش عبدالله، پدرش [[یاسر بن عامر|یاسر]] و مادرش [[سمیه]]، [[بلال]]، [[خباب بن ارت|خَبّاب]]، و [[صهیب بن سنان|صُهَیب]]، به دست [[قریش]] به شدیدترین وجهی شکنجه شدند تا از اسلام روگردان شوند. سمیه و یاسر در اثر این شکنجه‌ها جان دادند. آن‌ها نخستین شهدای اسلام بودند.<ref>الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۰، ج۱۳، ص۲۸.</ref>
عمار، برادرش عبدالله، پدرش [[یاسر بن عامر|یاسر]] و مادرش [[سمیه]]، [[بلال]]، [[خباب بن ارت|خَبّاب]]، و [[صهیب بن سنان|صُهَیب]]، به دست [[قریش]] به شدیدترین وجهی شکنجه شدند تا از اسلام روگردان شوند. سمیه و یاسر در اثر این شکنجه‌ها جان دادند. آن‌ها نخستین شهدای اسلام بودند.<ref>الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۰، ج۱۳، ص۲۸.</ref>


مشرکان، عمار را نیز مجبور به ناسزاگویی به پیامبر(ص) کردند اما پیامبر اکرم(ص) عذر او را پذیرفت و به او فرمود اگر دیگربار نیز مجبورش کردند، چنین کند. در پی این ماجرا بود که این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|مَن کفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکرِ هَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ|ترجمه=هر کس پس از ایمان آوردن خود، به خدا کفر ورزد [عذابی سخت خواهد داشت ] مگر آن کس که مجبور شده [ولی ] قلبش به ایمان اطمینان دارد.|سوره=۱۶|آیه=۱۰۶}}<ref>سوره نحل، آیه۱۰۶</ref><ref>ابن اثیر، أسد الغابه، ۲۰۰۱، ج۴، ص۳۰۹؛الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۰، ج۱۳، ص۲۸</ref>
مشرکان، عمار را نیز مجبور به ناسزاگویی به پیامبر(ص) کردند اما پیامبر اکرم(ص) عذر او را پذیرفت و به او فرمود اگر دیگربار نیز مجبورش کردند، چنین کند. در پی این ماجرا بود که این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|مَن کفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکرِ هَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ|ترجمه=هر کس پس از ایمان آوردن خود، به خدا کفر ورزد [عذابی سخت خواهد داشت ] مگر آن کس که مجبور شده [ولی ] قلبش به ایمان اطمینان دارد.|سوره=۱۶|آیه=۱۰۶}}<ref>سوره نحل، آیه۱۰۶</ref><ref>ابن اثیر، أسد الغابه، ۲۰۰۱، ج۴، ص۳۰۹؛الامین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۰، ج۱۳، ص۲۸</ref>


بنابر برخی از گزارش‌ها که درباره آن اختلاف است، عمار از جمله مهاجران به حبشه بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۸۳، ج۱، ص۲۲۰.</ref>
بنابر برخی از گزارش‌ها، عمار از جمله مهاجران به حبشه بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۸۳، ج۱، ص۲۲۰.</ref>


عمار در هنگام مهاجرت پیامبر به مدینه همراه آن حضرت بود و در محله قبا در ساخت [[مسجد قبا]] همکاری داشت.<ref>ابن الأثیر، أسد الغابة، ۲۰۰۱، ج۴، ص۴۶.</ref> وی در مدینه از صحابه نزدیک پیامبر اسلام بود و در همه جنگ‌های آن حضرت شرکت داشت.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ج۳، ص۱۰۹</ref>
عمار در هنگام مهاجرت پیامبر به مدینه همراه آن حضرت بود و در محله قبا در ساخت [[مسجد قبا]] همکاری داشت.<ref>ابن الأثیر، أسد الغابة، ۲۰۰۱، ج۴، ص۴۶.</ref> وی در مدینه از صحابه نزدیک پیامبر اسلام بود و در همه جنگ‌های آن حضرت شرکت داشت.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ج۳، ص۱۰۹</ref>


'''فضایل عمار''': روایاتی از پیامبر اسلام(ص) در فضایل عمار نقل شده است؛ از جمله اینکه آن حضرت فرمودند بهشت مشتاق [[علی]]، عمار، [[سلمان فارسی|سلمان]] و [[بلال]] است.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج۳، ص۲۲۹.</ref> همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمود: عمار با حق است و حق با عمار، عمار گرد حق می‌چرخد هرجا که باشد، و قاتل عمار در آتش است.<ref>الامینی، الغدیر، ۱۳۹۷، ج۹، ص۲۵</ref>
=== فضایل عمار ===
روایاتی از پیامبر اسلام(ص) در فضایل عمار نقل شده است؛ از جمله اینکه آن حضرت فرمودند بهشت مشتاق [[علی]]، عمار، [[سلمان فارسی|سلمان]] و [[بلال]] است.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج۳، ص۲۲۹.</ref> همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمود: عمار با حق است و حق با عمار، عمار گرد حق می‌چرخد هرجا که باشد، و قاتل عمار در آتش است.<ref>الامینی، الغدیر، ۱۳۹۷، ج۹، ص۲۵</ref>


== در دوران خلفا ==
== در دوران خلفا ==
عمار در کنار [[سلمان فارسی|سلمان]]، [[مقداد]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]] از نخستین [[شیعه|شیعیان]] دانسته شده‌اند که در زمان پیامبر(ص) بدین نام شناخته شده‌اند.<ref>رجوع کنید به: النوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴، ص۱۸؛ شهابی، ادوار فقه، ۱۳۶۶، ج۲، ص۲۸۲.</ref>
عمار در کنار [[سلمان فارسی|سلمان]]، [[مقداد]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]] از نخستین [[شیعه|شیعیان]] دانسته شده‌اند که در زمان پیامبر(ص) بدین نام شناخته شده‌اند.<ref>رجوع کنید به: النوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴، ص۱۸؛ شهابی، ادوار فقه، ۱۳۶۶، ج۲، ص۲۸۲.</ref>


عمار در دفاع از حق علی(ع) بر ولایت در آغاز از [[بیعت]] با [[ابوبکر]] سرباز زد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، ج۱، ص۵۲۴.</ref> وی در زمان [[خلیفه اول]] در [[جنگ یمامه]] شرکت کرد و در این جنگ بود که گوشش بریده شد.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج۳، ص۲۲۸.</ref>
عمار در دفاع از حق امام علی(ع) بر ولایت در آغاز از [[بیعت]] با [[ابوبکر]] سرباز زد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، ج۱، ص۵۲۴.</ref> وی در زمان [[خلیفه اول]] در [[جنگ یمامه]] شرکت کرد و در این جنگ، گوشش بریده شد.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج۳، ص۲۲۸.</ref>


در دوران خلافت عمر فرماندار شهر کوفه و فرمانده سپاه مسلمانان در این شهر شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷، ج۴، ص۱۴۴</ref> در دوران فرماندهی او بود که جنگ نهاوند روی داد و بخشی از مناطق داخلی ایران فتح شد.<ref>ابن قتیبه، اخبار الطوال، ۱۳۶۸، ص۱۲۸</ref> اما بعد از چندی از این منصب عزل شد. منابع تاریخی علت عزل وی را به روشنی بیان نکرده‌اند و برخی گزارش‌ها از نارضایتی مردم و درخواست آنان از عمر برای عزل عمار خبر داده‌اند. علت این اعتراض‌ها به روشنی ذکر نشده است؛ در یکی از این گزارش‌ها اعتراض مردم به ضعف عمار و بی‌اطلاعی وی از سیاست نسبت داده شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ص۲۷۴</ref>
در دوران خلافت [[عمر بن خطاب|عمر]] فرماندار شهر کوفه و فرمانده سپاه مسلمانان در این شهر شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷، ج۴، ص۱۴۴</ref> در دوران فرماندهی او بود که جنگ نهاوند روی داد و بخشی از مناطق داخلی ایران فتح شد.<ref>ابن قتیبه، اخبار الطوال، ۱۳۶۸، ص۱۲۸</ref> اما بعد از چندی از این منصب عزل شد. منابع تاریخی علت عزل وی را به روشنی بیان نکرده‌اند و برخی گزارش‌ها از نارضایتی مردم و درخواست آنان از عمر برای عزل عمار خبر داده‌اند. علت این اعتراض‌ها به روشنی ذکر نشده است؛ در یکی از این گزارش‌ها اعتراض مردم به ضعف عمار و بی‌اطلاعی وی از سیاست نسبت داده شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ص۲۷۴</ref>


در زمان [[خلیفه سوم]] مشاجراتی شدید میان وی و عمار درگرفت. یکی از این موارد اعتراض عمار به تبعید ابوذر به ربذه بود که به مشاجره شدیدی بین عمار و عثمان انجامید و عمار به دستور عثمان به سختی کتک خورد. عثمان قصد داشت عمار را از مدینه تبعید کند اما با اعتراض بنی مخزوم و امام علی(ع) از این کار منصرف شد.<ref>یعقوبی،‌ تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، ج۲، ص۱۷۳</ref> برخی گزارش‌ها ماجرای برخورد، مشاجره و ضرب و شتم عمار را، زمانی دانسته‌اند که او و سایر کوفیان به [[شراب‌خواری]] و بی‌قیدی ولید بن عقبه که از سوی عثمان حاکم کوفه بود، اعتراض  کردند.<ref>ابن قتیبه دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸، ج۱، ص۵۱</ref> گزارش دیگر ضرب و شتم عمار را زمانی ذکر کرده است که عمار به نحوه تقسیم بیت المال از سوی عثمان اعتراض و به این سخن خلیفه  که نحوه مصرف بیت‌المال را از اختیارات خود می‌دانست، انتقاد کرد.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ،‌ ج۵، ص۲۰۲</ref>
در زمان [[خلیفه سوم]] مشاجراتی شدید میان وی و عمار درگرفت. یکی از این موارد اعتراض عمار به تبعید [[ابوذر غفاری]] به ربذه بود که به مشاجره شدیدی بین عمار و عثمان انجامید و عمار به دستور عثمان به سختی کتک خورد. عثمان قصد داشت عمار را از مدینه تبعید کند اما با اعتراض بنی‌مخزوم و امام علی(ع) از این کار منصرف شد.<ref>یعقوبی،‌ تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، ج۲، ص۱۷۳</ref> برخی گزارش‌ها ماجرای برخورد، مشاجره و ضرب و شتم عمار را، زمانی دانسته‌اند که او و سایر کوفیان به [[شراب‌خواری]] و بی‌قیدی ولید بن عقبه که از سوی عثمان حاکم کوفه بود، اعتراض  کردند.<ref>ابن قتیبه دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸، ج۱، ص۵۱</ref> گزارش دیگر ضرب و شتم عمار را زمانی ذکر کرده است که عمار به نحوه تقسیم بیت المال از سوی عثمان اعتراض و به این سخن خلیفه  که نحوه مصرف بیت‌المال را از اختیارات خود می‌دانست، انتقاد کرد.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ،‌ ج۵، ص۲۰۲</ref>


عمار در ماجرای شورش بر عثمان با معترضان همراهی داشت. او در مصر به معترضان پیوست و در مدینه در محاصره عثمان شرکت داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج۵، ص۵۴۹</ref>
عمار در ماجرای شورش بر عثمان با معترضان همراهی داشت. او در مصر به معترضان پیوست و در مدینه در محاصره عثمان شرکت داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج۵، ص۵۴۹</ref>


== در زمان خلافت امیرالمومنین(ع) ==
== در زمان خلافت امیرالمومنین(ع) ==
عمار یاسر از طرفداران خلافت علی(ع) بود. در زمان وفات عمر و ماجرای تشکیل شورای تعیین خلیفه، در گفتگویی با عبدالرحمن بن عوف به او توصیه کرد علی(ع) را انتخاب کند تا مردم دچار تفرقه نشوند.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، ج۵، ص۱۹۱</ref> بعد از کشته شدن عثمان، عمار از جمله افرادی بود که مردم را به بیعت با علی(ع) دعوت می‌کردند.<ref>الطوسی، الأمالی، ۱۴۱۴، ص۷۲۸.</ref>
عمار یاسر از طرفداران خلافت علی(ع) بود. پس از کشته شدن خلیفه دوم و ماجرای تشکیل شورای تعیین خلیفه، در گفتگویی با [[عبدالرحمن بن عوف]] به او توصیه کرد علی(ع) را انتخاب کند تا مردم دچار تفرقه نشوند.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، ج۵، ص۱۹۱</ref> بعد از کشته شدن عثمان، عمار از جمله افرادی بود که مردم را به بیعت با علی(ع) دعوت می‌کردند.<ref>الطوسی، الأمالی، ۱۴۱۴، ص۷۲۸.</ref>


وی در حکومت امیرالمؤمنین(ع) در جنگهای [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] شرکت داشت. در جمل، فرمانده میسره [سمت چپ] لشکر امام(ع) بود.<ref>المفید، الجمل، قم، ص۱۷۹.</ref> و در روز سوم جنگ صفین نیز وی فرمانده لشکر امام(ع) بود.<ref>البلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج۲، ص۳۰۳. </ref>
وی در حکومت امیرالمؤمنین(ع) در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] شرکت داشت. در جمل، فرمانده سمت چپ لشکر امام(ع) بود.<ref>المفید، الجمل، قم، ص۱۷۹.</ref> و در روز سوم جنگ صفین نیز فرمانده لشکر امام(ع) بود.<ref>البلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج۲، ص۳۰۳. </ref>


==شهادت==
==شهادت==
عمار در [[جنگ صفین]] در [[صفر]]<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۱۱.</ref> یا [[ربیع الثانی]] سال ۳۷ق<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۱۳۸.</ref> به شهادت رسید. پس از شهادت [[عمار]]، [[امام علی]](ع) بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج ۳، ص۲۶۲.</ref>
عمار در [[جنگ صفین]] در [[صفر]]<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۱۱.</ref> یا [[ربیع الثانی]] سال ۳۷ق<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۱۳۸.</ref> به شهادت رسید. پس از شهادت [[عمار]]، [[امام علی]](ع) بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج ۳، ص۲۶۲.</ref> سن عمار هنگام شهادت، بالای نود بود. برخی ۹۳، برخی ۹۱ و برخی ۹۲ سال گفته‌اند.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج ۳، ص۲۳۱.</ref>
سن عمار هنگام شهادت، بالای نود بود. برخی ۹۳، برخی ۹۱ و برخی ۹۲ سال گفته‌اند.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج ۳، ص۲۳۱.</ref>


شهادت عمار در جنگ صفین به دست سپاهیان معاویه، همواره از عوامل سرزنش معاویه و یکی از دلایل حقانیت علی(ع) در این نبرد دانسته شده است. دلیل این مسئله، شهرت [[حدیث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]] بود که بیان می‌کرد کشندگان عمار، گروهی [[بغی|باغی]] (یعنی گروه خارج از اطاعت امام عادل) هستند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج ۳، صص ۲۵۱-۲۵۳. ابن سعد، جمله مذکور را با اندکی تغییر در عبارت ولی با همان مضمون که «عمار را گروه باغی می‌کشد» با اسناد گوناگون نقل کرده است.</ref> ابن عبدالبر این حدیث را [[متواتر]] می‌داند و می‌گوید از صحیح‌ترین احادیث است.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج ۳، ص۲۳۱.</ref>
شهادت عمار در جنگ صفین به دست سپاهیان معاویه، همواره از عوامل سرزنش معاویه و یکی از دلایل حقانیت علی(ع) در این نبرد دانسته شده است. دلیل این مسئله، شهرت [[حدیث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]] بود که بیان می‌کرد کشندگان عمار، گروهی [[بغی|باغی]] (یعنی گروه خارج از اطاعت امام عادل) هستند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج ۳، صص ۲۵۱-۲۵۳. ابن سعد، جمله مذکور را با اندکی تغییر در عبارت ولی با همان مضمون که «عمار را گروه باغی می‌کشد» با اسناد گوناگون نقل کرده است.</ref> ابن عبدالبر این حدیث را [[متواتر]] می‌داند و می‌گوید از صحیح‌ترین احادیث است.<ref>ابن عبدالبرّ، الاستعیاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۵، ج ۳، ص۲۳۱.</ref>
خط ۱۰۲: خط ۱۰۱:


===تخریب حرم عمّار===
===تخریب حرم عمّار===
در ۲۱ [[رمضان]] [[سال ۱۴۳۴هجری قمری |سال ۱۴۳۴ق]] /ششم مرداد ۱۳۹۲ش، همزمان با [[شب قدر|شبهای قدر]]، گروه‌های تکفیری در [[سوریه]] که کنترل استان رقه را به دست گرفته بودند، با حمله خمپاره‌ای به حرم عمار یاسر و [[اویس قرنی]]، صحن آنرا تخریب و با شلیک پیاپی موشک به دیوارهای حرم، بخش‌های از آن را منهدم کردند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/296384/داعش-مرقد-عمار-یاسر-و-اویس-قرنی-را-منفجر-کرد-تصاویر داعش مرقد عمار یاسر و اویس قرنی را منفجر کرد، خبرگزاری مشرق.]</ref>
در ۲۱ [[رمضان]] [[سال ۱۴۳۴هجری قمری |سال ۱۴۳۴ق]] /ششم مرداد ۱۳۹۲ش، همزمان با [[شب قدر|شب‌های قدر]]، گروه‌های تکفیری در [[سوریه]] که کنترل استان رقه را به دست گرفته بودند، با حمله خمپاره‌ای به حرم عمار یاسر و [[اویس قرنی]]، صحن آنرا تخریب و با شلیک پیاپی موشک به دیوارهای حرم، بخش‌های از آن را منهدم کردند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/296384/داعش-مرقد-عمار-یاسر-و-اویس-قرنی-را-منفجر-کرد-تصاویر داعش مرقد عمار یاسر و اویس قرنی را منفجر کرد، خبرگزاری مشرق.]</ref>


در ۶ فرودین ۱۳۹۳ش/ ۲۴ [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] گروه تروریستی تکفیری [[داعش]] با کارگذاشتن مواد منفجره، دو مناره مقبره عمار یاسر و اویس قرنی را تخریب کردند. داعش در مرحله بعد در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳/ ۱۵ [[رجب]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] این زیارتگاه را به طور کامل تخریب کرد.<ref>[http://hajj.ir/14/49416 زيارتگاه عمار ياسر در سوريه تخريب شد، خبرگزاری حج و زیارت.]</ref>
در ۶ فرودین ۱۳۹۳ش/ ۲۴ [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] گروه تروریستی تکفیری [[داعش]] با کارگذاشتن مواد منفجره، دو مناره مقبره عمار یاسر و اویس قرنی را تخریب کردند. داعش در مرحله بعد در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳/ ۱۵ [[رجب]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] این زیارتگاه را به طور کامل تخریب کرد.<ref>[http://hajj.ir/14/49416 زيارتگاه عمار ياسر در سوريه تخريب شد، خبرگزاری حج و زیارت.]</ref>
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش